Cụ thể, công dân TC ông Biên và ông Hiệp, có hành vi tiếp tay cho bà Đinh Thị Thu Thủy và lập hồ sơ đề nghị cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà Thủy (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số BĐ 578632, số vào sổ cấp Giấy chứng nhận: CH 00164 ngày 07 tháng 01 năm 2011 đối với thửa đất số 95, tờ bản đồ số 22, diện tích 1.996,2m2 đất nông nghiệp tại tổ 1, phường Duy Tân, TP Kon Tum) trái pháp luật.
Qua kiểm tra hồ sơ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà Thủy, thấy rõ: Đề nghị cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của bà Thủy không có giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại các Khoản 1, 2 và Khoản 5 Điều 50 của Luật Đất đai năm 2003; Giấy sang nhượng đất lập ngày 10 tháng 10 năm 2002 giữa bà Đinh Thị Thu Thủy và ông Phạm Văn Dũng không có xác nhận của chính quyền địa phương, không có công chứng, chứng thực hay có người làm chứng.
Bên cạnh đó, UBND phường Duy Tân không có văn bản thông báo cho Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất TP thực hiện trích đo địa chính thửa đất; không có văn bản, giấy tờ thể hiện việc UBND phường Duy Tân tiến hành kiểm tra, xác nhận về nguồn gốc và thời điểm sử dụng đất, tình trạng tranh chấp sử dụng đất, sự phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đã được xét duyệt. Đồng thời, UBND phường Duy Tân thông báo niêm yết công khai hồ sơ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trong khi chưa kiểm tra, xác nhận về nguồn gốc và thời điểm sử dụng đất, tình trạng tranh chấp sử dụng đất, sự phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đã được xét duyệt.
Phiếu lấy ý kiến của khu dân cư về nguồn gốc; thời điểm sử dụng đất và Biên bản xác định ranh giới, mốc giới thửa đất (theo hiện trạng sử dụng đất) lập sau khi đã thông báo niêm yết công khai hồ sơ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; phiếu lấy ý kiến của khu dân cư về nguồn gốc và thời điểm sử dụng đất lập ngày 15 tháng 11 năm 2010 (Ban hành kèm theo Thông tư số 06/2007/TT-BTN&MT ngày 02 tháng 7 năm 2007 của Bộ Tài nguyên và Môi trường).
Trụ sở UBND TP Kon Tum. Ảnh minh họa: Vinh Nghĩa
Căn cứ Luật TC năm 2011, Luật TC năm 2018, Luật Thanh tra năm 2010, Luật Đất đai năm 2003, Nghị định số 88/2009/NĐ-CP và qua làm việc với người TC, người bị TC và những cá nhân, đơn vị có liên quan, UBND tỉnh Kết luận, nội dung TC ông Biên và ông Hiệp có hành vi tiếp tay cho bà Đinh Thị Thu Thủy và lập hồ sơ đề nghị cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà Đinh Thị Thu Thủy trái pháp luật là không có cơ sở và không đúng.
Hồ sơ đề nghị cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của bà Thủy không có các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại các Khoản 1, 2 và 5 Điều 50 của Luật Đất đai năm 2003. Theo quy định tại Khoản 2, Điều 14 Nghị định số 88/2009/NĐ-CP thì UBND phường Duy Tân phải thông báo cho Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất thành phố thực hiện trích đo địa chính thửa đất. Sau đó mới kiểm tra, xác nhận về nguồn gốc và thời điểm sử dụng đất, tình trạng tranh chấp sử dụng đất, sự phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đã được xét duyệt và công bố công khai kết quả kiểm tra tại trụ sở UBND phường trong thời hạn 15 ngày. Nhưng UBND phường Duy Tân lại không thực hiện đầy đủ các bước theo trình tự, thủ tục đã được quy định mà đưa Biên bản xác định ranh giới, mốc giới thửa đất và Phiếu lấy ý kiến của khu dân cư về nguồn gốc, thời điểm sử dụng đất cho bà Thủy về nhờ những người có đất tứ cận và người biết rõ nguồn gốc quá trình quản lý, sử dụng của lô đất ký. Trong khi đó, mẫu Phiếu lấy ý kiến của khu dân cư về nguồn gốc; thời điểm sử dụng đất lập ngày 15 tháng 11 năm 2010 thực hiện theo quy định tại Điều 135, Điều 136 Nghị định số 181/2004/NĐ-CP ngày 29 tháng 10 năm 2004 (02 điều này đã bị Khoản 3, Điều 29 Nghị định số 88/2009/NĐ-CP ngày 19 tháng 10 năm 2009 của Chính phủ bãi bỏ). Đây là hành vi thiếu trách nhiệm trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao dẫn đến việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà Thủy không đúng quy định của pháp luật, mà người có trách nhiệm tham mưu trực tiếp là ông Hiệp - công chức địa chính; ông Biên được phân công hỗ trợ cho ông Hiệp trong việc tiếp nhận hồ sơ làm thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà Thủy.
Không chỉ vậy, hồ sơ đề nghị cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà Thủy thực hiện không đúng trình tự, thủ tục quy định tại Khoản 2, Điều 14 Nghị định 88/2009/NĐ-CP nhưng Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất thành phố Kon Tum kiểm tra không phát hiện ra sai sót, ký xác nhận đủ điều kiện cấp giấy và chuyển hồ sơ cho Phòng Tài nguyên và Môi trường, trình UBND TP Kon Tum cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà Thủy. Trách nhiệm này thuộc về ông Đào Duy Hà, nguyên Phó Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường TP, kiêm Giám đốc Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất TP và ông Bùi Văn Thuận, nguyên cán bộ Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất TP (hiện nay đã nghỉ việc), là người tham mưu trực tiếp trong việc xác lập hồ sơ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà Thủy.
Việc giải quyết TC của Chủ tịch UBND TP Kon Tum đã xác minh đúng nội dung công dân TC, không có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, Kết luận số 04/KL-UBND ngày 02 tháng 8 năm 2017 của Chủ tịch UBND TP Kon Tum ban hành còn sai sót, viện dẫn điều luật không còn hiệu lực pháp luật; kết luận TC chưa đủ căn cứ pháp lý, chưa phù hợp, còn bỏ sót trách nhiệm của những cá nhân, đơn vị có liên quan đến nội dung TC (Phòng Phòng Tài nguyên và Môi trường thành phố Kon Tum, và bà Đinh Thị Thu Thủy).
Bên cạnh đó về nội dung kết luận: Việc lập thủ tục đề nghị và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà Đinh Thị Thu Thủy tại thời điểm năm 2010 là đảm bảo đúng quy định pháp luật về đất đai là chưa chính xác, dẫn đến việc UBND tỉnh có Văn bản 489/UBND-TD, ngày 07 tháng 3 năm 2019 và Văn bản số 1077/UBND-TD ngày 08 tháng 5 năm 2019, chỉ đạo Chủ tịch khẩn trương thực hiện kết luận thanh tra và xử lý việc thu hồi, hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp cho bà Đinh Thị Thu Thủy chưa đúng pháp luật.
Từ đó, UBND tỉnh giao Chủ tịch UBND TP Kon Tum nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm trong quá trình giải quyết TC của công dân, đồng thời, chỉ đạo cơ quan chức năng tiến hành thẩm tra, kiểm tra lại việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà Đinh Thị Thu Thủy theo đúng quy định của pháp luật về đất đai; tiến hành xử lý đối với các đơn vị, cá nhân có liên quan trong việc tham mưu, giải quyết TC của công dân tại Kết luận số 04/KL-UBND ngày 02 tháng 8 năm 2017 theo quy định; kiểm tra lại việc chỉ đạo xử lý kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm đối với cá nhân, đơn vị có liên quan theo Kết luận số 04/KL-UBND ngày 02 tháng 8 năm 2017; tiến hành thực hiện các bước theo quy định của pháp luật…/.
Lan Anh