Trong những tháng đầu năm 2024, các cơ quan của Thành phố Hà Nội đã không ngừng nỗ lực trong công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo (KNTC). Nhờ sự tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của các cấp, các ngành, chất lượng giải quyết các vụ việc KNTC đã có những bước tiến đáng kể. Tuy nhiên, tình hình KNTC vẫn tiềm ẩn nhiều phức tạp, chủ yếu phát sinh trong quá trình thu hồi đất thực hiện các dự án giao thông, đô thị và giao đất dịch vụ. Đặc biệt, tình trạng công dân tập trung KNTC đông người tại các trụ sở cơ quan Đảng và Nhà nước vẫn diễn ra, gây ảnh hưởng đến trật tự công cộng.

Ngoài ra, không ít lần các đoàn đông người từ các tỉnh, thành phố khác cũng tập trung KNTC tại trụ sở các cơ quan Trung ương, tạo ra nhiều thách thức cho công tác tiếp công dân. Dù các cấp, các ngành đã nỗ lực giải quyết nhiều vụ việc theo đúng thẩm quyền và quy định pháp luật, nhiều công dân vẫn tiếp tục khiếu nại, tố cáo.

Các cấp, các ngành của Thành phố đã triển khai nghiêm túc công tác tiếp công dân và giải quyết KNTC

Các cấp, các ngành của Thành phố đã nghiêm túc triển khai các văn bản chỉ đạo của Trung ương và Thành phố về công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC. Đây không chỉ là nhiệm vụ chuyên môn mà còn là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thu hút sự tham gia của cả hệ thống chính trị từ Thành phố đến cơ sở. Nhờ vậy, đã có sự chuyển biến rõ rệt trong việc xử lý, giải quyết các vụ KNTC đông người, phức tạp, góp phần giữ vững an ninh trật tự và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Lãnh đạo UBND Thành phố luôn duy trì lịch tiếp công dân định kỳ vào ngày thứ Ba tuần thứ ba hàng tháng tại trụ sở Ban Tiếp công dân Thành phố. Việc này không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho công dân thực hiện quyền KNTC mà còn giúp lãnh đạo Thành phố lắng nghe ý kiến của công dân, chỉ đạo giải quyết chính xác các vụ việc. Các đơn vị cũng tăng cường phối hợp trong việc giải quyết các vụ KNTC đông người, phức tạp.

UBND Thành phố đã chỉ đạo các đơn vị tăng cường tuyên truyền về công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC, triển khai đồng bộ tại cấp Thành phố, Thanh tra Thành phố và các quận, huyện, sở, ngành. Chất lượng công tác tiếp công dân đã có sự cải thiện đáng kể. Lãnh đạo Thành phố cũng tăng cường tiếp xúc, đối thoại với công dân, đặc biệt là trong các vụ việc khiếu kiện đông người, phức tạp, không để phát sinh thành “điểm nóng” gây mất an ninh, trật tự.

Việc giải quyết KNTC được thực hiện đúng trình tự, thủ tục, đảm bảo khách quan, chính xác và bảo vệ quyền lợi chính đáng của công dân. Qua quá trình giải quyết KNTC, các cơ quan hành chính nhà nước của Thành phố đã kịp thời phát hiện và kiến nghị xử lý một số sai phạm trong công tác quản lý đất đai và giải phóng mặt bằng, bảo vệ quyền lợi của công dân và nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước.

Công tác hòa giải tại cơ sở và bồi dưỡng cán bộ, công chức

Các cấp chính quyền cũng chú trọng đến công tác hòa giải tại cơ sở, thông qua tuyên truyền, vận động và giải thích pháp luật. Nhờ đó, nhiều công dân đã hiểu và tự giác chấp hành quy định của các cơ quan có thẩm quyền, rút đơn khiếu nại.

Cán bộ, công chức làm công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư cũng được bồi dưỡng theo đúng Nghị quyết số 09/2023/NQ-HĐND và Phụ lục 01 Nghị quyết số 03/2017/NQ-HĐND của HĐND Thành phố. Việc này đảm bảo đội ngũ cán bộ, công chức có đủ năng lực, trình độ để thực hiện nhiệm vụ, đáp ứng yêu cầu công tác trong tình hình mới.

Hạn chế và nguyên nhân

Dù đã đạt được nhiều kết quả tích cực, công tác tiếp công dân và giải quyết KNTC vẫn còn tồn tại một số hạn chế. Việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh ở một số vụ việc còn chưa đảm bảo thời hạn giải quyết theo quy định và yêu cầu của Thành phố, dẫn đến đơn vượt cấp. Một số vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, tồn đọng nhiều năm chưa được giải quyết dứt điểm, trong đó có những vụ việc thuộc diện theo dõi của Ban Chỉ đạo thực hiện Nghị quyết 15, Chỉ thị 15 của Thành ủy Hà Nội.

Việc tổ chức thực hiện, theo dõi, tổng hợp các nhiệm vụ được giao tại Quyết định giải quyết khiếu nại, Kết luận giải quyết tố cáo của Chủ tịch UBND Thành phố, Chủ tịch UBND cấp huyện, Thủ trưởng đơn vị chưa được chú trọng thực hiện, dẫn đến phát sinh đơn thư. Công nghệ thông tin và chuyển đổi số chưa được ứng dụng khoa học, hiệu quả trong công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh.

Các nguyên nhân khách quan bao gồm tính phức tạp của công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư và giải quyết KNTC. Hệ thống chính sách, pháp luật về đất đai, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư còn bất cập và thay đổi qua các thời kỳ, chưa có chế tài đủ mạnh để xử lý trách nhiệm đối với việc không thực hiện hoặc chậm thực hiện quyết định giải quyết khiếu nại, kết luận giải quyết tố cáo có hiệu lực pháp luật. Một số vụ KNTC tồn đọng do tính chất phức tạp của vụ việc hoặc do sự thay đổi của cơ chế chính sách, pháp luật, dẫn đến khó khăn trong việc tổ chức thực hiện.

Các nguyên nhân chủ quan bao gồm một số nội dung quản lý nhà nước nổi cộm còn tồn tại, phức tạp kéo dài cần phải có biện pháp xử lý cụ thể. Nhận thức của một số cấp ủy Đảng, lãnh đạo về công tác giải quyết KNTC còn hạn chế. Công tác phối hợp giữa các cấp, các ngành trong việc giải quyết KNTC có lúc còn chưa kịp thời, ảnh hưởng đến chất lượng và tiến độ giải quyết. Nhận thức của một số công dân về KNTC còn hạn chế, còn hiện tượng bị lôi kéo KNTC đông người, vượt cấp.

Phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC

Để khắc phục những hạn chế, khó khăn, cũng như phát huy những kết quả đã đạt được, UBND Thành phố Hà Nội cho biết, trong những tháng cuối năm 2024, các cấp, các ngành của Thành phố cần tiếp tục thực hiện có hiệu quả các Chỉ thị, Nghị quyết, Kế hoạch của Trung ương và Thành phố. Đề cao trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC.

Người đứng đầu cấp ủy, chính quyền cần thường xuyên kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện nhiệm vụ giải quyết KNTC thuộc thẩm quyền, chỉ đạo xác minh khách quan, đúng pháp luật, làm rõ nguyên nhân phát sinh, kết luận rõ đúng, sai, đề ra phương án giải quyết phù hợp, có lý, có tình, phấn đấu đạt tỷ lệ trên 85%. Các quyết định giải quyết khiếu nại, quyết định xử lý tố cáo đã có hiệu lực pháp luật cần được tổ chức thực hiện, phấn đấu đạt tỷ lệ trên 90%.

Trụ sở HĐND, UBND Thành phố Hà Nội (ảnh: dangcongsan.vn)

Cần tập trung giải quyết cơ bản các vụ việc đông người, phức tạp, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến an ninh, trật tự, các vụ việc theo Nghị quyết số 22/2009/NQ-HĐND và Kế hoạch số 363/KH-TTCP của Thanh tra Chính phủ. Tăng cường tuyên truyền Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo và các văn bản hướng dẫn thi hành, gắn với việc thực hiện chế độ chính sách của Nhà nước về một số lĩnh vực thường phát sinh KNTC như đất đai, giải phóng mặt bằng, quản lý, sử dụng đất nông nghiệp, trật tự xây dựng. Hướng dẫn công dân thực hiện đúng quy định về tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo, kiến nghị.

Thực hiện tốt công tác tiếp công dân thường xuyên, định kỳ theo quy định; tăng cường đối thoại với công dân nhằm xử lý dứt điểm các vụ việc ngay từ cơ sở, tránh để kéo dài, vượt cấp. Chủ động phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp và các đoàn thể, các cơ quan nội chính trong công tác giải quyết KNTC. Tăng cường công tác hòa giải ở cơ sở; công tác quản lý nhà nước về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong việc tiếp công dân, xử lý đơn thư.

Đồng thời, tiến hành rà soát, xây dựng và thực hiện chế độ, chính sách về đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ, quy hoạch, luân chuyển, chuyển đổi vị trí công tác đối với đội ngũ công chức làm công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết KNTC tại các cơ quan thanh tra, Ban Tiếp công dân.