Ngoại trưởng Guatemala Sandra Jovel (San-đra Gio-ven) gặp ông Guterres để trình thư thông báo quyết định của chính phủ nước này hủy thỏa thuận thành lập CICIG, theo đó ủy ban trên trong vòng 24 giờ phải hoàn thành mọi thủ tục chính thức ngừng hoạt động với các cơ quan liên quan và rời khỏi quốc gia Trung Mỹ.

Ông Matias Ponce (Ma-ti-át Pon-xơ) người phát ngôn CICIG cho biết ủy ban đã bắt đầu triển khai kế hoạch dự phòng rời khỏi Guatemala. Những hình ảnh trên mạng xã hội cho thấy các phương tiện ra vào trụ sở của CICIG tại thủ đô Guatemala City để di dời các trang thiết bị văn phòng. Theo người phát ngôn quân đội Oscar Perez (Ô-xca Pê-rết), các nhân viên bảo vệ an ninh tại trụ sở CICIG sẽ tiến hành bàn giao vũ khí từ ngày 9/1.

Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres (Nguồn File)

LHQ hy vọng Chính phủ Guatemala sẽ thực hiện triệt để những điều khoản pháp luật được quy định trong thỏa thuận và tuân thủ các nghĩa vụ quốc tế bảo đảm an ninh cho nhân viên CICIG, bất kể họ là người nước ngoài hay bản địa. Thông cáo cũng cho biết LHQ đã tích cực can dự với Chính phủ Guatemala trong suốt 16 tháng qua, ở rất nhiều cấp, theo đúng tinh thần của điều 12 trong thỏa thuận thành lập CICIG

CICIG được thành lập năm 2006 theo đề nghị của Guatemala, với thời hạn hoạt động dự kiến kết thúc ngày 3/9/2019.  Đây từng được coi là sáng kiến đột phá nhằm tăng cường nền pháp trị tại quốc gia này. Tuy nhiên, tháng 8 vừa qua, Tổng thống Guatemala Jimmy Morales (Gim-mi Mô-ra-lết) đã tuyên bố sẽ không gia hạn hoạt động của CICIG, đồng thời chỉ trích người đứng đầu cơ quan này Ivan Velasquez (I-van Vê-lát-xkết) vi phạm hiến pháp của Guatemala bằng cách “kiểm soát ngành tư pháp” và làm xói mòn các nguyên tắc xét xử công bằng.

Theo ông Morales, ủy ban này đã trở thành "mối đe dọa" đối với nền hòa bình của Guatemala. Cao ủy phụ trách CICIG Ivan Velasquez cũng bị cấm quay trở lại Guatemala, nhưng vẫn được Tổng Thư ký LHQ yêu cầu tiếp tục lãnh đạo ủy ban từ bên ngoài cho tới khi các bên tìm được một giải pháp. CICIG và Viện Công tố Guatemala cũng từng nhiều lần yêu cầu xóa quyền miễn trừ đối với Tổng thống Morales để đưa nhà lãnh đạo này ra điều tra về những sai phạm tài chính trong chiến dịch vận động tranh cử hồi năm 2015./.

Dương Thái