Thông tư này hướng dẫn thực hiện dân chủ trong hoạt động của CSGD công lập, bao gồm: Dân chủ trong CSGD; dân chủ trong quan hệ và giải quyết công việc với công dân, cơ quan, đơn vị, tổ chức có liên quan.  

Đồng thời, áp dụng đối với hiệu trưởng hoặc giám đốc (sau đây gọi chung là hiệu trưởng), nhà giáo, cán bộ quản lý, người lao động và người học trong các cơ sở giáo dục công lập, bao gồm: CSGD mầm non, CSGD phổ thông, trường chuyên biệt, CSGD thường xuyên; trường trung cấp sư phạm, trường cao đẳng sư phạm và CSGD đại học; các tổ chức, cá nhân có liên quan. 

Tuy nhiên, Thông tư cũng yêu cầu việc thực hiện dân chủ trong hoạt động của CSGD phải gắn liên với việc bảo đảm sự lãnh đạo của tổ chức Đảng; trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật. Kiên quyết xử lý những hành vi lợi dụng dân chủ vi phạm pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhà giáo, cán bộ quản lý, người lao động và người học, cản trở việc thực hiện nhiệm vụ của CSGD.

Thông tư quy định rõ trách nhiệm của Hiệu trưởng tại Điều 4. Cụ thể, hiệu trưởng có trách nhiệm thực hiện dân chủ, công khai trong quản lý, điều hành hoạt động củaCSGD; trong quản lý, sử dụng, đào tạo, bồi dưỡng, thực hiện chế độ, chính sách đối với nhà giáo, cán bộ quản lý, người lao động và người học theo quy định của pháp luật và Thông tư này. Chỉ đạo việc cung cấp đầy đủ, kịp thời những thông tin, tài liệu, cách thức tổ chức thực hiện, trách nhiệm thực hiện và trách nhiệm giải trình những nội dung công việc trong cơ sở giáo dục.

 Đại học Bách Khoa Hà Nội là cơ sở giáo dục thực hiện dân chủ theo quy định tại Thông tư 11/2020/TT-BGDĐT (Ảnh minh họa, nguồn: Minh Nguyệt)

Đặc biệt, chỉ đạo, xem xét, xử lý kịp thời các khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của nhà giáo, cán bộ quản lý, người lao động, người học và kiến nghị của Ban Thanh tra Nhân dân của cơ sở giáo dục; kịp thời báo cáo cơ quan có thẩm quyền những vấn đề không thuộc thẩm quyền. Mặt khác, gương mẫu, đi đầu trong việc đấu tranh phòng chống những biểu hiện cửa quyền, sách nhiễu, thành kiến, trù dập, giấu giếm, bưng bít, làm sai lệch sự thật, làm trái nguyên tắc và những biểu hiện không dân chủ khác trong cơ sở giáo dục…

Bên cạnh đó, những việc mà hiệu trưởng phải công khai, gồm: Chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước liên quan đến hoạt động của CSGD; các nội quy, quy chế của CSGD; Kế hoạch năm học, học kỳ, tháng, tuần; kế hoạch, đề án, dự án, chiến lược định hướng phát triển của CSGD; kinh phí hoạt động hằng năm, kết quả kiểm toán của CSGD… Nhất là các vụ việc tiêu cực, tham nhũng trong CSGD đã được kết luận; bản kê khai tài sản, thu nhập của người có nghĩa vụ phải kê khai theo quy định của pháp luật; kết quả thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong CSGD.

Về trách nhiệm của Ban Thanh tra nhân dân, Thông tư quy định: Ban Thanh tra nhân dân có trách nhiệm giám sát, kiểm tra việc thực hiện quy chế dân chủ, lắng nghe ý kiến của quần chúng, phát hiện những vi phạm quy chế dân chủ trong CSGD, đề nghị hiệu trưởng giải quyết. Trong trường hợp hiệu trưởng không giải quyết hoặc giải quyết không đúng quy định thì báo cáo cấp có thẩm quyền bổ nhiệm hoặc công nhận hiệu trưởng xem xét, quyết định.

Ngoài ra, Thông tư còn quy định về hình thức, thời điểm và thời gian công khai; những việc nhà giáo, cán bộ quản lý, người lao động và người học tham gia ý kiến trước khi hiệu trưởng quyết định; những việc nhà giáo, cán bộ quản lý, người lao động giám sát, kiểm tra và hình thức giám sát, kiểm tra; dân chủ trong quan hệ giải quyết công việc với công dân, cơ quan, đơn vị, tổ chức có liên quan.

Thông tư có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2020 và thay thế Quyết định số 04/2000/QĐ-BGDĐT ngày 01/3/2000 của Bộ trưởng Bộ GDĐT về việc ban hành Quy chế thực hiện dân chủ trong hoạt động của nhà trường./.

Minh Nguyệt