Qua giám sát cho thấy, giai đoạn 2016 - 2021, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Yên Bái tiếp tục quán triệt, ban hành nhiều văn bản lãnh đạo, chỉ đạo các cấp, các ngành, các địa phương trong tỉnh triển khai thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 35-CT/TW ngày 26/5/2014 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tiếp công dân và giải quyết KNTC; Quy định số 11-QĐi/TW ngày 18/02/2019 của Bộ Chính trị “về trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy trong công tác tiếp công dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý những phản ánh, kiến nghị của dân”. Toàn Đảng bộ đã tổ chức 734 hội nghị quán triệt với 16.242 lượt cán bộ chủ chốt các cấp tham dự.

Đoàn giám sát của Đoàn Đại biểu Quốc hội giám sát trực tiếp tại Thanh tra tỉnh và Ban Tiếp công dân tỉnh. Ảnh:ĐT

UBND tỉnh đã tích cực chỉ đạo các cấp, các ngành thường xuyên tổ chức tuyên truyền, phổ biến các luật, nghị định, thông tư mới được sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế, đặc biệt là các văn bản pháp luật liên quan đến công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC. Qua đó, góp phần tạo chuyển biến tích cực về nhận thức của mỗi cán bộ, đảng viên, công chức viên chức và nhân dân; nêu cao ý thức trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, địa phương trong việc giải quyết những phản ánh, kiến nghị, KNTC của người dân; kịp thời giải quyết những vụ việc phát sinh ngay từ cơ sở, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh.

Tình hình tiếp công dân và KNTC trên địa bàn tỉnh không có diễn biến phức tạp, chưa phát sinh các trường hợp nổi cộm, phức tạp về KNTC. UBND tỉnh đã chỉ đạo các cấp, các ngành, các địa phương trong tỉnh thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật về tiếp công dân, KNTC; giải quyết kịp thời, đúng quy định những vụ việc phức tạp, đông người, không để xảy ra “điểm nóng” về khiếu kiện. Không xảy ra tình trạng đùn đẩy trách nhiệm giải quyết giữa các cơ quan, đơn vị trong quá trình giải quyết đơn thư, kiến nghị, phản ánh trong địa bàn tỉnh Yên Bái. Số vụ việc khiếu nại đúng và đúng một phần giảm theo từng năm, đã cho thấy sự nỗ lực của các cấp, các ngành trong quá trình áp dụng các quy định của pháp luật vào thực hiện các nhiệm vụ chính trị, chuyên môn, phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; chất lượng thực thi công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức đã được nâng lên, đảm bảo được quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.

Việc xây dựng kế hoạch, lịch tiếp công dân định kỳ của người đứng đầu các cấp, các ngành trong tỉnh được thường xuyên quan tâm thực hiện; đặc biệt là việc tiếp công dân định kỳ (vào ngày 15 hằng tháng) của Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh với thành phần tham gia của các ngành có liên quan; lịch tiếp công dân được công bố công khai trên Cổng thông tin điện tử tỉnh, trang thông tin điện tử các sở, ban, ngành trong tỉnh và trên các phương tiện thông tin đại chúng. Qua đó, chất lượng công tác tiếp công dân được nâng cao, hạn chế đến mức thấp nhất đơn thư KNTC, phản ánh vượt cấp; kết quả tiếp công dân được thông báo công khai bằng văn bản, trong đó phân công cụ thể, rõ ràng cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết và báo cáo kết quả trong thời hạn theo quy định.

Giai đoạn 2016 - 2021, số đơn KNTC các cơ quan hành chính Nhà nước tiếp nhận giảm mạnh (giảm 43,8%) so với giai đoạn năm 2012 - 2016. Điều này xuất phát từ việc các quy định của pháp luật về đất đai, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất đã được sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện phù hợp hơn với thực tiễn. Bên cạnh đó, UBND tỉnh Yên Bái đã thực hiện tốt công tác công khai, minh bạch trong lĩnh vực đất đai, việc xác định giá đất cụ thể để bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất về cơ bản đã phù hợp với giá thị trường; việc bố trí các quỹ đất tái định cư được quan tâm thực hiện đồng bộ với việc hoàn thiện cơ sở hạ tầng. Bắt đầu từ năm 2018, Trung tâm Hành chính công cấp tỉnh và cấp huyện trên địa bàn tỉnh Yên Bái bắt đầu đi vào hoạt động, cùng với việc thực hiện các thủ tục hành chính qua Dịch vụ hành chính công trực tuyến đã tạo điều kiện thuận lợi cho công dân, tổ chức thực hiện các thủ tục hành chính nhanh chóng, kịp thời, công khai, minh bạch, hạn chế được tình trạng tiêu cực trong việc thực hiện các thủ tục hành chính, nhất là các thủ tục hành chính liên quan đến đất đai - lĩnh vực thường xuyên phát sinh KNTC. UBND tỉnh tiếp tục chỉ đạo các cấp, các ngành chấn chỉnh, nêu cao tinh thần, trách nhiệm và thái độ phục vụ nhân dân; gắn công tác tiếp công dân với giải quyết KNTC, với phương châm mọi vụ việc phát sinh phải được xem xét, giải quyết ngay từ cấp cơ sở, hạn chế tối đa tình trạng khiếu kiện vượt cấp, kéo dài.

Đoàn giám sát của Đoàn Đại biểu Quốc hội giám sát trực tiếp tại UBND xã Mồ Dề, huyện Mù Cang Chải. Ảnh:ĐT

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, qua giám sát, Hội đồng nhân dân tỉnh, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh đã chỉ ra những tồn tại, hạn chế trong công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC trên địa bàn tỉnh, nhất là ở cấp xã, tiêu biểu như:

- Chất lượng tiếp công dân tại một số cơ quan, đơn vị, địa phương chưa cao, nhất là ở cấp xã, một số nơi chưa gắn việc tiếp công dân với đối thoại và giải quyết KNTC, kiến nghị, phản ánh; một số vụ việc giải quyết còn để kéo dài, chưa dứt điểm.

- Việc mở sổ ghi chép, theo dõi và lưu trữ hồ sơ tiếp công dân; việc tiếp nhận, xử lý, phân loại, chuyển nội dung KNTC, kiến nghị, phản ánh của công dân đến cơ quan, người có thẩm quyền thụ lý, giải quyết tại một số sở, ban, ngành, UBND cấp huyện, cấp xã, các phòng, ban thuộc UBND cấp huyện còn sơ sài, chưa khoa học, chưa đúng trình tự, thủ tục quy định, đặc biệt là cấp xã; cán bộ, công chức được phân công nhiệm vụ tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo tại một số nơi còn chưa nêu cao tinh thần, trách nhiệm, yếu về năng lực, trình độ, kinh nghiệm trong công tác, hiểu biết về pháp luật tiếp công dân, giải quyết KNTC còn chưa đầy đủ.

- Một số lãnh đạo UBND cấp xã chưa nắm chắc các quy định về tiếp công dân; điều kiện cơ sở, vật chất phục vụ cho hoạt động tiếp công dân tại một số nơi còn hạn chế, nhất là đối với UBND cấp xã còn bố trí nơi tiếp công dân chung với phòng làm việc của cán bộ, công chức.

- Công tác phối hợp của các sở, ban, ngành cấp tỉnh với UBND cấp huyện trong thực hiện Kết luận của Chủ tịch UBND tỉnh về phối hợp xem xét, giải quyết đơn của công dân có vụ việc chưa chặt chẽ. Thông tin về kết quả giải quyết KNTC thuộc thẩm quyền ở cấp huyện và các sở, ban, ngành có lúc chưa kịp thời. Công tác tổng hợp, báo cáo ở một số địa phương về tình hình KNTC còn chậm, chưa đáp ứng được yêu cầu.

- Vẫn còn xảy ra tình trạng một số người dân lợi dụng quyền KNTC gửi đơn kéo dài, vượt cấp, không đúng cơ quan có thẩm quyền giải quyết; gửi đơn tố cáo nặc danh, mạo danh, nội dung tố cáo không có cơ sở hoặc cố tình nói xấu, vu khống, tố cáo sai sự thật, gây mất đoàn kết, mất ổn định tình hình chính trị.

- Công tác đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ cho người đứng đầu và đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC từ tỉnh đến cơ sở chưa được thực hiện thường xuyên, liên tục; công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về tiếp công dân, KNTC, nhất là với hình thức trực tiếp còn có những hạn chế nhất định về số lượng hội nghị và tài liệu tuyên truyền.

Đồng chí Nguyễn Quốc Luận, Ủy viên BCH Đảng bộ tỉnh, Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh - Chủ trì cuộc giám sát tại UBND thị xã Nghĩa Lộ. Ảnh:ĐT

Từ đó, Hội đồng nhân dân tỉnh và Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh kiến nghị các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong thời gian tới như sau:

Một là, các cấp ủy, chính quyền tiếp tục lãnh đạo việc quán triệt, tổ chức thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 35-CT/TW ngày 26/5/2014; Quy định số 11-QĐi/TW ngày 18/02/2019 của Bộ Chính trị; Luật Tiếp công dân; Luật Khiếu nại; Luật Tố cáo và các văn bản hướng dẫn thi hành.

Hai là, chủ động nắm chắc và dự báo đúng tình hình để xử lý kịp thời các vụ KNTC đông người, vượt cấp, nhất là trong dịp diễn ra các sự kiện chính trị quan trọng của đất nước. Tăng cường đối thoại, lắng nghe ý kiến phản ánh của nhân dân và tập trung giải quyết kịp thời, đúng pháp luật các KNTC thuộc thẩm quyền mới phát sinh ngay tại cơ sở. Thực hiện nghiêm các kết luận, quyết định giải quyết KNTC có hiệu lực pháp luật của cấp có thẩm quyền. Tiếp tục kiểm tra, rà soát, giải quyết dứt điểm các vụ việc tồn đọng, phức tạp, kéo dài.

Ba là, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung, pháp luật về tiếp dân, giải quyết KNTC nói riêng theo phương châm dễ hiểu, dễ nhớ, dễ thực hiện. Tăng cường sự phối hợp, trao đổi thông tin giữa các cấp, các ngành chức năng, các địa phương về kết quả tiếp nhận, xử lý, giải quyết đơn, thư; công khai thông tin về kết quả giải quyết các vụ việc trên các phương tiện truyền thông.

Bốn là, trong thời gian tới, UBND tỉnh, cùng các cấp, các ngành cần tiếp tục chỉ đạo, quan tâm hơn nữa đến lực lượng cán bộ, công chức thực hiện công tác tiếp công dân và giải quyết KNTC, đảm bảo đáp ứng được số lượng, chất lượng theo yêu cầu. Tăng cường tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ và phổ biến đầy đủ, kịp thời các quy định của pháp luật về tiếp dân, giải quyết KNTC cho cán bộ, công chức trực tiếp làm nhiệm vụ tiếp công dân.

Năm là, tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện Chỉ thị 35-CT/TW ngày 26/5/2014, Quy định số 11-QĐi/TWngày 18/02/2019 của Bộ Chính trị và Luật tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo và các văn bản hướng dẫn thi hành; thường xuyên tổ chức kiểm tra đột xuất của cấp trên đối với cấp dưới trong việc tiếp dân, xử lý đơn, thư và giải quyết KNTC, kiến nghị, phản ánh.

Sáu là, thực hiện nghiêm túc chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước trong quy hoạch, quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, xây dựng cơ bản, thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội, chính sách trong giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư, giải quyết việc làm cho người có đất bị thu hồi để hạn chế khiếu nại, tố cáo của dân trong lĩnh vực đất đai.

Bảy là, tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách thuộc thẩm quyền của tỉnh liên quan đến lĩnh vực quản lý tài nguyên và môi trường, nhất là quy định về thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ và tái định cư; về giá đất cụ thể để thực hiện bồi thường; hòa giải tranh chấp đất đai; tăng cường quản lý Nhà nước về đất đai ở cả ba cấp; đẩy mạnh hơn nữa việc công khai đầy đủ thông tin cho người dân và doanh nghiệp biết để giám sát và thực hiện.

Tám là, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội cơ sở trong việc thực hiện chức năng giám sát, phản biện xã hội, kịp thời phát hiện, phản ánh với cấp ủy, chính quyền các vụ việc phát sinh để kịp thời giải quyết ngay tại cơ sở, không để phát sinh vụ việc phức tạp.

Chín là, thường xuyên rà soát, sửa đổi, bổ sung nội quy, quy chế tiếp công dân bảo đảm phù hợp với quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước về tiếp công dân, giải quyết KNTC; thực hiện nghiêm chế độ thông tin, báo cáo công tác tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý những phản ánh, kiến nghị của dân./.