Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang đã ký kết luận thanh tra trách nhiệm việc quản lý, xử lý các vi phạm về đất đai, đất rừng, trật tự xây dựng trên địa bàn Phú Quốc từ năm 2018 đến nay.

Hơn 700 trường hợp chiếm đất, xây dựng nhà ở trái pháp luật

Theo Thông báo kết luận thanh tra số 125/TB-UBND, việc thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và công tác thu hồi đất để thực hiện dự án có một số vi phạm. Cụ thể: UBND TP Phú Quốc thực hiện các chỉ tiêu giảm đất nông nghiệp, tăng đất phi nông nghiệp và giảm đất chưa sử dụng chưa đạt theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được cơ quan thẩm quyền phê duyệt; UBND các xã, phường không lập báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch sử dụng đất hàng năm.

Việc tổ chức thực hiện thu hồi đất còn chậm. Một số dự án chưa triển khai đầy đủ thông báo thu hồi đất đến người có đất bị thu hồi, triển khai quyết định thu hồi đất chưa đảm bảo trong thời hạn 5 ngày kể từ ngày ban hành quyết định.

Về công tác quản lý, cập nhật, chỉnh lý hồ sơ địa chính, việc thực hiện đăng ký đất đai, việc cấp GCNQSDĐ, qua thanh tra cho thấy, UBND 8 xã, phường chưa kịp thời cập nhật, chỉnh lý thông tin biến động thửa đất, chủ sử dụng, mục đích sử dụng đất thực hiện trên hồ sơ địa chính bản giấy; việc thực hiện thủ tục hành chính trong cấp GCNQSDĐ, hồ sơ trễ hạn. Việc UBND xã Cửa Cạn xét duyệt nguồn gốc đất không đúng thực tế, có dấu hiệu vi phạm pháp luật trong xét duyệt nguồn gốc đất, cấp GCNQSDĐ đối với 10 hồ sơ xin cấp GCNQSDĐ của cá nhân.

Các cấp chính quyền và ngành chức năng ở TP Phú Quốc buông lỏng quản lý dẫn đến hình thành khu biệt thự 79 căn xây dựng không phép trên đất gần 19 ha đất của nhà nước (ảnh Duy Nhân)

Qua thanh tra cho thấy, UBND các xã, phường (An Thới, Cửa Cạn, Gành Dầu, Hàm Ninh, Dương Đông, Dương Tơ) thực hiện trách nhiệm quản lý đất do Nhà nước quản lý chưa chặt chẽ, có biểu hiện buông lỏng quản lý, để xảy ra 744 trường hợp chiếm đất, xây dựng nhà ở trái pháp luật, nhưng không có biện pháp xử lý, ngăn chặn kịp thời, trong đó có những khu vực vi phạm phức tạp, gây hậu quả nghiêm trọng.

UBND phường An Thới tự ý cho 8 hộ gia đình, cá nhân thuê diện tích 823m² đất do Nhà nước quản lý; cho 4 hộ dân mượn diện tích 2.330m²; giao đất cho 2 hộ gia đình cán bộ, công chức phường diện tích 220m² theo chủ trương Ban Thường vụ Đảng ủy phường An Thới; thu tiền cho thuê đất đưa vào cân đối ngân sách phường số tiền hơn 1,5 tỷ đồng.

UBND 8 xã, phường, tuy có thực hiện việc thống kê, kiểm kê nhưng chưa lập hồ sơ đăng ký vào sổ mục kê đất đai, hồ sơ địa chính đối với 77 thửa đất chưa sử dụng, với diện tích 1.102,12ha để quản lý. UBND TP Phú Quốc, UBND các xã, phường để tồn đọng, chưa thi hành dứt điểm 139/299 quyết định xử phạt vi phạm hành chính đã ban hành.

Về trách nhiệm trong quản lý, xử lý vi phạm về trật tự xây dựng, kết luận thanh tra khẳng định, UBND TP Phú Quốc, Đội Trật tự xây dựng TP Phú Quốc để tồn đọng, chưa tổ chức thi hành dứt điểm 155/216 quyết định; việc quản lý quy hoạch sử dụng đất của UBND các xã, phường chưa chặt chẽ, có nơi còn buông lỏng quản lý, để hình thành 202 khu phân lô có xây dựng đường bê tông xi măng với diện tích 29,8994ha.

Qua kiểm tra thực tế 67/202 khu, phát hiện có 333 căn nhà xây dựng kiên cố đang tồn tại và xây dựng nhà ở tự phát; UBND phường An Thới, Dương Đông, xã Gành Dầu không kịp thời phát hiện, xử lý đối với 39/49 trường hợp xây dựng nhà ở vi phạm về xây dựng, sử dụng đất không đúng mục đích.

UBND TP Phú Quốc, Hạt Kiểm lâm TP Phú Quốc, Hạt Kiểm lâm Vườn Quốc gia, UBND các xã, phường theo dõi, tổ chức thực hiện các quyết định xử lý đã ban hành chưa quyết liệt, chưa triệt để dứt điểm, để tồn đọng 712/986 quyết định. UBND các xã, phường, Hạt Kiểm lâm TP chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm được giao, để xảy ra các trường hợp vi phạm đất rừng, trong đó có trường hợp vi phạm phức tạp, gây hậu quả nghiêm trọng.

Không xác định được việc sử dụng hàng ngàn ha đất vườn quốc gia Phú Quốc

Liên quan đến việc quản lý, sử dụng rừng đặc dụng của Vườn Quốc gia Phú Quốc, qua thanh tra đã chỉ rõ, Vườn Quốc gia quản lý theo Quyết định số 91/QĐ-TTg ngày 8/6/2001 của Thủ tướng Chính phủ chưa được thực hiện đầy đủ thủ tục pháp lý theo quy định pháp luật về đất đai; không chủ động phối hợp với các cơ quan liên quan tiến hành kiểm tra, đo đạc xác định diện tích thực tế đang quản lý để kịp thời báo cáo cơ quan thẩm quyền điều chỉnh cho phù hợp; không thực hiện các thủ tục điều chỉnh, đăng ký bổ sung quyền sử dụng đất thuộc Vườn Quốc gia quản lý.

Đối với diện tích đất rừng hiện nay được đưa ra khỏi ranh rừng đặc dụng theo Quyết định số 633/QĐ-TTg, trong quá trình quản lý từ năm 2001 đến năm 2021, Vườn Quốc gia không chủ động kiểm tra, rà soát hiện trạng sử dụng đất của các hộ dân đang sử dụng đất trong phạm vi đất rừng được giao quản lý, để kịp thời báo cáo, kiến nghị đề xuất cơ quan có thẩm quyền xem xét xử lý, dẫn đến hiện nay hiện trạng đối với diện tích 1.092,73ha có người dân đang sử dụng, nhưng Vườn Quốc gia không xác định được quá trình sử dụng, diện tích, thời điểm sử dụng đất của từng hộ dân; chưa kiên quyết trong việc tổ chức thực hiện quyết định xử phạt hành chính thuộc thẩm quyền, để tồn đọng 55 quyết định xử phạt hành chính đã có hiệu lực pháp luật; sử dụng diện tích đất 12 ha đã được cấp GCNQSDĐ để góp vốn liên kết.

Ban Quản lý rừng phòng hộ đã không lập đầy đủ các thủ tục điều chỉnh GCNQSDĐ đã được cấp theo Quyết định số 2163/QĐ-UB cho phù hợp với diện tích thực tế đang quản lý; trong suốt quá trình quản lý từ năm 2002 đến năm 2012 không kiểm tra, rà soát hiện trạng sử dụng đất của các hộ dân trong diện tích đất rừng đang quản lý; đồng thời khi tiến hành bàn giao cho xã, phường không xác định hiện trạng để tiến hành bàn giao, dẫn đến hiện nay theo số liệu báo cáo của Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh hiện, có 7.679 thửa với diện tích 3.333,85ha hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng trồng cây lâu năm và đăng ký đo đạc lập bản đồ địa chính, nhưng chưa xác định được thời điểm sử dụng đất, quá trình sử dụng đất của từng hộ gia đình, cá nhân, là chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm của người sử dụng đất được Nhà nước giao…

Trước những sai phạm nêu trên, Chủ tịch UBND tỉnh đã giao Sở Nội vụ, UBND TP Phú Quốc, và các đơn vị có liên quan tổ chức kiểm điểm các tập thể liên quan. Giám đốc Sở Nội vụ tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh tổ chức kiểm điểm nhiều cá nhân là lãnh đạo UBND TP Phú Quốc, Vườn Quốc gia… Qua kiểm điểm, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm có hình thức xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.

Ngoài ra, Chủ tịch UBND tỉnh cũng giao Chủ tịch UBND TP Phú Quốc tổ chức kiểm điểm nghiêm túc trách nhiệm hàng loạt cá nhân là lãnh đạo các phòng, ban, UBND các xã phường. Qua kiểm điểm, có hình thức xử lý kỷ luật nghiêm theo quy định pháp luật…

Bên cạnh đó, chuyển hồ sơ sang Cơ quan Điều tra, Công an tỉnh để tiến hành điều tra, xử lý theo quy định pháp luật đối với 10 hồ sơ xét duyệt nguồn gốc, cấp GCNQSDĐ lần đầu tại xã Cửa Cạn và 3 vụ việc sai phạm nghiêm trọng trong quản lý nhà nước về đất đai để việc bao chiếm, xây dựng nhà trái phép trên đất nhà nước quản lý, xây dựng trái phép trên đất rừng…

Cũng theo thông tin thu thập, phản ánh của người dân đến Tạp chí Thanh tra, Thanh tra Chính phủ, cho thấy: Chủ tịch UBND thành phố Phú Quốc giải quyết vụ việc khiếu nại, tố cáo cụ thể của ông Nguyễn Văn Thái chưa được giải quyết theo đúng thẩm quyền, trách nhiệm của người có trách nhiệm giải quyết khiếu nại, tố cáo lần đầu theo quy định của pháp luật, dẫn đến vụ việc kéo dài nhiều năm. Người dân tiếp tục có đơn khiếu nại, tố cáo đến Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang. Trước đó Tạp chí Thanh tra đã có bài viết phản ánh (https://thanhtravietnam.vn/thuc-tien-va-chinh-sach/tiep-cong-dan-giai-quyet-khieu-nai-to-cao-cua-bo-nganh-dia-phuong/vi-sao-don-thu-khieu-nai-cua-gia-dinh-ong-nva-o-phu-quoc-keo-dai-6-nam-chua-duoc-giai-quyet-co-tieu-cuc-tham-nhung-loi-ich-nhom-hay-khong-trach-nhiem-thuoc-ve-ai-bai-hoc-nao-duoc-rut-ra-trong-giai-quyet-khieu-nai-to-cao-202106.html), văn bản (số 501/CV-TCTT ngày 13/9/2022) yêu cầu Chủ tịch UBND thành phố Phú Quốc làm rõ thông tin phản ánh. Văn phòng Chính phủ cũng đã nhiều lần phản ánh ý kiến người dân đến UBND tỉnh, thành phó Phú Quốc (http://nguoidan.chinhphu.vn) để giải quyết nhưng đế nay vụ việc vẫn chưa được giải quyết theo đúng trình tự, quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân./.