Công trình Công viên Vụng Hương, phường Vạn Hương, quận Đồ Sơn - Giai đoạn I do Công ty TNHH MTV Công trình công cộng và Dịch vụ du lịch Hải Phòng làm chủ đầu tư (nay là Công ty Cổ phần Công trình Công cộng và Dịch vụ du lịch Hải Phòng). Dự án có tổng mức đầu tư 8.985 triệu đồng, trong đó chi phí xây dựng 7.780 triệu đồng; chi phí quản lý dự án, chi phí tư vấn đầu tư xây dựng và chi phí khác 778 triệu đồng; chi phí dự phòng 427 triệu đồng.

Kế hoạch đấu thầu Báo cáo kinh tế - kỹ thuật xây dựng Công viên Vụng Hương, phường Vạn Hương, quận Đồ Sơn được UBND thành phố Hải Phòng phê duyệt tại Quyết định số 312/QĐ-UBND ngày 07/3/2011, gồm có 06 gói thầu. Trong đó, 02 gói thầu thi công Xây dựng cơ sở hạ tầng (giá gói thầu 4.653,15 triệu đồng) và gói thầu thi công Công viên cây xanh (giá gói thầu 3.127,274 triệu đồng) áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu là “tự thực hiện”, loại hợp đồng theo đơn giá. Các gói thầu còn lại (04 gói) áp dụng hình thức “chỉ định thầu”, loại hợp đồng trọn gói, bao gồm: gói thầu Tư vấn giám sát độc lập (giá gói thầu 163,922 triệu đồng), gói thầu Kiểm toán công trình (giá gói thầu 36,325 triệu đồng), gói thầu Tư vấn kiểm tra chất lượng (giá gói thầu 23,34 triệu đồng) và gói thầu Bảo hiểm công trình (giá gói thầu 23,954 triệu đồng).

Đoàn Thanh tra của Sở Kế hoạch và Đầu tư đã trực tiếp làm việc, tiến hành kiểm tra, xác minh các nội dung thanh tra về công tác quản lý, thực hiện đầu tư đối với Báo cáo kinh tế - kỹ thuật xây dựng công trình Công viên Vụng Hương, phường Vạn Hương, quận Đồ Sơn - Giai đoạn I. Kết quả cho thấy còn nhiều khuyết điểm, hạn chế trong quá trình thực hiện Dự án.

Hợp đồng thi công vượt quá 10% giá trị gói thầu

Theo KLTT, đối với gói thầu Xây dựng cơ sở hạ tầng, Chủ đầu tư báo cáo đã ký Hợp đồng số 04/HĐ-XD ngày 10/3/2011 với Công ty CP Xây dựng Thái Hòa về việc xây dựng cơ sở hạ tầng Công viên Vụng Hương, phường Vạn Hương, quận Đồ Sơn, giá hợp đồng tạm tính 3.795,193 triệu đồng (không nêu hình thức hợp đồng). Thời gian tiến hành thi công là 90 ngày kể từ ngày khởi công xây dựng.

Người đại diện theo pháp luật của Công ty tại thời điểm 10/3/2011 là ông Nguyễn Văn Hiền, Chủ tịch Công ty. Tuy nhiên, đại diện bên A trong hợp đồng lại là ông Lương Trác Biên, Tổng Giám đốc Công ty. Chủ đầu tư chưa cung cấp được Giấy ủy quyền của người đại diện theo pháp luật của Công ty ủy quyền cho ông Lương Trác Biên ký kết các hợp đồng, do vậy không có căn cứ xác định tính pháp lý của hợp đồng xây dựng.

Bên cạnh đó, chủ đầu tư ký kết hợp đồng thi công xây dựng với Công ty CP Xây dựng Thái Hòa về việc xây dựng cơ sở hạ tầng Công viên Vụng Hương, phường Vạn Hương, quận Đồ Sơn với giá trị 3.795,193 triệu đồng, đã vượt quá 10% giá trị gói thầu, chủ đầu tư bị coi là không đủ năng lực tự thực hiện gói thầu và vi phạm khoản 14 Điều 12 của Luật Đấu thầu năm 2005 (Chủ đầu tư chuyển nhượng cho nhà thầu khác thực hiện hợp đồng sau khi trúng thầu), là hành vi bị cấm trong đấu thầu.

Quá trình thi công xây dựng, ngày 15/4/2011, chủ đầu tư, đơn vị tư vấn thiết kế (Công ty CP Tư vấn đầu tư thiết kế và xây dựng Đô thị), đơn vị tư vấn giám sát (Công ty CP Tư vấn xây dựng Đất Cảng) và Công ty CP Xây dựng Thái Hòa cùng nhau lập Biên bản thay đổi bổ sung một số thiết kế. Tuy nhiên, các thay đổi bổ sung trên chưa có thiết kế bản vẽ thi công và dự toán điều chỉnh, không có các văn bản thấm tra, thẩm định và quyết định phê duyệt phần điều chỉnh bổ sung.

Hiện tại chủ đầu tư chưa cung cấp được hồ sơ, tài liệu liên quan đến thực hiện gói thầu, gồm: Nhật ký thi công, hồ sơ quản lý chất lượng công trình, hồ sơ nghiệm thu, bảng thanh toán khối lượng điểm dừng, khối lượng hoàn thành.

Đối với gói thầu tư vấn giám sát thi công, KLTT nêu rõ, chủ đầu tư không cung cấp được quyết định chỉ định thầu gói thầu tư vấn, biên bản thương thảo hợp đồng, biên bản nghiệm thu khối lượng công việc hoàn thành của công tác tư vấn giám sát. Do đó, hồ sơ lưu không có tài liệu thể hiện đơn vị tư vấn giám sát thi công thực hiện công tác giám sát theo hợp đồng tư vấn giám sát.

Ở gói thầu Công viên cây xanh, theo kế hoạch đấu thầu được duyệt, hình thức lựa chọn nhà thầu là tự thực hiện, giá gói thầu 3.127,274 triệu đồng, hình thức hợp đồng theo đơn giá. Chủ đầu tư báo cáo đã tổ chức tự thực hiện, tuy nhiên chủ đầu tư không cung cấp được hồ sơ, tài liệu liên quan đến việc thực hiện gói thầu (quyết định giao thực hiện nhiệm vụ của chủ đầu tư, hồ sơ giám sát thi công, hồ sơ nghiệm thu, bàn giao...).

KLTT cũng chỉ ra trong kế hoạch đấu thầu được phê duyệt, 03 gói thầu không được thực hiện bao gồm: gói thầu Kiểm toán công trình, gói thầu Tư vấn kiểm tra chất lượng và gói thầu Bảo hiểm công trình.

Yêu cầu chấm dứt thực hiện dự án

Theo báo cáo của chủ đầu tư, từ năm 2011-2012, Công ty đã huy động, ứng trước kinh phí để thi công công trình và hoàn thiện 85% khối lượng công việc của gói thầu Xây dựng cơ sở hạ tầng và gói thầu Công viên cây xanh. Quan sát hiện trường thi công Công viên Vụng Hương, Sở Kế hoạch và Đầu tư nhận thấy tổng mặt bằng thực tế thi công tại thời điểm kiểm tra có nhiều hạng mục được thi công không đúng với thiết kế được duyệt.

Từ năm 2012 đến năm 2015, Công ty thực hiện duy tu, chăm sóc, bảo trì, bảo vệ công trình. Cuối năm 2015, sau khi hoàn tất quá trình cổ phần hóa, Công ty rà soát và báo cáo Sở Xây dựng toàn bộ hệ thống công trình Hạ tầng kỹ thuật mà trước đây Công ty quản lý vận hành để Sở Xây dựng báo cáo UBND Thành phố giao Sở Xây dựng quản lý.

Ngày 02/11/2016, UBND Thành phố ban hành Quyết định số 2693/QĐ-UBND phê duyệt danh mục, số lượng, khối lượng duy trì vệ sinh môi trường và các công trình Hạ tầng kỹ thuật đô thị địa bàn 02 quận Đồ Sơn, Dương Kinh giao Sở Xây dựng quản lý, Công ty CP Công trình công cộng và Dịch vụ Du lịch Hải Phòng vận hành, bảo trì, bảo vệ (trong đó có Công viên Vụng Hương). Từ năm 2017 đến nay, Công viên Vụng Hương được bảo trì, duy tu, chăm sóc hằng năm bằng nguồn vốn ngân sách thành phố.

Theo quy định tại khoản 1 Điều 35 Luật Xây dựng năm 2003 “Khi đầu tư xây dựng công trình, chủ đầu tư xây dựng công trình phải lập dự án để xem xét, đánh giá hiệu quả về kinh tế - xã hội của dự án, trừ các trường hợp quy định tại khoản 3 và khoản 5 Điều này. Việc lập dự án đầu tư xây dựng công trình phải tuân theo quy định của luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan”.

Khoản 1 Điều 52 Luật Xây dựng năm 2014 quy định “Khi đầu tư xây dựng, chủ đầu tư phải lập Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 và khoản 4 Điều này. Nội dung Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng phải phù hợp với yêu cầu của từng loại dự án. Việc lập Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dụng phải tuân theo quy định của luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan”.

“Vì vậy, việc điều chỉnh quy mô dự án theo kết quả thực tế thi công (chủ đầu tư đã thực hiện theo thiết kế điều chỉnh, chưa được phê duyệt) là không phù hợp với quy định của Luật Xây dựng”, KLTT chỉ rõ.

Sở Kế hoạch và Đầu tư đánh giá, hiện trạng khu vực dự án đã hình thành khuôn viên công viên với các bồn hoa, đồi đất, cây xanh, thảm cỏ, đường dạo tạo cảnh quan, đáp ứng nhu cầu của người dân khi tham quan ngắm cảnh, tăng sự hấp dẫn khu du lịch Đồ Sơn, thu hút du khách, phát triển dịch vụ du lịch, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác quản lý đất đai, cơ bản đáp ứng mục tiêu đầu tư, nên hiện nay không cần thiết tiếp tục triển khai thực hiện Báo cáo kinh tế - kỹ thuật Công viên Vụng Hương, phường Vạn Hương - Giai đoạn I được UBND Thành phố phê duyệt tại Quyết định số 2194/QD-UBND ngày 17/12/2010. Căn cứ theo quy định tại khoản 1, Điều 35 Nghị định số 10/2021/NĐ-CP và khoản 3, Điều 1 Nghị định số 99/2021/NĐ-CP, Đoàn Thanh tra đề nghị UBND Thành phố đồng ý chấm dứt thực hiện dự án để dừng thực hiện vĩnh viễn Báo cáo kinh tế - kỹ thuật xây dựng công trình Công viên Vụng Hương, phường Vạn Hương, quận Đồ Sơn - Giai đoạn I; giao Công ty CP Công trình công cộng và Dịch vụ Du lịch Hải Phòng kế thừa nhiệm vụ chủ đầu tư của Công ty TNHH MTV Công trình công cộng và Dịch vụ du lịch Hải Phòng, rà soát thủ tục đầu tư xây dựng, lập hồ sơ quyết toán phù hợp với Báo cáo kinh tế - kỹ thuật đã được UBND Thành phố phê duyệt, trình thẩm tra, phê duyệt theo quy định.

KLTT cũng nêu rõ, từ những khuyết điểm, hạn chế trong công tác quản lý, thực hiện đầu tư Báo cáo kinh tế kỹ thuật xây dựng công trình Công viên Vụng Hương, phường Vạn Hương, quận Đồ Sơn - Giai đoạn I được phát hiện, có thể thấy do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan. Trước hết, do Công ty tự huy động nguồn vốn để thực hiện đầu tư xây dựng công trình, không có sự giám sát và hướng dẫn của các cơ quan quản lý nhà nước nên không tránh khỏi những sai phạm trong quá trình triển khai thực hiện dự án. Đồng thời, giai đoạn cuối năm 2009, đầu năm 2010 một số văn bản pháp luật về đấu thầu, về quản lý đầu tư xây dựng công trình được Nhà nước ban hành sửa đổi, thay thế dẫn đến việc cập nhật thông tin và áp dụng vào quản lý của chủ đầu tư chưa kịp thời.

Dự án triển khai kéo dài từ năm 2010 đến nay, Chủ đầu tư dự án là Công ty đã chuyển đổi loại hình doanh nghiệp sang Công ty cổ phần, việc thực hiện các thủ tục về nghiệm thu, thanh quyết toán dự án gặp rất nhiều khó khăn.

Bên cạnh đó, năng lực chuyên môn về quản lý dự án đầu tư xây dựng của chủ đầu tư còn hạn chế dẫn đến những khuyết điểm, vi phạm trong quá trình triển khai thực hiện đầu tư xây dựng công trình, lập và lưu trữ tài liệu, hồ sơ dự án. Trách nhiệm để xảy ra các khuyết điếm thuộc về chủ đầu tư là Công ty TNHH MTV Công trình công cộng và Dịch vụ du lịch Hải Phòng (nay là Công ty CP Công trình công cộng và Dịch vụ du lịch Hải Phòng) và các nhà thầu tư vấn xây dựng có liên quan trong quá trình thực hiện khảo sát, lập Báo cáo kinh tế kỹ thuật xây dựng công trình, giám sát thi công. Do đó, Sở Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị cần tổ chức rà soát, làm rõ trách nhiệm của cá nhân, tập thể liên quan đến thực hiện Báo cáo kinh tế - kỹ thuật xây dựng công trình Công viên Vụng Hương, phường Vạn Hương, quận Đồ Sơn - Giai đoạn I và xử lý vi phạm theo đúng quy định của pháp luật./.