Hoàn thiện khung thể chế phòng, chống tham nhũng trong lĩnh vực mua sắm, đấu thầu y tế công ở Việt Nam là khẳng định của TS Nguyễn Quốc Văn, Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học Thanh tra (CL&KHTT) tại hội thảo góp ý dự thảo Báo cáo kiến nghị hoàn thiện chính sách, pháp luật nhằm phòng, chống tham nhũng trong mua sắm, đấu thầu y tế công ở Việt Nam.

Theo TS Nguyễn Quốc Văn, tình hình tham nhũng, tiêu cực trong lĩnh vực y tế công ở Việt Nam những năm qua có diễn biến phức tạp; các vụ việc tham nhũng với quy mô lớn, nhỏ diễn ra trên phạm vi cả nước trong các lĩnh vực mua sắm, đấu thầu thuốc chữa bệnh, trang thiết bị y tế và vật tư y tế, bảo hiểm y tế, cung cấp dịch vụ khám, chữa bệnh, quản trị nguồn nhân lực… đã và đang ảnh hưởng tiêu cực đến an sinh xã hội, gây bức xúc trong dư luận xã hội.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những bất cập của khung pháp luật về mua sắm, đấu thầu y tế công ở Việt Nam là một trong những nguyên nhân quan trọng hàng đầu dẫn đến tình trạng tham nhũng, tiêu cực trong lĩnh vực này.

Toàn cảnh hội thảo góp ý dự thảo Báo cáo kiến nghị hoàn thiện chính sách, pháp luật nhằm phòng, chống tham nhũng trong mua sắm, đấu thầu y tế công ở Việt Nam. Ảnh: L.A

Mới đây, các chuyên gia và cán bộ quản lý, cán bộ thực tiễn tham dự Hội thảo tập huấn thí điểm điểm Bộ tài liệu “Quản trị tốt nhằm PCTN trong bệnh viện và cơ sở y tế ở Việt Nam” đã đạt được sự nhất trí rằng hoàn thiện thể chế (để bảo đảm sự công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình…) là giải pháp tiên quyết, cấp bách, đồng thời là giải pháp chiến lược và căn bản nhất nhằm PCTN, tiêu cực trong lĩnh vực y tế công nói chung và trong đấu thầu, mua sắm nói riêng.

Và việc tổ chức nghiên cứu, đề xuất hoàn thiện khung chính sách pháp luật có liên quan nhằm nâng cao hiệu quả PCTN trong mua sắm, đấu thầu y tế công là hết sức cần thiết và mang tính thời sự trong bối cảnh hiện nay ở Việt Nam.

TS Nguyễn Quốc Văn cho biết thêm, cùng với việc gia tăng các biện pháp kiểm soát từ phía nhà nước như thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, điều tra nhằm phát hiện, xử lý nghiêm minh các hành vi tham nhũng trong mua sắm, đầu thầu y tế công thì việc chấn chỉnh, nâng cao hiệu quả phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực trong lĩnh vực này thông qua hoàn thiện thể chế, chính sách đã và đang được Đảng, Chính phủ, Thanh tra Chính phủ (TTCP) và các ngành, các cấp hết sức quan tâm với nhiều hành động thiết thực.

Thanh tra Chính phủ, các cơ quan thanh tra, kiểm tra hành chính và thanh tra, kiểm tra chuyên ngành trên phạm vi cả nước đã tiến hành nhiều cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên đề, thanh tra chuyên đề diện rộng, thanh tra, kiểm tra vụ việc về mua sắm, đấu thầu trang thiết bị y tế, vật tư y tế và thuốc chữa bệnh trong lĩnh vực y tế công ở Việt Nam.

Nhiều kinh nghiệm và đề xuất kiến nghị hoàn thiện chính sách, pháp luật về thanh tra nhằm phòng, chống tham nhũng 

 Một mặt, hoạt động thanh tra được thực hiện nhằm phát hiện và xử lý sai phạm, nhưng mặt khác, quan trọng hơn chính là nhận diện những lỗ hổng của chính sách, pháp luật, nhận diện những bất cập trong quản lý nhà nước, bất cập trong chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Bộ Y tế, Ủy ban nhân dân các cấp và các cơ quan, tổ chức, đơn vị có liên quan luôn là mục đích được thượng tôn ở vị trí số 1.

Qua thực tiễn hoạt động thanh tra, TTCP, các cơ quan thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành trên phạm vi cả nước đã có nhiều đề xuất, kiến nghị thuyết phục, xác đáng và khả thi trước với Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương về việc hoàn thiện chính sách, pháp luật trong lĩnh vực mua sắm, đấu thầu trang thiết bị y tế, vật tư y tế và thuốc chữa bệnh trong lĩnh vực y tế công ở Việt Nam.

TS Nguyễn Quốc Văn, Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học Thanh tra. Ảnh: L.A

Và với đề xuất của Viện CL&KHTT về việc nghiên cứu xây dựng “Báo cáo kiến nghị hoàn thiện chính sách, pháp luật nhằm PCTN trong mua sắm, đấu thầu y tế công ở Việt Nam” đã được Lãnh đạo TTCP, Lãnh đạo Bộ KH&ĐT, Lãnh đạo Bộ Y tế và các đồng nghiệp trong ngành thanh tra của chúng tôi hết sức hoan nghênh, cổ vũ. Ý tưởng này cũng   đã nhận được sự sự hỗ trợ nhiệt tình từ Cục Phòng chống Ma túy và Thực thi Pháp luật Quốc tế thuộc Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, Cơ quan hợp tác phát triển Na Uy thông qua Phi Dự án được mang tên “Hỗ trợ nâng cao năng lực thực thi Công ước Liên Hợp quốc về chống tham nhũng tại Việt Nam giai đoạn 2022-2024”. 

Đến nay, dự thảo Báo cáo nghiên cứu đã được các chuyên gia hoàn thành và gửi xin ý kiến góp ý, bình luận của quý vị đại biểu tại Hội thảo để tiếp tục chỉnh lý, hoàn thiện.

Cũng tại hội thảo, các chuyên gia nghiên cứu của Viện CL&KHTT đã chia sẻ về dự thảo “Báo cáo kiến nghị hoàn thiện chính sách, pháp luật nhằm PCTN trong mua sắm, đấu thầu y tế công ở Việt Nam”.

Theo đó, nội dung của Dự thảo Báo cáo gồm 03 trụ cột chính: Một là: Thực trạng khung chính sách, pháp luật về mua sắm, đấu thầu y tế công ở Việt Nam với những ưu điểm, hạn chế và nhu cầu hoàn thiện; Hai là: Thực tiễn hoạt động thanh tra về mua sắm, đấu thầu y tế công với việc phát hiện những lỗ hổng của chính sách và thực tiễn quản lý nhà nước; Ba là: Khuyến nghị hoàn thiện chính sách, pháp luật về mua sắm, đấu thầu nhằm PCTN thông qua hoạt động thanh tra.

Các đại biểu tham gia hội thảo. Ảnh: L.A

Trong Báo cáo nghiên cứu này, Viện CL&KHTT đã tiếp cận vấn đề hoàn thiện chính sách, pháp luật về mua sắm, đấu thầu nhằm PCTN trong mua sắm, đấu thầu y tế công ở Việt Nam dưới góc nhìn từ thực tiễn hoạt động thanh tra.

Tại hội thảo, các đại biểu đều cơ bản đồng ý với dự bảo Báo cáo, tuy nhiên, Báo cáo cần phải xử lý các từ ngữ về đấu thầu chuẩn với quy định của Luật; kết quả thanh tra về mua sắm, đầu thầu y tế công phải tương quan với thời gian nghiên cứu của Báo cáo, thêm các kết luận thanh tra có yếu tố định lượng nhiều hơn trong Báo cáo.

Đồng thời, các đại biểu cũng đã chia sẻ thêm những kinh nghiệm và đề xuất kiến nghị hoàn thiện chính sách, pháp luật về thanh tra nhằm PCTN trong mua sắm, đấu thầu y tế công ở Việt Nam và chính sách pháp luật về mua sắm, đấu thầu trong lĩnh vực y tế công ở Việt Nam nhằm PCTN.