Từ đầu năm đến nay, Bộ Tư pháp đã bố trí công chức có trình độ chuyên môn nghiệp vụ, có phẩm chất đạo đức tốt, trang bị cơ sở vật chất để thực hiện công tác tiếp công dân và giải quyết KNTC. Công tác tiếp công dân, tổ chức đối thoại để giải quyết các vụ việc KNTC thuộc thẩm quyền theo quy định của pháp luật đã được quan tâm. Các vụ việc KNTC tồn đọng, kéo dài đã được giải quyết, góp phần không nhỏ trong việc ổn định tình hình kinh tế, chính trị tại địa phương. Việc tổ chức thi hành quyết định giải quyết khiếu nại, quyết định xử lý tố cáo đã có hiệu lực pháp luật đạt được kết quả nhất định.

Trong 6 tháng đầu năm 2023, Bộ Tư pháp đã tiếp 301 lượt công dân đến KNTC, kiến nghị, phản ánh (KNPA). Trong đó, có 172 lượt công dân đến KNTC, KNPA thuộc thẩm quyền (chiếm 57%), 129 lượt công dân không thuộc thẩm quyền (chiếm 43%). So với cùng kỳ năm trước, số lượt công dân đến Bộ Tư pháp KNTC tăng 652%. Riêng quý II năm 2023, Bộ Tư pháp đã tiếp 150 lượt công dân đến KNTC, KNPA. Trong đó, có 108 lượt thuộc thẩm quyền (chiếm 72%); 42 lượt công dân đến không thuộc thẩm quyền, chiếm 28%.

Bộ Tư pháp luôn coi tiếp công dân, giải quyết KNTC là giải pháp phòng ngừa vi phạm. Ảnh: Thanh tra Bộ Tư pháp

Thực hiện quy định của Luật Tiếp công dân năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành, hàng tháng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp đều trực tiếp tiếp công dân hoặc tuỳ theo nội dung, phân công 01 đồng chí Thứ trưởng tiếp công dân định kỳ tại địa điểm Tiếp công dân của Bộ. Trong nửa đầu năm 2023, lãnh đạo Bộ Tư pháp đã tiếp 03 lượt công dân, tương ứng 02 vụ việc; 01 vụ việc liên quan đến lĩnh vực thi hành án dân sự, 01 vụ việc không thuộc thẩm quyền của Bộ Tư pháp.  Sau buổi tiếp công dân, Bộ Tư pháp đã kiểm tra, rà soát các nội dung KNTC, KNPA của công dân. Kết quả đã giải quyết xong 02/02 vụ việc.

Qua công tác tiếp công dân, bộ phận tiếp công dân đã tiếp nhận đầy đủ các thông tin, KNPA, ý kiến đóng góp về những vấn đề liên quan đến chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và công tác quản lý nhà nước trong các lĩnh vực thuộc phạm vi trách nhiệm của Bộ Tư pháp; tiếp nhận các KNTC thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ trưởng Bộ Tư pháp và Thủ trưởng các đơn vị thuộc Bộ để xem xét, giải quyết và trả lời cho công dân theo đúng thời hạn quy định của pháp luật.

Trong 6 tháng đầu năm 2023, Bộ Tư pháp đã nhận được 3.559 đơn thư các loại, trong đó số đơn thư thuộc thẩm quyền là 1.121 đơn, chiếm 31%; số đơn thư không thuộc thẩm quyền là 2.438 đơn, chiếm 69%. So với cùng kỳ năm trước, số lượng đơn thư gửi đến Bộ Tư pháp tăng 310%. Số đơn thư KNTC của công dân gửi đến Bộ Tư pháp đều được xem xét, xử lý theo đúng thẩm quyền và quy định của pháp luật. Nội dung của đơn KNTC chủ yếu liên quan về lĩnh vực thi hành án dân sự như: Kê biên tài sản sai đối tượng, kê biên sai diện tích so với Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thời hiệu thi hành án; quyết định đình chỉ, tạm đình chỉ thi hành án; việc thông báo và gửi các quyết định, giấy tờ thi hành án; tính lãi suất tiền phải thi hành án, xin hoãn thi hành án, xin thi hành án từng phần; quyết định cưỡng chế thi hành án; về việc giao bảo quản tài sản kê biên. Một số lĩnh vực khác như: Khiếu nại về việc công chứng viên vi phạm pháp luật, luật sư vi phạm đạo đức hành nghề luật sư... Các đơn thư không thuộc thẩm quyền phần lớn là đơn thư khiếu nại về nội dung bản án, đất đai, nhà ở, khiếu nại việc giải quyết chế độ không đúng cho một số đối tượng... đều đã được Bộ Tư pháp phân loại, xử lý đơn kịp thời đúng quy định.

Nhìn chung, công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC tại Bộ Tư pháp trong thời gian qua phát sinh từ các nguyên nhân chủ yếu như: Trình độ hiểu biết pháp luật của công dân còn hạn chế, một số trường hợp công dân lợi dụng dân chủ để thực hiện việc KNTC vượt cấp, kéo dài; năng lực của một số cán bộ, công chức đặc biệt trong lĩnh vực thi hành án dân sự chưa thực sự đồng đều, còn có những sai sót trong việc áp dụng pháp luật; trong quá trình thực thi nhiệm vụ công vụ, cán bộ, công chức chưa quan tâm đúng mức tới việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người dân; công tác giáo dục, thuyết phục để các bên đương sự hiểu và tự nguyện thực hiện các nghĩa vụ của mình trong việc thi hành bản án, chấp hành bản án, quyết định của Toà án và các quyết định khác chưa được quan tâm đúng mức.

Qua thực trạng giải quyết KNTC tại Bộ Tư pháp trong Quý II và 06 tháng đầu năm 2023, có thế dự báo tình hình KNTC của công dân tại Bộ có xu hướng tăng trong thời gian tới, số lượng vụ việc phức tạp cũng có thể sẽ giảm so với cùng kỳ năm trước. Do đó, trong thời gian tới, Bộ Tư pháp cần chú trọng tới công tác phổ biến, tuyên truyền, quán triệt các quy định pháp luật về giải quyết KNTC; ban hành Chỉ thị về tăng cường công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC trong toàn Ngành. Xử lý nhanh chóng, kịp thời tất cả các đơn thư KNTC được gửi đến Bộ Tư pháp.

Giải quyết kịp thời, triệt để các đơn thư KNTC, KNPA thuộc thẩm quyền của Bộ Tư pháp. Tiếp tục đôn đốc, kiểm tra, giải quyết dứt điểm các vụ việc kéo dài, nhất là trong lĩnh vực thi hành án dân sự. Tăng cường thanh tra, kiểm tra công tác giải quyết KNTC và trách nhiệm giải quyết trong toàn Ngành, nhất là công tác giải quyết KNTC trong lĩnh vực thi hành án dân sự.