Nhiều kết quả quan trọng trong lĩnh vực xã hội

Ban Chấp hành Trung ương Đảng thống nhất đánh giá, sau 10 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa XI một số vấn đề về chính sách xã hội giai đoạn 2012 - 2020, lĩnh vực xã hội đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, thể hiện ngày càng rõ tính ưu việt của chế độ ta. Đời sống của Nhân dân không ngừng được cải thiện; an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội được giữ vững; kinh tế, xã hội phát triển toàn diện, hài hòa hơn. Các chính sách xã hội không ngừng được hoàn thiện theo hướng công bằng, tiến bộ, tiếp cận các tiêu chuẩn quốc tế. Thực hiện tốt chính sách ưu đãi và tôn vinh đối với người có công với cách mạng, là quốc gia đi đầu trong giảm nghèo và thực hiện các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ, các mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc, được quốc tế ghi nhân và đánh giá cao. Thể chế thị trường lao động từng bước hoàn thiện; việc làm cho người lao động cơ bản được bảo đảm. Độ bao phủ của bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế ngày càng được mở rộng; hệ thống y tế, giáo dục, cơ sở trợ giúp xã hội tiếp tục được kiện toàn. Quy mô, năng lực, chất lượng dịch vụ xã hội cơ bản được nâng lên. Hệ thống trợ giúp xã hội từng buớc được hoàn thiện, hỗ trợ kịp thời những người có hoàn cảnh khó khăn, người yếu thế.

Quang cảnh Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII. Ảnh: https://dangcongsan.vn/

Mặc dù vậy, bên cạnh những thành tựu đạt được nói trên, vẫn còn một số hạn chế, yếu kém như: Kết quả giảm nghèo chưa thật bền vững; bất bình đẳng thu nhập có xu hướng gia tăng; đời sống của một bộ phận người dân, nhất là ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng thường xuyên bị thiên tai còn nhiều khó khăn; thị trường lao động chậm phát triển, chất lượng nguồn nhân lực, việc làm thấp; phạm vi bao phủ của bảo hiểm xã hội còn thấp, độ bao phủ của chính sách trợ giúp xã hội thường xuyên còn hẹp; y tế dự phòng còn yếu; tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng ở vùng dân tộc thiểu số, miền núi còn cao; chất lượng giáo dục phổ thông ở vùng sâu, vùng xa còn hạn chế; nhà ở cho người lao động, người có thu nhập thấp chưa được bảo đảm.

Những hạn chế, yếu kém trên chủ yếu là do nhận thức của một số cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, cán bộ, đảng viên về vị trí, vai trò của chính sách xã hội chưa đầy đủ; hệ thống chính sách, pháp luật chưa đồng bộ, việc tổ chức triển khai thực hiện còn nhiều hạn chế; phương thức quản lý, quản trị còn chậm đổi mới, tổ chức bộ máy, nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu; việc huy động, quản lý, sử dụng nguồn lực thực hiện chính sách xã hội có nơi, có lĩnh vực còn hạn chế, chưa hiệu quả.

Chính sách xã hội là chính sách cho con người, vì con người

Ban Chấp hành Trung ương thống nhất quan điểm chính sách xã hội là chính sách cho con người, vì con người, có vị trí, vai trò quan trọng trong hệ thống chính sách của Đảng, Nhà nước; thể hiện đặc trưng, bản chất tốt đẹp của chế độ ta, góp phần quan trọng trong bảo đảm định hướng xã hội chủ nghĩa, thực hiện tăng trưởng kinh tế đi đôi với tiến bộ và công bằng xã hội; tạo điều kiện để Nhân dân tham gia và thụ hưởng ngày một tốt hơn thành quả của sự nghiệp đổi mới, phát triển đất nước. Xây dựng và thực hiện chính sách xã hội phải đặt trong tổng thể quản lý phát triển xã hội bền vững; giải quyết hài hòa các quan hệ xã hội, kiểm soát phân tầng xã hội và xử lý kịp thời, hiệu quả các rủi ro. Đầu tư cho thực hiện các mục tiêu chính sách xã hội là đầu tư cho phát triển. Cần huy động và phân bổ nguồn lực phù hợp với khả năng nền kinh tế và yêu cầu hiện thực hóa mục tiêu chính sách xã hội, trong đó nguồn lực nhà nước đóng vai trò chủ đạo, nguồn lực của xã hội là quan trọng. Đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách xã hội toàn diện, hiện đại, bao trùm, bền vững, lấy con người làm trung tâm, là chủ thể, mục tiêu, động lực, nguồn lực để phát triển; hỗ trợ người dân ứng phó kịp thời, thích ứng linh hoạt, hiệu quả trước các rủi ro trong cuộc sống. Thực hiện chính sách xã hội phải đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Đảng, sự quản lý chặt chẽ, hiệu quả của Nhà nước, sự giám sát thường xuyên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, sự tham gia tích cực của người dân, doanh nghiệp. Khơi dậy khát vọng phát triển, phát huy truyền thống tương thân tương ái, tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc, ý chí tự lực, tự cường của Nhân dân trong giải quyết các vấn đề xã hội.

Mục tiêu và tầm nhìn

Ban Chấp hành Trung ương xác định mục tiêu tổng quát đến năm 2030 là thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, không ngừng nâng cao chất lượng đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân; xây dựng hệ thống an sinh xã hội đa tầng, hiện đại, thích ứng, linh hoạt; nâng cao phúc lợi xã hội toàn dân bảo đảm cơ hội tiếp cận và thụ hưởng các dịch vụ xã hội cơ bản có chất lượng tốt, nhất là về nhà ở, y tế, giáo dục; phát triển thị trường lao động linh hoạt, hiện đại, hiệu quả, bền vững và hội nhập; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và phát triển việc làm bền vững; tạo điều kiện để mọi người dân phát huy tiềm năng, phát triển toàn diện và có thu nhập trung bình cao; quản lý phát triển xã hội hiệu quả, nghiêm minh, đi đôi với bảo đảm quyền con người, an ninh con người, an sinh xã hội.

Tầm nhìn đến năm 2045 là phát triển xã hội hiện đại, bền vững góp phần xây dựng đất nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh và phát triển con người Việt Nam toàn diện, phát huy tiềm năng, thế mạnh đóng góp cho phát triển xã hội hài hòa, người dân được bảo đảm an sinh xã hội, phúc lợi xã hội, có thu nhập cao và có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc trong đất nước hùng cường, thịnh vượng.

Trên cơ sở xác định mục tiêu, tầm nhìn nói trên, Ban Chấp hành Trung ương Đảng xác định một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu.

Theo đó, cần tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, xã hội - nghề nghiệp; nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của chính sách xã hội, tăng cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cơ quan, tổ chức nhận thức đúng, đầy đủ về chính sách xã hội; quyết tâm xây dựng và thực hiện chính sách xã hội toàn diện, hiện đại, bao trùm và bền vững, dựa trên quyền con người, vì con người, lấy con người làm trung tâm, là chủ thể; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về chính sách xã hội, hoàn thiện bộ máy quản lý nhà nước từ Trung ương, thống nhất, xuyên suốt chỉ đạo điều hành về chính sách xã hội từ Trung ương đến địa phương; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, giải quyết việc làm bền vững, phát triển thị trường lao động, xây dựng cơ cấu dân số hợp lý, chuyển trọng tâm chính sách dân số kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển, nâng cao chất lượng dân số, tận dụng hiệu quả cơ cấu dân số vàng; xây dựng hệ thống an sinh xã hội đa tầng, hiện đại, thích ứng linh hoạt, bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau; nâng cao phúc lợi xã hội toàn dân, bảo đảm mọi người dân được tiếp cận, thụ hưởng các dịch vụ xã hội cơ bản có chất lượng; đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả cung cấp dịch vụ xã hội theo hướng hiện đại, hội nhập; đẩy mạnh hợp tác quốc tế và hội nhập quốc tế sâu rộng, toàn diện, tiếp tục nội luật hóa, tăng cường tính tuân thủ, cải thiện tiêu chuẩn về lao động, việc làm và an sinh xã hội phù hợp với các công ước, điều ước và khuyến nghị quốc tế. Đến năm 2030, xây dựng ít nhất một triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp; đồng thời đa dạng hóa các hình thức như mua, thuê, thuê mua; xóa bỏ hoàn toàn tình trạng nhà tạm, nhà dột nát cho các đối tượng là người nghèo, cận nghèo và đối tượng xã hội.