Cựu Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Nguyễn Thanh Bình được đưa đến tòa sáng 24/3. Ảnh: vnexpress.net

Trong vụ án, bị cáo Phan Thanh Bình cùng cấp dưới là bị cáo Nguyễn Bảo Trung, cựu Chánh Văn phòng UBND tỉnh An Giang bị truy tố tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Cựu Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Trần Anh Thư, cựu Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh An Giang Nguyễn Việt Trí bị xét xử về tội "Nhận hối lộ".

Cùng với đó, bị cáo Lê Quang Bình, cựu Chủ tịch HĐQT Công ty Trung Hậu 68, hầu tòa về các tội “Đưa hối lộ”, “Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên” và “Rửa tiền”. 24 bị cáo khác hầu tòa về tội “Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên”. Những bị cáo còn lại bị xét xử về tội “In, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách Nhà nước”.

Khai thác trái phép 3,7 triệu m³, thu lời bất chính gần 294 tỷ đồng

Cáo trạng xác định, tháng 4/2020, Công ty Cổ phần đầu tư Trung Hậu 68 (Trung Hậu 68) do Lê Quang Bình làm Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc, đã nộp hồ sơ đề nghị UBND tỉnh An Giang khảo sát, cấp phép cho khai thác cát tại mỏ Mỹ Hiệp và Bình Phước Xuân trên địa bàn huyện Chợ Mới theo hình thức chỉ định không qua đấu giá. Mục đích để Trung Hậu 68 có nguồn cát cung cấp cho các công trình tuyến nối quốc lộ 91 và tuyến tránh thành phố Long Xuyên.

Đầu năm 2021, UBND tỉnh An Giang cấp phép cho Trung Hậu 68 được khảo sát, thăm dò, đến cuối năm thì được khai thác tại mỏ cát xã Mỹ Hiệp và Bình Phước Xuân. Theo giấy phép, Công ty Trung Hậu 68 được khai thác 300.000 m³ trong thời gian một năm.

Khi khai thác cát tại mỏ từ tháng 3/2022 đến tháng 7/2023, Trung Hậu 68 nhiều lần đề nghị được nâng “công suất”. Dù doanh nghiệp này không đủ điều kiện nhưng Nguyễn Thanh Bình vẫn chỉ đạo cấp dưới là Trần Anh Thư, Nguyễn Việt Trí cho làm thủ tục, 7 lần quyết định điều chỉnh, bổ sung giấy phép tổng trữ lượng cát được phép khai thác lên 1,5 triệu m³ - gấp đôi thời gian khai thác.

Số lượng cát khai thác chỉ được phép cung cấp cho 4 công trình gồm: cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ; tuyến nối quốc lộ 91 và tuyến tránh thành phố Long Xuyên; đường kênh Long Điền A - B và đoạn Cần Thơ - Hậu Giang và Hậu Giang - Cà Mau thuộc Dự án công trình đường bộ cao tốc Bắc Nam. Tuy nhiên, trong hơn hai năm (tháng 7/2021 đến tháng 12/2023), Lê Quang Bình đã chỉ đạo cấp dưới thỏa thuận, bán vị trí khai thác cho các đơn vị, cá nhân hoặc bán cát ra ngoài thị trường trái quy định pháp luật.

Đại gia cát lậu Lê Quang Bình, Chủ tịch Công ty Trung Hậu 68 được đưa đến tòa sáng 24/3. Ảnh: vnexpress.net

Cơ quan công tố xác định, Trung Hậu 68 không thuộc đối tượng áp dụng cơ chế nhưng ông Nguyễn Thanh Bình vẫn gửi văn bản báo cáo Thủ tướng xin áp dụng cơ chế cho doanh nghiệp để không phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường. Từ đó doanh nghiệp dễ dàng được điều chỉnh giấy phép, nâng công suất mỏ cát.

Khi biết độ sâu đáy sông khu vực mỏ cát đã vượt mức cho phép, ảnh hưởng đến việc điều chỉnh tăng công suất khai thác, ông chủ Công ty Trung Hậu 68 đã chủ động gặp lãnh đạo tỉnh để đặt vấn đề. Chủ tịch tỉnh sau đó chỉ đạo cấp phó và Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Việt Trí “tạo mọi điều kiện” để doanh nghiệp tiếp tục được nâng công suất khai thác.

Lợi dụng việc được cấp phép khai thác cát, Lê Quang Bình đã chỉ đạo Hoàng Hải Thụy, Lê Trọng Hải, Võ Truyền Thống (các phó Tổng giám đốc) và Nguyễn Tấn Lịnh (Giám đốc điều hành Công ty Trung Hậu) tổ chức khai thác tổng cộng hơn 5 triệu m³. Trong đó, khối lượng cát cung cấp vào công trình theo giấy phép là hơn 1,3 triệu m³, khai thác cát trái phép, bán cho khách lẻ ngoài 3,7 triệu m³, thu lời bất chính 293,8 tỷ đồng.

Cựu Chủ tịch tỉnh nhận 300.000 USD để bảo kê “cát tặc”

Quá trình xin cấp phép, nâng công suất khai thác, ông chủ của Trung Hậu 68 đã chi cho bị can Nguyễn Việt Trí 3,1 tỷ đồng, Nguyễn Thanh Bình 300.000 USD, Trần Anh Thư 961 triệu đồng và Nguyễn Bảo Trung 550 triệu đồng.

Để che giấu nguồn gốc bất hợp pháp của hơn 170 tỷ đồng do khai thác trái phép mỏ cát của Công ty Trung Hậu 68, Lê Quang Bình chỉ đạo người nhận thanh toán tiền cát khai thác trái phép bằng tiền mặt hoặc mượn tài khoản cá nhân để nhận, chuyển khoản qua nhiều tài khoản ngân hàng. Bình đã dùng 37 tỷ đồng để nhờ anh trai và cháu mua 6 bất động sản ở TPHCM, Long An, Tiền Giang. Dùng 9,1 tỷ đồng mua 8 ôtô hạng sang như Mercedes S450, G63, Lexus 570. Các tài sản này đều được trả một phần còn lại thế chấp vay ngân hàng.

Quá trình điều tra, các cựu lãnh đạo tỉnh An Giang đều thành khẩn khai nhận hành vi phạm tội của bản thân và đồng phạm. Lời khai của các bị can phù hợp với diễn biến hành vi phạm tội và lời khai của cá nhân liên quan cũng như tài liệu, chứng cứ được thu thập trong quá trình điều tra.

Phiên tòa dự kiến diễn ra từ 24/3 đến 4/4/2025.