Nhóm Công tác về Chống hối lộ của OECD (Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế) được thành lập vào năm 1994 nhằm giám sát việc thực hiện và thi hành Công ước Chống hối lộ của OECD. Công ước này là một trong những công cụ pháp lý quan trọng nhất trong việc phòng chống hối lộ quốc tế, đặc biệt là trong các giao dịch kinh doanh liên quan đến các quan chức nước ngoài. Nhóm Công tác này cũng giám sát và thúc đẩy việc thực hiện Khuyến nghị 2021 về việc tiếp tục chống lại hối lộ trong các giao dịch kinh doanh quốc tế và các công cụ liên quan khác.

Ảnh minh họa (nguồn: shutterstock)

Hoạt động của Nhóm Công tác về Chống hối lộ

Nhiệm vụ chính của Nhóm Công tác là hỗ trợ và thúc đẩy việc thực thi Công ước Chống Hối lộ, đảm bảo rằng các quốc gia thành viên tuân thủ đầy đủ các quy định và thực hiện các biện pháp phòng chống hối lộ hiệu quả. Điều này được thực hiện thông qua hệ thống giám sát ngang hàng, giúp các quốc gia được đánh giá một cách công bằng và minh bạch. Hệ thống này được tiến hành theo các giai đoạn liên tiếp được Tổ chức Minh bạch Quốc tế đánh giá là “tiêu chuẩn vàng” của hoạt động giám sát.

Đánh giá và giám sát theo từng quốc gia

Một trong những hoạt động quan trọng nhất của Nhóm Công tác là việc tiến hành đánh giá các quốc gia thành viên của Công ước, thông qua các báo cáo giám sát. Mỗi báo cáo đánh giá sự tiến bộ của một quốc gia trong việc thực thi Công ước Chống Hối lộ, đồng thời đưa ra các khuyến nghị phù hợp nhằm đảm bảo việc tuân thủ. Quá trình đánh giá bắt đầu từ Giai đoạn 1 và tiếp tục qua nhiều giai đoạn, với Giai đoạn 4 là giai đoạn đánh giá mới nhất. Nếu một quốc gia không thực hiện đầy đủ các cam kết theo Công ước, Nhóm Công tác có thể áp dụng các biện pháp như ra thông cáo báo chí hoặc cử đoàn công tác đến quốc gia đó.

Ngoài ra, các báo cáo còn dựa trên chuyến thăm thực địa và thu thập ý kiến từ các bên liên quan như xã hội dân sự, khu vực tư nhân và giới học thuật. Mục tiêu của những báo cáo này là giúp các quốc gia tăng cường tuân thủ và giải quyết các vấn đề còn tồn tại trong quá trình thực thi Công ước.

Thúc đẩy thực thi và theo dõi

Nhóm Công tác thu thập thông tin về các vụ việc hối lộ liên quan đến các quan chức nước ngoài từ các quốc gia thành viên của Công ước. Thông tin này bao gồm số lượng vụ án đã được giải quyết, bao gồm các trường hợp bị kết án hoặc trắng án. Dữ liệu gần đây nhất được thu thập vào năm 2021, giúp Nhóm Công tác xác định các vấn đề chung và hỗ trợ các chương trình chuyên đề về chống hối lộ.

Nghiên cứu chuyên đề và chia sẻ thực tiễn tốt

Nhóm Công tác còn thực hiện các nghiên cứu chuyên đề và nghiên cứu ngang nhằm xác định và chia sẻ các thực tiễn tốt trong lĩnh vực chống hối lộ. Những nghiên cứu này được sử dụng rộng rãi bởi các cơ quan chính phủ, lực lượng thực thi pháp luật và các tổ chức quốc tế để nâng cao hiệu quả của các chính sách và biện pháp chống hối lộ.

Hợp tác toàn cầu về chống hối lộ

Nhóm Công tác đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự hợp tác quốc tế về chống hối lộ. Mục tiêu là xác định các quốc gia tiềm năng có thể tham gia Công ước và thiết lập các mối quan hệ hợp tác cùng có lợi với các quốc gia không phải là thành viên. Điều này giúp củng cố khả năng thực thi các hành vi hối lộ ở cấp độ toàn cầu, đồng thời cải thiện tính minh bạch trong hoạt động kinh doanh quốc tế.

Thành viên và Quy trình ra quyết định

Nhóm Công tác bao gồm các đại diện từ 46 quốc gia tham gia Công ước Chống hối lộ, trong đó có 38 quốc gia thành viên của OECD cùng với các quốc gia như Argentina, Brazil, Bulgaria, Croatia, Peru, Romania, Liên bang Nga và Nam Phi. Các quốc gia không phải là thành viên của OECD vẫn có thể tham gia Công ước mà không cần trở thành thành viên của tổ chức này.

Các quốc gia không phải là thành viên nhưng có ý định tham gia Công ước có thể được chấp nhận với tư cách là "Thành viên quan sát", cho phép họ tham gia các phiên họp của Nhóm Công tác và nắm bắt các tiêu chuẩn của Công ước trước khi chính thức tham gia. Ngoài ra, các quốc gia có mong muốn tìm hiểu về Công ước có thể được cấp tư cách "Khách mời" để tham dự các diễn đàn đối thoại toàn cầu và mạng lưới thực thi pháp luật quốc tế chống hối lộ xuyên quốc gia.

Vị trí Chủ tịch Nhóm Công tác là một vị trí được bổ nhiệm từ bên ngoài với nhiệm kỳ bốn năm. Hiện tại, Kathleen Roussel là Chủ tịch của Nhóm Công tác về Chống hối lộ. Các báo cáo giám sát của Nhóm Công tác được thông qua theo nguyên tắc "đồng thuận trừ một", nghĩa là quốc gia bị đánh giá không thể phủ quyết các kết luận và khuyến nghị của báo cáo cuối cùng.

Lịch họp và Hợp tác quốc tế

Nhóm Công tác họp bốn lần mỗi năm tại trụ sở của OECD ở Paris để thảo luận và thông qua các báo cáo giám sát, cập nhật tình hình thực hiện và thi hành các biện pháp chống hối lộ của các quốc gia. Bên cạnh đó, mạng lưới các quan chức thực thi pháp luật của Nhóm Công tác cũng gặp nhau hai lần mỗi năm để chia sẻ những kinh nghiệm thực tiễn tốt và giải quyết các vấn đề liên quan đến điều tra và truy tố các vụ án hối lộ quốc tế.

Nhóm Công tác cũng có sự hợp tác chặt chẽ với các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp và giới học thuật nhằm thúc đẩy chương trình chống hối lộ toàn cầu. Hàng năm, Nhóm Công tác tổ chức các sự kiện quan trọng như Đối thoại Toàn cầu và Diễn đàn Chống Tham nhũng và Liêm chính Toàn cầu của OECD.

Có thể khẳng định, Nhóm Công tác Chống hối lộ của OECD đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát và thúc đẩy thực thi Công ước Chống Hối lộ của OECD trên toàn cầu. Thông qua các cuộc đánh giá đồng cấp, nhóm này đảm bảo rằng các quốc gia thành viên tuân thủ nghiêm túc cam kết của mình trong việc ngăn chặn hành vi hối lộ quốc tế. Ngoài ra, việc hợp tác với các quốc gia không phải là thành viên và các tổ chức quốc tế đã mở rộng phạm vi ảnh hưởng của Công ước, góp phần xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch và liêm chính hơn.