Thẩm định giá qua loa, hồ sơ thiếu thủ tục
Theo báo cáo của Sở Y tế, từ năm 2014 đến 9/2019, Sở được giao thực hiện mua sắm 07 gói thầu với tổng giá trị các gói thầu là 435,904 tỷ đồng. Khi kiểm tra cụ thể 05 gói thầu (02 gói năm 2015; 02 gói năm 2016; 01 gói năm 2019) đoàn thanh tra nhận thấy, hồ sơ thẩm định giá các gói thầu chủ yếu chỉ căn cứ vào báo giá của các đơn vị thương mại, đơn vị phân phối; chưa tham kháo giá của nhà sản xuất và các hợp đồng có thiết bị tương tự đã hoàn thành trước đó (trong thời hạn dưới 12 tháng).
Hồ sơ các gói thầu còn thiếu một số thủ tục như: Tờ trình đề nghị phê duyệt hồ sơ yêu cầu theo quy định của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu; Tờ trình đề nghị phê duyệt và báo cáo thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu theo quy định của Chính phủ. Tại gói thầu năm 2019 (cung cấp, lắp đặt hệ thống trang thiết bị y tế, thuộc dự án trang thiết bị y tế và ứng dụng công nghệ thông tin tại Bệnh viện Ung bướu Thanh Hóa), Sở Y tế thực hiện chỉ định thầu lựa chọn đơn vị thẩm định giá trị thiết bị y tế trước khi có quyết định phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu là chưa đảm bảo quy định của Luật Đấu thầu.
Đoàn thanh tra đã kiểm tra tại 06 cơ sở KCB (gồm: Bệnh viện đa khoa tỉnh, Bệnh viện Nhi, Bệnh viện Nội tiết, Bệnh viện đa khoa khu vực Ngọc Lặc, Bệnh viện đa khoa Hà Trung, Bệnh viện đa khoa Thọ Xuân) nhận thấy, các cơ sở KCB chưa chủ động xây dựng kế hoạch mua sắm TTBYT hàng năm cho đơn vị mình, dẫn đến trong năm phải thực hiện mua sắm nhiều lần; theo báo cáo của các cơ sở KCB, việc mua sắm TTBYT phụ thuộc vào nguồn vốn cho đầu tư mua sắm trong năm, nhu cầu KCB và tình trạng các TTBYT đang có, vì vậy việc xây dựng kế hoạch gặp khó khăn.
Về thủ tục mua sắm TTBYT, kết luận thanh tra chỉ rõ có bệnh viện không thực hiện việc công khai kết quả lựa chọn nhà thầu theo quy định của Luật Đấu thầu; gói thầu “mua sắm hệ thống nội soi tai-mũi-họng” năm 2014, chủ đầu tư không phê duyệt dự toán theo quy định tại Khoản 2 Điều 23 Luật Đấu thầu. Tại Bệnh viện đa khoa khu vực tuyến huyện khác (kiểm tra 02 gói thầu năm 2015, 03 gói thầu năm 2018 và 02 gói thầu năm 2019), cho thấy, chủ đầu tư không phê duyệt dự toán; không công khai kết quả lựa chọn nhà thầu theo quy định của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một sổ điều của Luật Đấu thầu...
Ngoài ra, ở Bệnh viện đa khoa Hà Trung, 05 gói thầu chỉ định thầu nhưng chủ đầu tư chỉ lấy báo giá của 3 đơn vị cung cấp sản phẩm (lựa chọn đơn vị có giá thấp nhất) là không đúng quy định; đối với 02 gói thầu lựa chọn nhà thầu theo hình thức chào hàng cạnh tranh rút gọn, chủ đầu tư không có văn bản đánh giá các báo giá làm cơ sở để phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu (chỉ căn cứ vào báo giá thấp nhất để lựa chọn); đối với 01 gói thầu lựa chọn nhà thầu theo hình thức đấu thầu, chủ đầu tư không có văn bản thẩm định hồ sơ mời thầu trước khi phê duyệt.
Chấn chỉnh công tác mua sắm TTBYT, VTYT
Mặt khác, liên quan tới việc mua sắm VTYT, theo báo cáo của Sở Y tế, từ năm 2014 đến 9/2019, Sở Y tế được giao thực hiện mua sắm 07 gói thầu từ năm 2014 đến 2016 đã được Kiểm toán Nhà nước kiểm toán. Vì vậy, Thanh tra tỉnh tiến hành thanh tra 04 gói thầu còn lại (thực hiện năm 2017 và 2018). Kết quả kiểm tra cho thấy, chứng thư thẩm định giá của đơn vị thẩm định giá (Công ty Cổ phần giá và dịch vụ tài chính Việt Nam), chỉ căn cứ thông qua việc so sánh tài sản thẩm định giá với các tài sản giống hệt hoặc tương đương đã có các thông tin về giá trên thị trường, chưa tham khảo giá trúng thầu cùng thời điểm của các đơn vị.
Một số cơ sở y tế đăng ký số lượng một số mặt hàng VTYT chưa sát với thực tế nhu cầu sử dụng, nhưng Sở Y tế không yêu cầu làm rõ để điều chỉnh cho phù hợp; 02 gói thầu năm 2017, khi xác định giá dự thầu theo phương pháp giá đánh giá, chủ đầu tư xây dựng hệ số K (hệ số xuất xứ hàng hóa) nhằm mục đích để chọn được các mặt hàng có chất lượng, giá hợp lý, đáp ứng nhu cầu điều trị của người bệnh. Tuy nhiên, chủ đầu tư xác định hệ số K trên cơ sở tham khảo hồ sơ mời thầu của một số bệnh viện (không tự xây dựng hệ số K cụ thể cho từng mặt hàng của gói thầu) là chưa đúng quy định.
Khi đoàn kiểm tra việc mua sắm VTYT thực tế tại một số cơ sở y tế theo kết quả trúng thầu các gói thầu mua sắm tập trung cho thấy, một số danh mục trúng thầu với số lượng lớn, nhưng đơn vị mua ít hơn rất nhiều so với dự kiến đăng ký ban đầu, có mặt hàng trúng thầu nhưng đơn vị không mua.
Từ những sai phạm, thiếu sót nêu trên, Thanh tra tỉnh Thanh Hóa đề nghị Giám đốc Sở Y tế khắc phục kịp thời những khuyết điểm, vi phạm; kiểm điểm trách nhiệm theo thẩm quyền đối với tập thể, cá nhân liên quan. Đồng thời, thực hiện việc thanh tra, kiểm tra đối với hoạt động KCB tại các cơ sở y tế; chấn chỉnh công tác mua sắm TTBYT, VTYT tập trung tại Sở Y tế, đảm bảo đúng quy định của pháp luật.
Đối với các cơ sở KCB, cũng cần khắc phục kịp thời những khuyết điểm, sai phạm; kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo thẩm quyền đối với tập thể, cá nhân liên quan; rà soát, chấn chỉnh công tác KCB; chấn chỉnh công tác mua sắm TTBYT, VTYT, đấu thầu thuốc chữa bệnh tại đơn vị, đảm bảo đúng quy định của pháp luật./.
Lan Anh