Đẩy nhanh tiến độ điều tra các vụ án kinh tế, tham nhũng đặc biệt nghiêm trọng
Thủ tướng Chính phủ vừa ký Quyết định 634/QĐ-TTg ngày 13/5/2020 phê duyệt Chương trình thực hiện Nghị quyết số 96/2019/QH14 ngày 27 tháng 11 năm 2019 của Quốc hội khóa XIV. Theo đó, mục tiêu của Chương trình thực hiện Nghị quyết 96/2019/QH14 nhằm thực hiện hiệu quả các chỉ tiêu, nhiệm vụ, giải pháp về công tác phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật và công tác thi hành án đã đề ra trong Nghị quyết, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, kiềm chế sự gia tăng của tội phạm; tôn trọng, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân. Bên cạnh đó, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, toàn dân; xác định rõ nhiệm vụ, trách nhiệm và nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương trong công tác phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật và công tác thi hành án.
Cụ thể, sẽ gắn kết chặt chẽ công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật với việc thực hiện phát triển kinh tế - xã hội; khắc phục những sơ hở, thiếu sót mà tội phạm có thể lợi dụng để hoạt động; tăng cường tuyên truyền, tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng về công tác phòng, chống tội phạm tại cộng đồng dân cư. Đổi mới nội dung, hình thức, biện pháp xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc; xây dựng, nhân rộng các mô hình về phòng, chống tội phạm về an ninh, trật tự ở cơ sở, như: “tự phòng, tự quản, tự bảo vệ, tự hòa giải”, “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng người”; giải quyết kịp thời các vụ việc khiếu nại, tố cáo, mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân, không để phát sinh thành vụ việc phức tạp, “điểm nóng” về an ninh, trật tự. Có biện pháp bảo vệ người tố cáo, kịp thời động viên, khen thưởng người có thành tích trong công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật; đẩy mạnh các hoạt động phòng ngừa nghiệp vụ của các cơ quan chức năng. Thực hiện tốt công tác quản lý, giáo dục đối tượng tại địa bàn cơ sở, nhất là đối tượng bị kết án đang ở ngoài xã hội, đối tượng được áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn, người nghiện ma túy...
Bên cạnh đó, tăng cường công tác phát hiện, điều tra các vụ án tham nhũng. Đẩy nhanh tiến độ điều tra các vụ án kinh tế, tham nhũng đặc biệt nghiêm trọng, nhất là các vụ án do Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng theo dõi, chỉ đạo; chủ động triển khai các giải pháp thu hồi tối đa tài sản tham nhũng và phòng ngừa các đối tượng bỏ trốn và tẩu tán tài sản; tăng cường hoạt động tương trợ tư pháp và nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế trong việc thu hồi tài sản của Nhà nước bị thất thoát trong các vụ án về kinh tế, tham nhũng.
Tiếp đó, cần thực hiện các giải pháp nhằm hạn chế phát sinh đối tượng truy nã mới, nâng cao hiệu quả công tác bắt, vận động đối tượng truy nã ra đầu thú, nhất là số đối tượng nguy hiểm và đặc biệt nguy hiểm. Đẩy mạnh công tác hợp tác quốc tế trong phối hợp trao đổi thông tin, xác minh, truy bắt đối tượng truy nã quốc tế; thường xuyên rà soát xác định các địa bàn trọng điểm về tội phạm và trật tự, an toàn xã hội; huy động sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị và người dân ở cơ sở để thực hiện chuyển hóa địa bàn xã, phường, thị trấn trọng điểm, phức tạp về trật tự, an toàn xã hội thành địa bàn an toàn, giảm tội phạm và tệ nạn xã hội; không để hình thành "điểm nóng”, phức tạp về trật tự, an toàn xã hội.
Không để xảy ra bức cung, dùng nhục hình trong hoạt động điều tra
Chương trình cũng yêu cầu rõ, cần thường xuyên thanh tra, kiểm tra, giám sát các hoạt động tiếp nhận, xử lý tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố; việc áp dụng các biện pháp bắt người, tạm giữ, tạm giam và các biện pháp điều tra khác; không để xảy ra bức cung, dùng nhục hình trong hoạt động điều tra; không "hành chính hóa" hành vi phạm tội hình sự. Thường xuyên rà soát, xác minh các vụ án tạm đình chỉ điều tra, vụ việc tạm đình chỉ giải quyết để xác định căn cứ phục hồi điều tra, xử lý theo đúng quy định của pháp luật. Quan tâm thực hiện công tác tuyển chọn, bổ nhiệm, đào tạo, bồi dưỡng và quản lý điều tra viên, cán bộ điều tra để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.
Đồng thời, chủ động nghiên cứu tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc liên quan đến hoạt động điều tra, xử lý tội phạm, nhất là công tác giám định tư pháp; nâng cao tính chủ động của các cơ quan được giao tiến hành một số hoạt động điều tra trong việc thực hiện thẩm quyền tố tụng do luật định. Phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra và viện kiểm sát, tòa án trong điều tra, xử lý tội phạm theo đúng quy định của pháp luật; nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước trên các lĩnh vực, đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra xử lý các vi phạm hành chính. Xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về xử lý vi phạm hành chính theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính; chủ động đấu tranh, ngăn chặn các vi phạm quản lý đất đai, tài nguyên, khoáng sản, trật tự xây dựng, tệ nạn xã hội…
Ngoài ra, tiếp tục thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25 tháng 10 năm 2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tiếp tục đối mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Tập trung nghiên cứu kiện toàn tổ chức, tăng cường đào tạo nâng cao năng lực cho các lực lượng tham gia phòng, chống tội phạm. Xây dựng cơ chế, phân bổ biên chế, sắp xếp bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả cho các cơ quan tư pháp đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Tăng cường kỷ cương, kỷ luật công vụ, đề cao trách nhiệm người đứng đầu, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức.
Các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trong phạm vi trách nhiệm, quyền hạn theo quy định của pháp luật chủ động rà soát, tham mưu, xây dựng, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, tạo hành lang pháp lý phục vụ công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật, thi hành án; thực hiện có hiệu quả các chương trình, chiến lược, đề án, dự án, văn bản chỉ đạo về công tác phòng chống tội phạm, vi phạm pháp luật và thi hành án; chỉ đạo thực hiện đồng bộ các biện pháp nhằm nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước trên lĩnh vực được phân công; thực hiện đầy đủ trách nhiệm trong giám định tư pháp, khắc phục tình trạng chậm trễ trong công tác giám định theo vụ, việc.
Đối với Thanh tra Chính phủ, cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện công tác quản lý nhà nước tại các bộ, ngành, địa phương, nhất là trong các lĩnh vực dễ phát sinh tiêu cực. Phối hợp với Kiểm toán Nhà nước tăng cường thanh tra, kiểm toán chuyên đề đối với các dự án liên quan đến đất đai, đầu tư công, các công trình trọng điểm quốc gia; thanh tra, kiểm toán đột xuất đối với các dự án có dấu hiệu vi phạm pháp luật, thua lỗ, thất thoát lớn tài sản... Khi phát hiện các vụ, việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật cần phối hợp kịp thời, chặt chẽ với các cơ quan chức năng để sớm có phương án, biện pháp phong tỏa, ngăn chặn tẩu tán tài sản, tiêu hủy tài liệu, chứng cứ. Định kỳ hằng năm xây dựng Báo cáo của Chính phủ trình Quốc hội về tình hình, kết quả công tác phòng, chống tham nhũng theo quy định./.
Lan Anh