Tình hình KNTC và nguyên nhân

Theo UBND tỉnh Lạng Sơn, về khiếu nại: Tính trong 9 tháng, các cơ quan hành chính trong tỉnh đã giải quyết bằng quyết định đối với 71/127 đơn khiếu nại, đạt tỷ lệ 55,9%, giảm 19,6% so với cùng kỳ năm 2022 (55,9%/75,5%); tỷ lệ giải quyết khiếu nại đạt thấp so với cùng kỳ là do mới phát sinh nhiều đơn khiếu nại thuộc thẩm quyền giải quyết của Chủ tịch UBND cấp huyện, đang trong thời hạn giải quyết (huyện Lộc Bình: 12 đơn; huyện Hữu Lũng: 21 đơn; thành phố: 06 đơn...). Nội dung khiếu nại chủ yếu liên quan đến công tác thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thực hiện các dự án trên địa bàn (96 đơn, chiếm 75,5%).

Trong khi đó, về tố cáo, các cơ quan hành chính trong tỉnh đã giải quyết 15/18 đơn tố cáo, đạt 83,3%, bằng so với cùng kỳ năm 2022 (83,3%/83,3%). Nội dung công dân tố cáo chủ yếu về hành vi của cán bộ, công chức trong thực hiện nhiệm vụ, công vụ liên quan đến công tác thu hồi đất, lập, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thực hiện các dự án (14 đơn, chiếm 77,7%).

Nguyên nhân của tình hình KNTC được xác định, trên địa bàn tỉnh tiếp tục triển khai thực hiện các dự án có thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, tổ chức triển khai thực hiện các chính sách xã hội... đã phát sinh các đơn KNTC, kiến nghị, phản ánh liên quan đến lĩnh vực đất đai, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thực hiện các dự án (trên 90% các vụ việc), tập trung chủ yếu tại địa bàn  thành phố Lạng Sơn, các huyện: Chi Lăng, Lộc Bình, Văn Quan, Hữu Lũng; một số vụ việc có kiến nghị, phản ánh đông người, kéo dài, liên quan đến công tác thu hồi đất thực hiện các dự án (như: Dự án Khu đô thị mới Mai Pha; Dự án Khu đô thị mới Hữu Lũng; Dự án đường dây 220KV Bắc Giang - Lạng Sơn; Dự án cải tạo nâng cấp Quốc lộ 4B (đoạn Km3+700 đến Km18); …). Ngay khi phát sinh các vụ việc, UBND tỉnh đã kịp thời chỉ đạo UBND các huyện, thành phố, các cơ quan chức năng chủ động nắm tình hình, nguyên nhân, tăng cường tổ chức đối thoại, tuyên truyền, vận động công dân, giải thích về chính sách, pháp luật, qua đó tình hình an ninh, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn được đảm bảo.

Kết quả TCD, giải quyết KNTC, kiến nghị, phản ánh

Trong 9 tháng đầu năm 2023, các cơ quan hành chính đã tiếp 3.461 lượt/3.842 công dân với tổng số 3.358 vụ việc, trong đó, vụ việc cũ: 676; vụ việc mới phát sinh: 2.682.

Nội dung công dân trình bày chủ yếu liên quan đến công tác quản lý đất đai; bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; việc thực hiện các chính sách xã hội...

Tổng số 71 đơn khiếu nại đã giải quyết/tổng số 127 đơn phải giải quyết, đạt 55,9%. Qua phân tích 71 đơn khiếu nại được giải quyết (ban hành 60 quyết định giải quyết, 11 đơn công dân rút đơn khiếu nại). Đáng chú ý, kết quả giải quyết cho thấy: Trong 49 quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu: có 44 đơn khiếu nại sai, 05 đơn khiếu nại đúng một phần. Trong 11 quyết định giải quyết khiếu nại lần hai: có 10 quyết định công nhận quyết định giải quyết lần đầu là đúng; 01 quyết định huỷ quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu.

Tổng hợp qua giải quyết khiếu nại, kiến nghị thu hồi cho Nhà nước 3m² đất; không có vụ việc phải xử lý hành chính hoặc chuyển cơ quan điều tra; đã thực hiện xong 71/71 quyết định giải quyết khiếu nại phải thực hiện.

Trong khi đó, kết quả giải quyết tố cáo cho thấy: 15 đơn tố cáo đã giải quyết/18 đơn phải giải quyết; đạt 83,3%; qua phân tích 15 đơn tố cáo đã giải quyết có 09 đơn có nội dung tố cáo sai; 04 đơn có nội dung tố cáo có đúng, có sai; 02 đơn công dân rút toàn bộ nội dung tố cáo; 15 đơn tố cáo chấp hành đúng quy định thời hạn giải quyết tố cáo…

Trên 15% công dân rút đơn qua vận động, thuyết phục, giải thích

Điều nổi bật trong công tác TCD, giải quyết KNTC tại Lạng Sơn là kỹ năng vận động, thuyết phục, giải thích pháp luật của cán bộ tiếp công dân các cấp tiếp tục được phát huy, trong quá trình giải quyết đã có 13/86 công dân rút đơn KNTC, chiếm 15,01% tổng số vụ việc đã thụ lý giải quyết. Điều này cho thấy, công tác tuyên truyền, phổ biến, quán triệt, giáo dục pháp luật, bồi dưỡng, tập huấn kỹ năng cho đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác TCD, tham mưu giải quyết KNTC được thực hiện hiệu quả, đem lại kết quả nhất định.

Chánh Thanh tra tỉnh Lạng Sơn Đậu Trường An trực tiếp giải thích các quy định pháp luật với công dân về quyền lợi hợp pháp. Ảnh: T.A

Mặt ưu điểm khác, công tác TCD, giải quyết KNTC tiếp tục được Tỉnh ủy, HĐND tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo, giám sát; được UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghiêm túc, quyết liệt bằng nhiều biện pháp. Nhận thức, ý thức trách nhiệm của Thủ trưởng các sở, ban, ngành, Chủ tịch UBND các huyện, thành phố có chuyển biến tích cực; công tác nắm tình hình, đối thoại với công dân, gắn việc TCD với giải quyết KN, TC, kiến nghị, phản ánh, giải thích pháp luật được chú trọng; chất lượng, tỷ lệ giải quyết KNTC tiếp tục được nâng lên.

Cùng với đó, công tác phối hợp giữa các cơ quan hành chính và các cơ quan tư pháp, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội Nông dân các cấp tiếp tục được duy trì và phát huy hiệu quả trong tư vấn, giải quyết các vụ việc.

Tuy vậy, một số cơ quan, đơn vị, đội ngũ cán bộ, công chức tham mưu thực hiện công tác giải quyết đơn còn có hạn chế về năng lực, kinh nghiệm, còn có việc giải quyết chưa đảm bảo về thời hạn và chất lượng, còn có thiếu sót trong quá trình thẩm tra, xác minh (02 vụ việc giải quyết khiếu nại, do chất lượng thẩm tra, xác minh, nhận định, đánh giá chưa đảm bảo chặt chẽ nên phải thu hồi quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu để giải quyết lại); còn 10 vụ việc chưa đảm bảo thời hạn thẩm tra, xác minh, giải quyết khiếu nại theo quy định. Đây là tồn tại, hạn chế cần được khẩn trương khắc phục trong thời gian tới.^.

Nghiêm túc chấn chỉnh, tăng cường, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước các lĩnh vực dễ phát sinh đơn thư

Trong thời gian tới trên địa bàn tỉnh tiếp tục triển khai thực hiện các dự án để phát triển kinh tế - xã hội, diện tích thu hồi đất lớn, như: Dự án Cải tạo nâng cấp QL.4B (đoạn Km3+700 đến Km18) và Km 18 đến Km80; Dự án tuyến cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng; Dự án Đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng Khu công nghiệp VSIP Lạng Sơn..., dự báo tình hình KNTC liên quan đến đất đai tiếp tục diễn biến phức tạp; tình trạng công dân móc nối, liên kết tập trung đông người hoặc bị phần tử xấu xúi giục, kích động lợi dụng quyền dân chủ, quyền khiếu nại để gây áp lực đến cơ quan nhà nước có thể gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự, an toàn xã hội.

UBND tỉnh Lạng Sơn có nhiều chỉ đạo, điều hành để tăng cường hiệu quả về công tác TCD, giải quyết KNTC. Ảnh: T.A

Công tác quản lý nhà nước về đất đai và thực hiện các chính sách xã hội mặc dù đã được UBND tỉnh chỉ đạo thường xuyên, tuy nhiên trong quá trình tổ chức thực hiện vẫn còn có những hạn chế, sai sót.

Một số vụ việc đã được xem xét giải quyết đúng quy định pháp luật, hết thẩm quyền, có thông báo chấm dứt xem xét, giải quyết vụ việc nhưng công dân vẫn đến Trụ sở Tiếp công dân tỉnh đề nghị xem xét, giải quyết lại.

Trước dự báo trên và điều kiện thực tế trong công tác TCD, giải quyết KNTC ở Lạng Sơn, UBND tỉnh yêu cầu các cấp, ngành, cơ quan liên quan, tiếp tục phát huy tốt vai trò, trách nhiệm của thủ trưởng cơ quan hành chính trong thực hiện công tác TCD, giải quyết KNTC theo quy định của pháp luật và các văn bản chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh về công tác TCD, giải quyết KNTC; kịp thời chấn chỉnh, khắc phục những hạn chế, nâng cao chất lượng TCD, giải quyết KNTC. Chủ động rà soát, giải quyết các vụ việc thuộc thẩm quyền; từng bước khắc phục tình trạng chậm hạn trong giải quyết đơn KNTC.

Một giải pháp quan trọng khác cần thực hiện đó là nghiêm túc chấn chỉnh, tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước trên các lĩnh vực, nhất là lĩnh vực quản lý đất đai, xây dựng, tài chính ngân sách, chế độ chính sách. Thực hiện đúng, đầy đủ các quy định của pháp luật về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; đảm bảo công khai, minh bạch, dân chủ, công bằng, giải quyết đầy đủ quyền lợi hợp pháp chính đáng của công dân; nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền, giải thích chế độ, chính sách pháp luật đến Nhân dân, tạo sự đồng thuận trong triển khai, thực hiện các dự án đầu tư phát triển kinh tế - xã hội.

Cùng với đó, tiếp tục bố trí, đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn kỹ năng cho đội ngũ công chức làm nhiệm vụ thanh tra, TCD, giải quyết KNTC đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ; nâng cao hiệu quả công tác phối hợp giữa các cơ quan liên quan. Tăng cường công tác nắm chắc tình hình KNTC, nhất là địa bàn đang triển khai thực hiện dự án có quy mô thu hồi đất lớn, tiềm ẩn yếu tố phức tạp về KNTC; xác định rõ nguyên nhân để kịp thời tổ chức tiếp, đối thoại với công dân; tập trung giải quyết kịp thời kiến nghị chính đáng của công dân; giải quyết dứt điểm vụ việc ngay từ khi mới phát sinh./.