Ảnh minh họa. Nguồn:https://thuvienphapluat.vn/

Tại Kết luận Thanh tra số 05/KL-TTr về việc bán nhà thuộc sở hữu nhà nước tại Sở Xây dựng giai đoạn 2012 - 2020 ban hành ngày 27/3/2024, Thanh tra tỉnh Đắk Lắk cho thấy, từ năm 2012 đến năm 2020, Sở Xây dựng tỉnh Đắk Lắk đã tham mưu cho UBND tỉnh bán 41 căn nhà thuộc sở hữu nhà nước.

Trong đó bao gồm 06 hộ được bán theo Nghị định 61/CP của Chính phủ, 07 hộ được bán theo giá thị trường, 10 hộ được bán theo Nghị định 34/2013/NĐ-CP của Chính phủ và 18 hộ được bán theo Nghị định 99/2015/NĐ-CP của Chính phủ.

Các hộ mua nhà đã chấp hành nộp đủ tiền theo giá bán của UBND tỉnh vào ngân sách nhà nước, từng bước thực hiện tốt công tác giao, nhận và quản lý nhà ở thuộc sở hữu nhà cho đơn vị trực thuộc Sở Xây dựng quản lý theo quy định pháp luật.

Tuy nhiên, qua thanh tra, Thanh tra tỉnh Đắk Lắk phát hiện một số khuyết điểm cần quy trách nhiệm bồi thường, đồng thời kiểm điểm, xử lý đối với những cá nhân, tổ chức có liên quan trong việc tham mưu bán nhà thuộc sở hữu Nhà nước giai đoạn 2012-2020.

Truy thu tiền nộp ngân sách nhà nước, quy trách nhiệm bồi thường theo quy định

Liên quan đến việc bán nhà thuộc sở hữu nhà nước theo Nghị định 61/CP, Thanh tra tỉnh Đắk Lắk phát hiện: Ông Trần Thế Tường là người thuê nhà nhưng đã chuyển nhượng cho ông Nguyễn Hữu Phước; ông Lê Văn Ngơi là người thuê nhà nhưng cũng đã chuyển nhượng cho ông Tôn Thất Vĩnh Phúc là vi phạm hợp đồng thuê nhà.

Điều đáng chú ý là, đơn vị quản lý nhà không có biện pháp xử lý. Trong hồ sơ không có chứng từ nộp tiền thuê nhà (hộ ông Nguyễn Hữu Phước từ năm 2000-2008; hộ ông Tôn Thất Vĩnh Phúc từ năm 2005-2012).

Thanh tra tỉnh Đắk Lắk kết luận trách nhiệm này thuộc về Giám đốc Công ty Kinh doanh nhà.

Nhiều khuyết điểm, vi phạm bắt nguồn từ công tác tham mưu của Sở Xây dựng tỉnh Đắk Lắk

Những khuyết điểm này được thể hiện cụ thể như sau:

Thứ nhất, đối với căn nhà số 119, đường Lý Thường Kiệt, P. Thắng Lợi, TP. Buôn Ma Thuột là nhà thuộc sở hữu nhà nước nằm trong đề án bán nhà ở thuộc sở hữu nhà nước cho người đang thuê (đã được HĐND tỉnh thông qua) theo Nghị định 61/CP của Chính phủ về mua bán và kinh doanh nhà. Đây là nhà ở riêng lẻ, nằm ở mặt đường (mặt phố), có khả năng sinh lợi cao.

Tại điểm a, khoản 2, Nghị quyết số 48/2007/NQ-CP, ngày 30/8/2007 của Chính phủ về việc điều chỉnh một số nội dung chính sách bán nhà ở thuộc sở hữu nhà nước cho người đang thuê theo Nghị định số 61/CP, quy định: “Đối với nhà ở riêng lẻ có khả năng sinh lợi cao tại vị trí mặt đường, mặt phố thì giao UBND cấp tỉnh xây dựng phương thức và giá bán tại thời điểm bản trình Hội đồng nhân dân cùng cấp thông qua trước khi thực hiện...".

Theo quy định trên đây, trước khi thực hiện việc bán nhà, Sở Xây dựng phải tham mưu UBND tỉnh xây dựng phương thức và giá bán (nhà và đất) tại thời điểm bán (tháng 8/2012) và trình Hội đồng nhân dân tỉnh thông qua.

Tuy nhiên, Sở Xây dựng tỉnh Đắk Lắk lại tham mưu UBND tỉnh quyết định giá đất khi bán căn nhà số 119, đường Lý Thường Kiệt cho hộ bà Trần Thị Nga (vào tháng 9/2012) theo giá đất năm 2004 có nhân hệ số (K=1,2) và không trình Hội đồng nhân dân tỉnh thông qua là không đúng theo quy định tại điểm a, khoản 2, Nghị quyết số 48/2007/NQ-CP, ngày 30/8/2007 của Chính phủ.

Nếu theo giá đất năm 2012 (tại vị trí số 119 đường Lý Thường Kiệt, theo Quyết định số 01/2012/QĐ-UBND ngày 12/01/2012 của UBND tỉnh về giá đất trên địa bàn tỉnh là 18.000.000 đồng/m²) thì số tiền sử dụng đất tính thiểu là 128.520.000 đồng.

Thứ hai, liên quan đến việc bán nhà cho 07 hộ tại hẻm 109 đường Mai Hắc Đế, phường Tân Thành, TP. Buôn Ma Thuột theo giá thị trường, Sở Xây dựng tỉnh Đắk Lắk không tham mưu UBND tỉnh thành lập hội đồng bán nhà; không thu thập thông tin giá thị trường tại thời điểm để điều chỉnh giá đất cụ thể tại vị trí bán; việc xác định giá đất tham mưu UBND tỉnh bán nhà theo giá thị trường không đúng theo các quy định tại Điều 4, Điều 5 Nghị định số 188/2004/NĐ-CP về phương pháp xác định giá đất, khung giá các loại đất.

Riêng hộ ông Lương Sỹ Kỳ xác định lại giá đất bán lần 2, theo giá thị trường vào năm 2018. Sở Xây dựng không tổ chức khảo sát thực địa để thu thập thông tin về thửa đất là chưa thực hiện đúng quy định tại Điều 4 Nghị định số 44/2014/NĐ-CP và khoản 1 Điều 3 Thông tư số 36/2014/TT-BTNMT ngày 30/6/2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định chi tiết phương pháp định giá đất.

Thứ ba, đối với việc bán nhà thuộc sở hữu nhà nước theo Nghị định 34/2013/NĐ-CP cho 10 hộ (4 hộ khu tập thể đường Cao Bá Quát, 6 hộ riêng lẻ), Sở Xây dựng tỉnh Đắk Lắk cũng không tham mưu UBND tỉnh quyết định thành lập Hội đồng xác định giá bán nhà ở, không có quyết định thành lập tổ chuyên viên giúp việc theo quy định tại khoản 1 Điều 27 Nghị định số 34/2013/NĐ-CP và khoản 1 Điều 31 Thông tư số 14/2014/TT-BXD, ngày 19/9/2013 của Bộ Xây dựng.

Thứ tư, liên quan đến việc bán nhà thuộc sở hữu nhà nước theo Nghị định số 99/2015/NĐ-CP, Sở Xây dựng tỉnh Đắk Lắk có trách nhiệm tham mưu bán nhà tại khu tập thể Trường Cao đẳng nghề Thanh niên dân tộc Tây Nguyên đối với 12 hộ.

Tuy nhiên, Sở này lại không tham mưu UBND tỉnh quyết định thành lập Hội đồng xác định giá bán nhà; việc họp tổ xác định giá bán nhà không có đại diện Sở Kế hoạch và Đầu tư, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp tỉnh, Liên đoàn Lao động tỉnh theo quy định tại khoản 4 Điều 41 Nghị định số 99/2015/NĐ-CP của Chính phủ.

Đồng thời, Sở Xây dựng tỉnh Đắk Lắk cũng không kiểm tra, xác minh thời điểm thuê nhà của các hộ để làm căn cứ xem xét điều kiện được mua nhà là chưa chặt chẽ theo quy định tại Điều 57 và Điều 63 Nghị định số 99/2015/NĐ-CP của Chính phủ. Trong hồ sơ thiếu chứng từ nộp tiền thuê nhà của một số hộ thuê nhà với số tiền 4.015.000 đồng.

Đối với việc bán nhà cho hộ ông Tống Trần Quyền đối với căn nhà số 24/6 Trần Hưng Đạo, phường Tự An, Buôn Ma Thuột, hộ ông Quyền được mua căn nhà (số 03, hẻm Trần Quốc Tuấn) theo Quyết định số 1266/QĐ-UBND ngày 08/7/1996 của UBND tỉnh.

Theo hợp đồng mua bán nhà ở số 116/HĐ ngày 23/7/1996 thì thời hạn thanh toán trong 10 năm (mỗi năm trả 01 lần đến năm 2006). Tuy nhiên, ông Quyền chỉ mới thanh toán thanh toán tiền mua nhà lần 1 là 3.666.000 đồng.

Từ năm 1997 đến tháng 4/2019, ông Quyền không thực hiện thanh toán số tiền còn lại theo hợp đồng với lý do “đã chuyển đi Đắk Nông nên quên việc đóng tiền các đợt tiếp theo" là không chính đáng.

Ông Quyền đã vi phạm hợp đồng mua bán nhà ở số 116/HĐ nhưng Công ty Kinh doanh nhà (giai đoạn tháng 3/2009 trở về trước) và Sở Xây dựng (tháng 4/2009 trở về sau) đã không thực hiện hủy bỏ hợp đồng, phạt vi phạm hợp đồng bằng 5% giá trị hợp đồng, không ký lại hợp đồng thuê nhà và truy thu tiền thuê nhà từ năm 1997 và các năm tiếp theo theo quy định tại khoản 3 Điều 9 Nghị định 61/CP của Chính phủ.

Những thiếu sót, khuyết điểm nêu trên trách nhiệm thuộc về Giám đốc, Phó giám đốc Sở Xây dựng phụ trách công tác bán nhà thuộc sở hữu nhà nước (giai đoạn năm 2009 đến 2020), Giám đốc Công ty Kinh doanh nhà và các tổ chức, cá nhân có liên quan đến việc tham mưu bán nhà thuộc sở hữu nhà nước.

Kiến nghị kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của Giám đốc, Phó Giám đốc Sở Xây dựng, Giám đốc Công ty Kinh doanh nhà

Từ kết quả thanh tra, Chánh thanh tra tỉnh Đắk Lắk kiến nghị Giám đốc Sở Xây dựng chỉ đạo các phòng ban chuyên môn kiểm tra, rà soát lại việc nộp tiền thuê nhà của các hộ thuê nhà trước đây, trường hợp các hộ chưa nộp đủ tiền thuê nhà thì có trách nhiệm truy thu để nộp ngân sách.

Đồng thời, xác định lại giá đất khi thực hiện bán căn nhà số 119 đường Lý Thường Kiệt, phường Thắng Lợi, TP. Buôn Ma Thuột, xác định giá trị chênh lệch và thực hiện thu hồi số tiền chênh lệch để nộp ngân sách nhà nước. Trường hợp không thu hồi được thì cần phải quy trách nhiệm bồi thường đối với các tổ chức, cá nhân liên quan thực hiện không đúng quy định.

Ngoài ra, tổ chức họp kiểm điểm và có hình thức xử lý đối với các đơn vị và cá nhân có liên quan đến những khuyết điểm trong việc tham mưu bán nhà thuộc sở hữu nhà nước giai đoạn 2012-2020.

Kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Giao Sở Nội vụ tham mưu kiểm điểm làm rõ trách nhiệm đối với Giám đốc, Phó Giám đốc Sở Xây dựng phụ trách công tác bán nhà thuộc sở hữu nhà nước có những khuyết điểm trong việc tham mưu bán nhà thuộc sở hữu nhà nước giai đoạn 2012-2020./.