1. Tạo động lực làm việc - yếu tố quyết định đến hiệu quả công tác của đội ngũ thanh tra viên CAND

Theo Điều 5 Nghị định số 97/2011/NĐ-CP ngày 21/10/2011 của Chính phủ quy định: “Thanh tra viên là công chức, sĩ quan Quân đội nhân dân, sĩ quan CAND được bổ nhiệm vào ngạch thanh tra để thực hiện nhiệm vụ thanh tra và các nhiệm vụ khác theo sự phân công của thủ trưởng cơ quan thanh tra”. Trên cơ sở đó, có thể hiểu: Thanh tra viên CAND là sĩ quan thuộc lực lượng CAND, được bố trí làm công tác thanh tra chuyên trách tại các cơ quan thanh tra ở công an các đơn vị, địa phương, được bổ nhiệm vào ngạch thanh tra viên CAND, có phẩm chất đạo đức tốt, có ý thức trách nhiệm, liêm khiết, trung thực, công minh, khách quan, trung thành với Tổ quốc, Hiến pháp, có năng lực, trình độ và kiến thức chuyên môn theo tiêu chuẩn của các ngạch thanh tra viên CAND.

Hoạt động thực thi nhiệm vụ của đội ngũ thanh tra viên CAND luôn mang tính ổn định, ít chịu sự biến động, tuy nhiên, xuất phát từ đặc điểm của hoạt động thanh tra, đây là một khâu quan trọng của công tác quản lý nhà nước nói chung và quản lý nhà nước về an ninh trật tự (ANTT) nói riêng. Thực tế cho thấy, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, đội ngũ thanh tra viên CAND luôn phải đối mặt với những âm mưu, thủ đoạn hết sức thâm độc của các thế lực thù địch, các loại tội phạm. Chúng tìm mọi cách để lôi kéo, mua chuộc, dụ dỗ các đội ngũ thanh tra viên bằng những lợi ích vật chất, tạo ra sự “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” trong nội bộ các đơn vị và trong mỗi cán bộ. Khi không lôi kéo, mua chuộc được thì chúng tìm cách bôi xấu, hạ bệ, gây chia rẽ nội bộ. Tất cả các yếu tố đó có tác động ảnh hưởng thường xuyên, liên tục đến bản lĩnh chính trị, nhận thức, tư tưởng và động lực làm việc của đội ngũ thanh tra viên. Vì vậy, tạo động lực làm việc phải sử dụng đồng bộ các biện pháp, kết hợp chặt chẽ với các mặt công tác khác để làm tốt chức năng trang bị nhận thức, lập trường, tư tưởng cho đội ngũ thanh tra viên để họ yên tâm công tác, hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Động lực làm việc đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng suất, hiệu quả làm việc cho các cá nhân và tổ chức. Mục đích quan trọng nhất của tạo động lực làm việc là sử dụng hợp lý nguồn nhân lực, khai thác hiệu quả nguồn lực con người nhằm không ngừng nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chức. Dưới góc độ nghiên cứu của khoa học tổ chức và quản lý nguồn nhân lực, theo PGS.TS. Bùi Anh Tuấn, “tạo động lực được hiểu là hệ thống chính sách, biện pháp, thủ thuật quản lý tác động đến người lao động có hiệu lực làm việc ”⁽¹⁾. Tác giả Nguyễn Tiệp trong Giáo trình Tổ chức lao động có đề cập: “Tạo động lực là công việc sử dụng các biện pháp, cách thức, tạo điều kiện, môi trường thuận lợi giúp người khác, chính bản thân mình có ý chí, nghị lực, khao khát và tự nguyện chuyển hướng đến mục tiêu hoàn thành, mục tiêu đặt ra”⁽²⁾. Từ những khái niệm trên, cùng với sự phân tích về đặc điểm lao động, công tác của đội ngũ thanh tra viên CAND, có thể quan niệm: Tạo động lực làm việc cho đội ngũ thanh tra viên CAND là một nội dung quan trọng trong công tác quản lý và sử dụng nguồn nhân lực CAND nói chung, nguồn nhân lực Thanh tra CAND nói riêng, là quá trình tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả hệ thống các chính sách, biện pháp, kế hoạch để kích thích cán bộ thanh tra công tác nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, góp phần quan trọng vào công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng và giải quyết khiếu nại, tố cáo trong CAND.

Thực tế cho thấy, tạo động lực làm việc cho đội ngũ thanh tra viên CAND là yêu cầu tất yếu, khách quan trong công tác bảo đảm ANTT và xây dựng lực lượng Thanh tra CAND. Sở dĩ, trong suốt chặng đường hơn 50 năm qua, mỗi chiến công, mỗi truyền thống vẻ vang của lực lượng Thanh tra CAND là kết quả của sự nỗ lực, cố gắng cống hiến không ngừng nghỉ của biết bao thế hệ cán bộ thanh tra. Đó không chỉ là việc phát huy truyền thống anh hùng của lực lượng Thanh tra CAND mà mỗi thanh tra viên còn phải có động lực làm việc để khắc phục khó khăn, hoàn thành nhiệm vụ. Chính vì thế, tạo động lực làm việc phải không ngừng hình thành những biểu hiện về động lực làm việc của mỗi thanh tra viên CAND, đây được xem là hiệu quả của công tác tạo động lực làm việc. Hiệu quả tạo động lực làm việc được thể hiện ở kết quả thực thi chức trách, nhiệm vụ được giao; hiệu suất, hiệu quả công việc; tiến độ thực hiện và hoàn thành công việc; mức độ hăng hái, nhiệt tình, hăng say trong công việc của đội ngũ thanh tra viên CAND. Hiệu quả tạo động lực làm việc cho đội ngũ thanh tra viên thường bị tác động bởi nhiều yếu tố khác nhau, trên thực tế, để đánh giá hiệu quả tạo động lực làm việc cho đội ngũ này là một vấn đề rất khó. Dưới góc độ nghiên cứu về vấn đề tạo động lực làm việc cho đội ngũ thanh tra viên CAND, có thể chia các biện pháp tạo động lực làm việc thành 04 nhóm như sau:

(1) Tạo động lực làm việc cho đội ngũ thanh tra viên CAND thông qua hệ thống kích thích vật chất, bao gồm: Chính sách tiền lương, chính sách tiền thưởng, các chế độ phụ cấp theo lương và các chế độ phúc lợi (bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, các chế độ nghỉ ngơi, nghỉ dưỡng, nhà ở công vụ…)

(2) Tạo động lực làm việc cho đội ngũ thanh tra viên CAND trên nền công tác chính trị, tư tưởng: Công tác giáo dục, nâng cao nhận thức chính trị cho đội ngũ thanh tra viên; công tác báo chí, tuyên truyền và thông tin cổ động; công tác văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao; công tác thi đua, khen thưởng.

(3) Tạo động lực làm việc cho đội ngũ thanh tra viên thông qua phân công công việc, định hướng rõ mục tiêu nhiệm vụ công tác, xây dựng văn hóa tổ chức và cải thiện môi trường công tác: Phân công công việc phù hợp với năng lực và sở trường của cán bộ; định hướng, phân tích rõ mục tiêu, nhiệm vụ cần đạt của từng thanh tra viên; giao nhiệm vụ có tính thử thách; xây dựng văn hóa tổ chức trong các đơn vị Thanh tra CAND; cải thiện điều kiện làm việc cho đội ngũ thanh tra viên.

(4) Tạo động lực làm việc thông qua thực hiện các nội dung của công tác cán bộ: Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ thanh tra viên CAND; tạo cơ hội cho đội ngũ thanh tra viên phát triển, quy hoạch, bổ nhiệm các ngạch thanh tra viên CAND; luân chuyển và điều động cán bộ; nhận xét, đánh giá, xếp loại cán bộ.

Lễ xuất quân của Học viện An ninh hỗ trợ các địa phương thực hiện nhiệm vụ đảm bảo ANTT, phòng, chống dịch bệnh Covid-19. Ảnh: Internet

2. Nâng cao hiệu quả tạo động lực làm việc cho đội ngũ thanh tra viên CAND - Thực trạng và giải pháp

Trong lãnh đạo và chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ phòng, chống tham nhũng và giải quyết khiếu nại tố cáo, bảo đảm ANTT, những năm qua, cấp ủy, lãnh đạo công an các đơn vị, địa phương không ngừng nâng cao nhận thức và quan tâm đến tạo động lực làm việc cho đội ngũ thanh tra viên CAND thông qua việc thực hiện đầy đủ các chế độ, chính sách đãi ngộ; áp dụng có hiệu quả các biện pháp tạo động lực thông qua xây dựng môi trường làm việc và thông qua các nội dung của công tác cán bộ; sử dụng đồng bộ các biện pháp kích thích tinh thần cho đội ngũ thanh tra viên thông qua công tác chính trị, tư tưởng, đảm bảo nhất định về quyền và lợi ích để cán bộ yên tâm công tác, phấn đấu, khuyến khích đội ngũ thanh tra viên CAND phát huy tối đa năng lực, sở trường trong quá trình thực hiện nhiệm vụ công tác. Kết quả cho thấy, trong 6 tháng đầu năm 2021, Thanh tra CAND nói chung và đội ngũ thanh tra viên CAND nói riêng đã chủ động tham mưu với Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an chỉ đạo có hiệu quả công tác thanh tra của lực lượng CAND; tham mưu đề xuất sửa đổi, hoàn thiện nhiều văn bản quy phạm pháp luật làm cơ sở pháp lý cho hoạt động thanh tra CAND. Tổ chức tiếp nhận, phân loại, xử lý 4.635 đơn từ các nguồn chuyển đến, kết quả: Đã chuyển 2.238 đơn đến thủ trưởng công an các đơn vị, địa phương và thủ trưởng cơ quan điều tra các cấp trong CAND giải quyết theo thẩm quyền; chuyển và hướng dẫn công dân gửi 2.307 đơn không thuộc trách nhiệm của lực lượng Công an để cơ quan, người có thẩm quyền giải quyết⁽³⁾. Ngoài ra, Thanh tra CAND đã tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và giải quyết khiếu nại, tố cáo, tập trung ở các lĩnh vực công tác dễ phát sinh sai phạm, các đơn vị có nhiều dư luận phản ánh vi phạm, tiêu cực. Tiến hành các cuộc thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng trong CAND một cách kịp thời, dứt điểm, hiệu quả và chất lượng; tập trung kiểm tra việc chấp hành pháp luật, quy trình, chế độ công tác, việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao của cán bộ, chiến sĩ. Kết luận thanh tra, kiểm tra đảm bảo chính xác, khách quan, toàn diện. Công tác giám sát, thẩm định và xử lý sau thanh tra được tăng cường, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về an ninh, trật tự, góp phần xây dựng lực lượng CAND ngày càng trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới…

Tuy nhiên, cần thẳng thắn khẳng định rằng, bên cạnh những kết quả đạt được, tạo động lực làm việc cho đội ngũ thanh tra viên CAND vẫn còn bộc lộ những tồn tại, hạn chế như: Tạo động lực thông qua công tác chính trị, tư tưởng còn mang tính hình thức, chưa phong phú, đa dạng; thiếu sự liên kết, đồng bộ trong công tác quản lý cán bộ và tạo động lực làm việc cho đội ngũ thanh tra viên; việc thực hiện chế độ, chính sách vẫn chưa phản ánh hết đặc thù nhiệm vụ của đội ngũ thanh tra viên CAND, chưa thực sự là đòn bẩy để kích thích đội ngũ này nâng cao chất lượng công tác; chế độ khen thưởng không nhiều, còn mang tính hình thức, nặng tính cơ cấu, áp đặt chỉ tiêu và chạy theo thành tích, giá trị phần thưởng không cao, chưa đủ sức hấp dẫn để khích lệ, động viên; công tác nhận xét, đánh giá, xếp loại cán bộ còn nặng về định tính, chưa xây dựng được các tiêu chí định lượng để đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của đội ngũ thanh tra viên… Điều này đã khiến cho hiệu quả tạo động lực làm việc cho đội ngũ thanh tra viên CAND chưa cao và bền vững, ít nhiều ảnh hưởng đến chất lượng và hiệu quả công tác bảo vệ ANTT và xây dựng lực lượng CAND.

Trước thực trạng trên, để nâng cao hiệu quả tạo động lực làm việc cho đội ngũ thanh tra viên CAND cần tập trung thực hiện đồng bộ một số giải pháp sau đây:

Một là, nâng cao nhận thức, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, lãnh đạo công an các đơn vị, địa phương đối với việc nâng cao hiệu quả tạo động lực làm việc cho đội ngũ thanh tra viên CAND. Thực tế đã chỉ ra rằng, chỉ khi nào có cách nhìn nhận đúng đắn về một vấn đề mới tạo ra hành động tự giác. Tạo động lực làm việc cho đội ngũ thanh tra viên CAND là quá trình phải thực hiện đồng bộ nhiều biện pháp tác động vào lĩnh vực tinh thần, tư tưởng của cán bộ để tạo ra những biểu hiện động lực làm việc cho họ. Nếu cấp ủy, lãnh đạo các đơn vị không có nhận thức đúng đắn về vấn đề này sẽ dẫn đến tình trạng không có trách nhiệm, hời hợt, qua loa trong quá trình tạo động lực làm việc cho đội ngũ thanh tra viên dẫn đến hiệu quả tạo động lực làm việc không cao và gây ra lãng phí các nguồn lực. Đồng thời, trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tạo động lực làm việc cho đội ngũ thanh tra viên, phải bám sát và phục vụ trực tiếp nhiệm vụ chính trị của đơn vị, phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của tập thể cấp ủy, đặc biệt là người đứng đầu các đơn vị phải thực sự là chỗ dựa vững chắc, tin cậy và là hạt nhân quan trọng trong tạo động lực làm việc cho đội ngũ thanh tra viên CAND.

Hai là, chủ động nắm chắc tình hình về diễn biến tư tưởng và kịp thời giải quyết những bức xúc, vướng mắc về tâm tư, nguyện vọng của thanh tra viên CAND. Nắm tình hình tư tưởng của đội ngũ thanh tra viên CAND là nắm về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những vấn đề tư tưởng nảy sinh trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Cấp ủy, lãnh đạo các đơn vị, địa phương phải thường xuyên rà soát, nắm tình hình tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống của đội ngũ thanh tra viên với việc thực hiện các nhiệm vụ công tác, nhất là công tác quản lý cán bộ và thực hiện chế độ, chính sách; kịp thời biểu dương, nhân rộng những tấm gương tốt, phê phán, uốn nắn những biểu hiện lệch lạc, tiêu cực, giữ vững trận địa tư tưởng của Đảng trong mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương, không để bất ngờ về tư tưởng; không để đội ngũ thanh tra viên CAND bị kẻ địch lôi kéo, móc nối. Để nắm tình hình tư tưởng đội ngũ thanh tra viên CAND phải từ nhiều nguồn, bằng nhiều hình thức và phải sử dụng tổng hợp các biện pháp. Vì vậy, công an các đơn vị, địa phương cần thường xuyên duy trì, chấn chỉnh việc thực hiện giao ban công tác tư tưởng định kỳ, qua đó chủ động nắm, giải quyết tình hình tư tưởng, đồng thời định hướng công tác tư tưởng theo quy định tại Thông tư số 22/2008/TT-BCA (X11) quy định trách nhiệm và cơ chế phối hợp thực hiện công tác nắm, giải quyết, báo cáo tình hình tư tưởng cán bộ, chiến sĩ CAND trong tình hình hiện nay.

Ba là, kịp thời nghiên cứu, đề xuất, kiến nghị hoàn thiện các biện pháp tạo động lực làm việc cho đội ngũ thanh tra viên CAND thông qua hệ thống kích thích vật chất. Cấp ủy, lãnh đạo các đơn vị, địa phương cần tăng cường hướng dẫn việc thực hiện chế độ, chính sách ở đơn vị cơ sở, làm tốt công tác giáo dục, phổ biến, quán triệt và thực hiện đầy đủ chế độ, chính sách đến từng cán bộ. Chú trọng việc nắm bắt tư tưởng của đội ngũ thanh tra viên CAND trong quá trình triển khai thực hiện các chế độ, chính sách để nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung các chế độ, chính sách chưa phù hợp, mặt khác phải làm tốt công tác tuyên truyền, giải thích thỏa đáng, kịp thời đối với đội ngũ này. Tập trung nghiên cứu, đề xuất Đảng, Nhà nước ban hành hệ thống văn bản quy định về chính sách tiền lương, cấp bậc hàm, phụ cấp đối với cán bộ, chiến sĩ CAND nói chung và đội ngũ thanh tra viên CAND nói riêng theo hướng đồng bộ, phù hợp với đặc điểm công tác, chiến đấu; phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế của đất nước và bảo đảm tương quan chung trong lực lượng vũ trang; bảo đảm tính công bằng, thực sự là “đòn bẩy” thúc đẩy cán bộ hăng hái thi đua hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Bốn là, thường xuyên đổi mới công tác chính trị, tư tưởng cho đội ngũ thanh tra viên CAND. Công an các đơn vị, địa phương cần tăng cường tổ chức học tập, quán triệt, giáo dục chính trị, tư tưởng cho đội ngũ thanh tra viên bằng nhiều hình thức, biện pháp phong phú; nâng cao phẩm chất đạo đức cách mạng; giáo dục cho cán bộ nhận thức đầy đủ về tính chất cam go, quyết liệt của cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí để xác định trách nhiệm của mình, từ đó có bản lĩnh vững vàng dám vượt qua thử thách, sẵn sàng nhận và hoàn thành nhiệm vụ được giao. Bên cạnh đó, trong đổi mới công tác giáo dục chính trị, tư tưởng phải gắn với việc thực hiện có hiệu quả các phong trào, cuộc vận động mà Bộ Công an phát động như: Cuộc vận động “Xây dựng phong cách người chiến sĩ CAND bản lĩnh, nhân văn, vì Nhân dân phục vụ” nhằm đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) của Đảng về “Tăng cường xây dựng chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”; Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” gắn với phong trào “CAND học tập, thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy”… làm cho bản thân mỗi thanh tra viên CAND không ngừng tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống trong công tác, chiến đấu và trong sinh hoạt hằng ngày. Cùng với đó, cần chú trọng công tác thi đua, khen thưởng, phải xác định rõ, công tác thi đua, khen thưởng phải chính xác, kịp thời, đúng người, đúng thành tích, tránh tư tưởng cào bằng, tiêu cực. Tập trung nghiên cứu và đưa ra các chính sách thưởng kèm theo các hình thức khen cho hợp lý, động viên những thanh tra viên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Năm là, coi trọng và thực hiện có hiệu quả các nội dung của công tác cán bộ. Để làm tốt các nội dung công tác cán bộ, góp phần quan trọng vào việc nâng cao động lực, tinh thần làm việc cho đội ngũ thanh tra viên CAND, cấp ủy, lãnh đạo công an các đơn vị, địa phương cần đặc biệt quan tâm, chú trọng chăm lo, xây dựng, phát triển đội ngũ thanh tra viên; lấy đó làm nhiệm vụ trọng tâm của công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng Thanh tra CAND trong sạch, vững mạnh; tập trung xây dựng chế độ, chính sách, tạo lập môi trường và điều kiện thuận lợi để tài năng cán bộ nảy nở, phát triển và cống hiến tài năng đó cho sự nghiệp bảo vệ ANTT, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí trong CAND. Song song với đó, cần tiếp tục rà soát, kịp thời tham mưu, đề xuất với cấp có thẩm quyền trong việc sửa đổi, bổ sung hệ thống các quy chế, quy trình về công tác cán bộ, đảm bảo cho công tác cán bộ ngày càng công khai, dân chủ, minh bạch; quán triệt để các chủ trương, chính sách, nguyên tắc của Đảng về công tác cán bộ phù hợp với tính chất, đặc điểm công tác của đội ngũ thanh tra viên CAND./.

Chú thích:

(1) PGS.TS. Bùi Anh Tuấn (2004), Giáo trình Hành vi tổ chức, Nxb. Đại học Kinh tế quốc dân, Hà Nội, tr.145.

(2) Nguyễn Tiệp (2007), Giáo trình Tổ chức lao động, Nxb. Lao động - xã hội, Hà Nội, tr.718.

(3) http://bocongan.gov.vn/tin-tuc-su-kien/thanh-tra-bo-cong-an-so-ket-cong-tac-6-thang-dau-nam-va-trien-khai-nhiem-vu-cong-tac-trong-tam-nhung-thang-cuoi-nam-2021-d17-t29954.html