"Hội thảo khoa học cấp quốc gia với chủ đề "Chiến thắng Điện Biên Phủ với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa"

Ngày 11/4, Bộ Quốc phòng chủ trì, phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Công an, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và tỉnh Điện Biên, tổ chức Hội thảo khoa học cấp quốc gia với chủ đề "Chiến thắng Điện Biên Phủ với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa".
Dự và chủ trì Hội thảo có: Các Ủy viên Bộ Chính trị: Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng; Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam, Đại tướng Lương Cường và Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa.
Đường lối kháng chiến đúng đắn, sáng tạo
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Đại tướng Lương Cường, Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam nêu rõ: "Cách đây 70 năm, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng Cộng sản Việt Nam, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, quân và dân ta đã làm nên Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu", kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến 9 năm chống thực dân Pháp và can thiệp Mỹ, đưa Việt Nam bước sang thời kỳ mới, miền Bắc quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội và thực hiện cuộc đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước".
Chiến thắng Điện Biên Phủ cũng mở ra trang sử mới cho lịch sử nhân loại, cổ vũ, động viên các dân tộc bị áp bức đứng lên đấu tranh tự giải phóng; đánh dấu sự sụp đổ hoàn toàn của chủ nghĩa thực dân cũ trên phạm vi toàn thế giới, đúng như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng đánh giá về thắng lợi của Chiến dịch Điện Biên Phủ: "Đó là thắng lợi vĩ đại của nhân dân ta, mà cũng là thắng lợi chung của tất cả các dân tộc bị áp bức trên thế giới".
Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam cũng nêu rõ, với độ lùi thời gian, hội thảo là dịp để chúng ta có thêm điều kiện tiếp tục nghiên cứu, nhìn nhận, đánh giá đầy đủ, sâu sắc hơn về bối cảnh lịch sử về âm mưu, thủ đoạn của thực dân Pháp, can thiệp Mỹ; về tầm nhìn chiến lược sáng suốt, tài tình của Trung ương Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh; sự nhạy bén, sáng tạo, quyết đoán trong lãnh đạo, chỉ đạo chiến lược, chiến dịch của Tổng Quân ủy, của Đảng ủy Bộ Chỉ huy mặt trận Điện Biên Phủ và Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp. Tiếp tục khẳng định Chiến thắng Điện Biên Phủ là biểu tượng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, tiêu biểu cho trí tuệ, bản lĩnh, sức mạnh của dân tộc Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh.
Ban tổ chức đã nhận được hơn 100 bài tham luận của các nhà khoa học, tướng lĩnh, sĩ quan, nhân chứng; lãnh đạo, chỉ huy các cơ quan, đơn vị, nhà trường.
Các nhà khoa học đánh giá, thực hiện đường lối đúng đắn, sáng tạo của Đảng, quân và dân ta không ngừng tăng cường thế và lực cho cuộc kháng chiến, từng bước làm thất bại các kế hoạch chiến tranh của thực dân Pháp, tiến lên giành quyền chủ động chiến lược là cơ sở quan trọng để cuối tháng 9/1953, Bộ Chính trị họp quyết định nhiệm vụ Đông Xuân 1953-1954, quyết tâm phá Kế hoạch Navarre, đẩy thực dân Pháp từ tham vọng giành lại quyền chủ động lại tiếp tục lún sâu vào thế bị động, xây dựng Điện Biên Phủ thành tập đoàn cứ điểm hòng tạo trận giao chiến chiến lược ngoài kế hoạch.
Các nhà khoa học cũng đánh giá, dưới sự lãnh đạo của Đảng, quân và dân ta đã vượt qua gian khổ, hy sinh, kiên trì thực hiện đường lối “kháng chiến kiến quốc”, tiến hành kháng chiến toàn dân, toàn diện, phát triển chiến tranh du kích, làm thất bại các kế hoạch chiến lược chiến tranh của địch, giành và phát huy quyền chủ động chiến lược, buộc quân viễn chinh Pháp phải đánh theo cách đánh của ta.
Sức mạnh 'toàn dân đánh giặc'
Tại hội thảo, Bí thư Tỉnh ủy Điện Biên Trần Quốc Cường nêu rõ, trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ đã giáng đòn quyết định, tạo bước ngoặt lịch sử làm thay đổi cục diện chiến tranh giữa ta và địch, trực tiếp dẫn đến việc ký kết Hiệp định Geneva chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Đông Dương; bảo vệ và phát triển thành quả Cách mạng tháng Tám năm 1945; một nửa đất nước được giải phóng, tạo cơ sở và điều kiện vững chắc để đưa Nhân dân ta tiến lên giành thắng lợi vĩ đại trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội.
Trong chiến dịch Điện Biên Phủ, đồng bào các dân tộc tỉnh Lai Châu (nay là tỉnh Điện Biên và tỉnh Lai Châu) đóng góp cho chiến dịch 2.666 tấn gạo (vượt mức 64 tấn); 226 tấn thịt (vượt mức 43 tấn); 210 tấn rau xanh; huy động được 16.972 dân công với 568.139 ngày công; 438 ngựa thồ, hàng nghìn thuyền mảng, góp 25.070 cây gỗ để chống lầy, làm đường cho xe pháo và bộ đội hành quân...
Trong Báo cáo đề dẫn trình bày tại hội thảo, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Thượng tướng Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh, Chiến thắng Điện Biên Phủ "được ghi vào lịch sử dân tộc như một Bạch Đằng, một Chi Lăng hay một Đống Đa của thế kỷ XX và đi vào lịch sử thế giới như một chiến công chói lọi đột phá thành trì của hệ thống nô dịch thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc", là ngọn cờ cổ vũ các dân tộc thuộc địa trên thế giới đấu tranh giành độc lập, tự do.
"Đó là thắng lợi của sức mạnh "toàn dân đánh giặc" dưới sự lãnh đạo sáng suốt, tài tình của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại; là biểu tượng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng; tiêu biểu cho trí tuệ, bản lĩnh, ý chí quyết chiến, quyết thắng vì độc lập, tự do của Tổ quốc", Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương khẳng định.
Để đi tới và làm nên thắng lợi Điện Biên Phủ, chúng ta đã huy động sức mạnh của toàn dân tộc, giải quyết thành công và sáng tạo nhiều vấn đề về chiến lược quân sự, nghệ thuật chiến dịch và chiến thuật, điểm nổi bật là chủ động sáng tạo, buộc địch phải đánh theo cách đánh của ta, không phát huy được ưu thế công sự kiên cố, hỏa lực mạnh, có sức cơ động cao.
Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, một nước thuộc địa ở châu Á đã chiến thắng một nước đế quốc phương Tây trong một trận quyết chiến chiến lược. Đó là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam và phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc trên toàn thế giới", Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương đánh giá.

Các nhân chứng lịch sử tham dự Hội thảo

Phát huy nhân tố con người - cội nguồn của tinh thần quyết chiến, quyết thắng
Đại tướng Lương Cường phân tích: Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy Mặt trận, Bộ chỉ huy Chiến dịch, cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ chính trị, chỉ huy các cấp đã có những biện pháp tiến hành giáo dục, động viên tinh thần, tư tưởng, kết hợp với giải quyết khó khăn cho bộ đội. Thông qua quán triệt, học tập, cán bộ, chiến sĩ và nhân dân kiên định mục tiêu độc lập dân tộc; nhận thức rõ tính khách quan, tất yếu của việc thay đổi phương châm tác chiến; những thuận lợi, khó khăn, qua đó xây dựng ý chí quyết tâm chiến đấu với nhiều biện pháp, cách làm sáng tạo, thiết thực.
Theo Đại tướng Lương Cường, trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, cần đặc biệt quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị tư tưởng, bảo đảm cho Quân đội luôn giữ vững bản chất giai cấp công nhân, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, Đảng, Nhà nước và nhân dân.
Cùng với đó phải chủ động đấu tranh, phản bác các quan điểm, tư tưởng sai trái, thù địch; phòng, chống hiệu quả những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn, hoạt động “diễn biến hòa bình”, “phi chính trị hóa” quân đội, “dân sự hóa” quân sự, giữ vững trận địa tư tưởng của Đảng trong Quân đội.
Trong tham luận gửi tới Hội thảo, Thượng tướng Trịnh Văn Quyết, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam nhấn mạnh, sức mạnh làm nên Chiến thắng Điện Biên Phủ còn nằm ở nhân tố chính trị - tinh thần. Chính vì biết khơi dậy và phát huy nhân tố chính trị - tinh thần, đặc biệt là việc quy tụ, tập hợp và phát huy nhân tố con người làm cho ý Đảng, lòng dân thành một khối thống nhất đưa cuộc kháng chiến “toàn dân, toàn diện, trường kỳ” giành thắng lợi.
Bàn về tình đoàn kết quốc tế, góp phần làm nên Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, GS, TS Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương cho rằng, đồng thời với xây dựng nội lực, củng cố khối đại đoàn kết dân tộc, Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh thực hiện đường lối, sách lược đoàn kết quốc tế, tranh thủ sự ủng hộ, giúp đỡ của bạn bè quốc tế.
Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, chúng ta đã nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ của nhân dân và quân đội các nước xã hội chủ nghĩa, đặc biệt là Liên Xô và Trung Quốc. Sự giúp đỡ đó góp phần quan trọng bảo đảm về vũ khí, trang bị, kỹ thuật để quân và dân ta có thêm khả năng đánh bại thực dân Pháp và can thiệp Mỹ.
Đỉnh cao của nghệ thuật quân sự Việt Nam
Nghệ thuật quân sự trong Chiến dịch Điện Biên Phủ là sự kế thừa và phát triển sáng tạo nghệ thuật quân sự truyền thống của dân tộc và kinh nghiệm lãnh đạo chiến tranh cách mạng của Đảng.
Thảo luận tại Hội thảo, các nhà khoa học thống nhất đánh giá, những đội quân bộ binh đơn thuần của Quân đội nhân dân Việt Nam đã phát huy tinh thần chiến đấu anh dũng, ý chí tiến công, tư tưởng đánh chắc thắng, tiến hành tập trung binh lực, lần lượt tiêu diệt các cứ điểm quan trọng của địch, cùng với đó triệt để thực hiện nguyên tắc “vây, lấn, tấn, triệt, diệt” bằng trận địa chiến hào, chia cắt các cứ điểm, không cho địch có cơ hội hỗ trợ, chi viện cho nhau, khi thời cơ thuận lợi xuất hiện, lập tức tổ chức tiến công, đột phá lần lượt, đẩy quân địch vào thế bị động phòng ngự; điểm mạnh của chúng đã trở thành điểm yếu không thể phát huy hiệu quả; cùng với đó tìm cách đánh khống chế sân bay, bắn rơi máy bay địch, cắt cầu hàng không chi viện của địch, đẩy quân địch ở Điện Biên Phủ ngày càng khốn quẫn và chấp nhận thất bại.
Các nhà khoa học cho rằng, nghệ thuật đó được thể hiện tập trung ở quyết định chuyển từ phương châm “đánh nhanh, giải quyết nhanh” sang “đánh chắc, tiến chắc” của Đại tướng, Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp, Chỉ huy trưởng Chiến dịch, Bí thư Đảng ủy Mặt trận.
Đây là quyết định thể hiện thiên tài quân sự, trách nhiệm của vị tướng cầm quân với đất nước, với nhân dân, với cán bộ, chiến sĩ được Chủ tịch Hồ Chí Minh tin tưởng giao phó.
Còn nguyên ý nghĩa và tầm vóc thời đại
Theo Thượng tướng, TS Lê Huy Vịnh - Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, với Chiến thắng Điện Biên Phủ, quân và dân ta đã kết thúc oanh liệt cuộc tiến công chiến lược Đông Xuân 1953-1954, làm xoay chuyển cục diện chiến tranh, tạo cơ sở cho đấu tranh ngoại giao giành thắng lợi ở Hội nghị Geneva.
Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ không chỉ có ý nghĩa quan trọng đối với cách mạng Việt Nam mà còn chứa đựng tầm vóc thời đại to lớn, góp phần đánh bại chủ nghĩa thực dân cũ, góp phần cổ vũ phong trào đấu tranh giành độc lập của các dân tộc bị áp bức trên thế giới.
Phát biểu bế mạc, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng đánh giá, Hội thảo đã phản ánh, phân tích và đánh giá sâu sắc nhiều nội dung quan trọng như kinh nghiệm lãnh đạo, chỉ đạo chiến lược, sự phát triển của nghệ thuật quân sự Việt Nam trong chiến tranh cách mạng...
Qua đó đúc rút một số bài học có giá trị lý luận và thực tiễn, gợi mở những vấn đề mới có thể vận dụng, phát huy trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Thông qua Hội thảo, tiếp tục khẳng định và làm sâu sắc hơn tầm vóc, ý nghĩa lịch sử; rút ra những bài học có giá trị vận dụng đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.