Tuy nhiên sau nhiều năm áp dụng, đã có nhiều bất cập cần phải được chỉnh sửa bổ sung. Một trong những bất cập làm ảnh hưởng đến công tác giải quyết đơn khiếu nại tố cáo chính là người khiếu nại tố cáo không có năng lực hành vi dân sự đầy đủ mà không có người đại diện hợp pháp. Trong nhiều trường hợp, người khiếu nại, tố cáo có độ tuổi 90 vẫn gửi đơn và trực tiếp khiếu nại, tố cáo… nhưng không đủ năng lực hành vi trình bày nội dụng khiếu nại tố cáo gây rất nhiều khó khăn trong công tác giải quyết của cán bộ phụ trách. Do đó cần phải có những quy định rõ về “Người khiếu nại, tố cáo không có đủ năng lực hành vi dân sự”.
Luật Khiếu nại và Tố cáo quy định điều kiện để thụ lý khiếu nại, tố cáo là “Người khiếu nại, tố cáo phải có đủ năng lực hành vi dân sự”, điều này được giải thích vì khiếu nại, tố cáo có ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của người khiếu nại, tố cáo, nên Nhà nước khuyến khích việc khiếu nại, tố cáo đúng.
Đồng thời, để mở rộng hơn quyền lợi của người khiếu nại, tố cáo, pháp luật còn quy định trường hợp người khiếu nại, tố cáo khi không có đủ năng lực hành vi dân sự thì phải có người đại diện theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, pháp luật về tố cáo cũng quy định trách nhiệm của người tố cáo là chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung tố cáo và bồi thường thiệt hại do hành vi cố ý tố cáo sai sự thật của mình gây ra, vì việc tố cáo có thể gây ra thiệt hại về vật chất và tinh thần cho người bị tố cáo nếu tố cáo vì mục đích xấu, vu khống...
Vì vậy, pháp luật quy định người tố cáo có nghĩa vụ chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung tố cáo, nếu cố tình tố cáo sai sự thật thì có thể bị xử lý, thậm chí bị coi là tội phạm và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung tố cáo.
Tuy nhiên, quy định “không có đủ năng lực hành vi dân sự” chưa được giải thích rõ ràng trong Luật Tố cáo, Khiếu nại và Nghị định 31/2019/NĐ-CP ngày 10/4/2019 của Chính phủ, thế nên một người thế nào là không có đủ năng lực hành vi dân sự hiện chỉ có thể căn cứ quy định tại Điều 22, Điều 23, Điều 24 Bộ luật Dân sự 2015, cụ thể việc xác định một người mất năng lực hành vi dân sự, hoặc hạn chế năng lực hành vi dân sự phải do Tòa án ra quyết định.
Trường hợp phát sinh vụ việc người khiếu nại tố cáo “không có đủ năng lực hành vi dân sự” mà chưa có quyết định của Tòa án thì không có cơ sở xác định người khiếu nại tố cáo có đầy đủ năng lực hành vi dân sự hay không để thụ lý giải quyết.
Công tác tiếp nhận khiếu nại, tố cáo của các cơ quan có trách nhiệm thụ lý qua xác minh thấy có nhiều trường hợp khiếu nại không đúng, tố cáo sai sự thật mà phần lớn là do người cao tuổi không hiểu biết rõ pháp luật, hoặc bị lôi kéo kích động bởi người khác. Cán bộ tiếp nhận rất khó khăn trong việc giải thích và xác minh đơn khiếu nại, tố cáo.
Do đó, để công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo đạt hiệu quả cao, cần phải có những quy định rõ ràng về “năng lực hành vi” của người khiếu nại, tố cáo nhất là độ tuổi nào của người lớn tuổi (người già) phải có người đại diện pháp luật, bên cạnh đó cần có biện pháp chế tài rõ ràng về người đại diện theo pháp luật đồng ý đại diện cho người khiếu nại, tố cáo để thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo khi việc khiếu nại, tố cáo sai sự thật nhằm tránh tình trạng người cao tuổi không đủ “năng lực hành vi dân sự” bị kích động, cưỡng ép, dụ dỗ, mua chuộc đi khiếu nại, tố cáo sai sự thật; đe dọa, xúc phạm người có trách nhiệm giải quyết khiếu nại, tố cáo; lợi dụng việc khiếu nại, tố cáo để xuyên tạc, vu khống, gây rối trật tự./.