Ông Phạm Thu Phong - Tổng Biên tập Thời báo Tài chính Việt Nam giới thiệu đề dẫn toạ đàm

Tham dự buổi toạ đàm có đại diện các cơ quan quản lý; các chuyên gia, nhà khoa học; đại diện hiệp hội doanh nghiệp; lãnh đạo doanh nghiệp và nhiều cơ quan báo chí trên địa bàn TP. Hà Nội.

Ngày 08/6/2024, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 129/2024/QH15 về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024. Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) (sửa đổi) đã được đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025, bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8 (tháng 10/2024) và thông qua tại kỳ họp thứ 9 (tháng 5/2025).

Thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024 và 2025 của Quốc hội, Bộ Tài chính đã triển khai nghiên cứu xây dựng hồ sơ dự án Luật Thuế TTĐB (sửa đổi).

Hồ sơ dự án Luật Thuế TTĐB (sửa đổi) đã được gửi xin ý kiến các bộ, ban ngành, Hiệp hội doanh nghiệp có liên quan tại công văn số 6059/BTC-CST ngày 11/6/2024 và được đăng tải toàn bộ trên cổng thông tin điện tử của Chính phủ và Bộ Tài chính để lấy ý kiến công khai.

Phát biểu khai mạc tọa đàm, ông Phạm Thu Phong - Tổng Biên tập Thời báo Tài chính Việt Nam nhấn mạnh: Trên cơ sở các chủ trương, chiến lược của Đảng và Nhà nước đã được phê duyệt và chính sách về hoàn thiện đối tượng chịu thuế, thuế suất đối với mặt hàng rượu, bia tại Đề nghị xây dựng Luật Thuế TTĐB (sửa đổi) đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội thông qua, Bộ Tài chính đã dự thảo sửa đổi quy định đối tượng chịu thuế TTĐB đối với mặt hàng rượu, bia theo pháp luật chuyên ngành (Luật Phòng chống tác hại của rượu bia) và xây dựng 02 phương án tăng thuế suất thuế TTĐB đối với rượu bia theo lộ trình từ năm 2026 đến năm 2030.

Đại diện các cơ quan quản lý giải đáp các thắc mắc tại toạ đàm

Những sửa đổi của Dự thảo Luật TTĐB sẽ có tác động đến các doanh nghiệp trong chuỗi sản xuất, kinh doanh, tiêu thụ mặt hàng, dịch vụ thuộc đối tượng điều chỉnh của Luật và người tiêu dùng. Vì vậy, việc lắng nghe ý kiến của cộng đồng doanh nghiệp và giới chuyên gia trong việc sửa đổi Luật được Bộ Tài chính rất quan tâm, chú trọng...

Để tiếp tục thu thập, tổng hợp ý kiến của các tổ chức, đối tượng chịu sự tác động của Dự án Luật, góp phần hoàn thiện dự án Luật Thuế TTĐB (sửa đổi) nói chung, chính sách thuế TTĐB đối với mặt hàng rượu, bia nói riêng, với vai trò là cơ quan ngôn luận của ngành Tài chính, Thời báo Tài chính Việt Nam tổ chức Tọa đàm: “Chính sách thuế đối với đồ uống có cồn” để các cơ quan quản lý, các chuyên gia, nhà nghiên cứu, nhà chuyên môn, Hiệp hội các doanh nghiệp trao đổi, thảo luận, cho ý kiến tham gia đối với dự thảo Luật thuế TTĐB và góp ý hoàn thiện về chính sách thuế TTĐB đối với mặt hàng rượu, bia, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và thực hiện các chủ trương, chiến lược đã được ban hành.

Các đại biểu tham dự toạ đàm

Tại tọa đàm “Chính sách thuế với đồ uống có cồn” do Thời báo Tài chính Việt Nam tổ chức, nhiều nội dung đã được các diễn giả, chuyên gia và đại biểu tham dự cùng sôi nổi thảo luận như: Thuế tiêu thụ đặc biệt với đồ uống có cồn: Hiện trạng và giải pháp; Hướng đến một chính sách thuế hiệu quả và bền vững cho đồ uống có cồn: Kinh nghiệm quốc tế và bài học cho Việt Nam; Ảnh hưởng của rượu, bia với đối với sức khỏe con người.

Nội dung toạ đàm ghi nhận nhiều ý kiến, đề xuất, tập trung trao đổi giữa lãnh đạo các cơ quan quản lý, các chuyên gia kinh tế, đại diện hiệp hội doanh nghiệp, lãnh đạo doanh nghiệp cùng bàn thảo, ghi nhận ý kiến nhiều chiều của các bên liên quan và cộng đồng doanh nghiệp nhằm góp phần hoàn thiện dự thảo Luật thuế TTĐB; bảo đảm tính công bằng, trung lập của chính sách thuế; góp phần ổn định nguồn thu cho ngân sách nhà nước; đáp ứng nguyên tắc thị trường, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Tại dự thảo tờ trình, Bộ Tài chính đề xuất 2 giải pháp để giải quyết vấn đề này.

Cụ thể, đối với giải pháp 1, Bộ Tài chính đề xuất phương án điều chỉnh tăng thuế suất thuế TTĐB đối với mặt hàng rượu, bia theo lộ trình. Với rượu từ 20 độ trở lên, năm 2026 sẽ áp dụng mức thuế suất 70%; 2027 là 75%; 2028 là 80%, 2029 là 85% và đến năm 2030 mức thuế này sẽ là 90%. Đối với rượu dưới 20 độ, mức thuế suất từ năm 2026-2030 sẽ ở mức 40 - 60%. Đối với mặt hàng bia, dự thảo đề xuất, kể từ 2026 -2030, mỗi năm sẽ tăng thêm 5% thuế suất thuế TTĐB, để đến năm 2030 mức thuế TTĐB với bia đạt 90%.

Giải pháp 2, rượu từ 20 độ trở lên sẽ có mức thuế 80% vào năm 2026 và đạt mức 100% vào năm 2030. Với rượu dưới 20 độ, thì mức thuế 50% được triển khai từ năm 2026 và đến năm 2030 đạt mức 70%. Riêng mặt hàng bia, từ năm 2026 -2030 sẽ tăng 5%/năm, đạt mức 80% vào năm 2026 và đạt mức 100% vào năm 2030.

Đánh giá tác động của các đề xuất này, theo tính toán của Bộ Tài chính, việc tăng thuế TTĐB sẽ làm tăng giá bán, góp phần hạn chế việc sản xuất và tiêu thụ mặt hàng này. Qua đó, hạn chế tác hại của việc uống rượu, bia nhiều, ảnh hưởng đến sức khỏe nhân dân. Với đề xuất này, giá bán rượu, bia năm 2026 sẽ tăng 10% so với năm 2025, và các năm tiếp theo mỗi năm giá bán sẽ tăng 2-3% so với năm trước để đảm bảo giá sản phẩm tăng tương ứng theo mức độ lạm phát và gia tăng thu nhập của các năm tiếp theo.

Mặt khác, việc định hướng, hạn chế tiêu dùng các sản phẩm rượu, bia góp phần kiểm soát được yếu tố nguy cơ gây bệnh, làm giảm tỷ lệ bệnh tật, tử vong, từ đó giảm áp lực lên hệ thống y tế, giảm quá tải bệnh viện. Tăng thuế không chỉ góp phần giảm sử dụng ở cả nam và nữ, mà còn cản trở tiếp cận của vị thành niên do giá bán tăng...

Đối với giải pháp 2, theo tính toán của Bộ Tài chính sẽ làm tăng thu ngân sách nhà nước nhiều hơn so với giải pháp 1. Theo đó, giá bán năm 2026 sẽ tăng 20% so với năm 2025, và các năm tiếp theo mỗi năm giá bán sẽ tăng 2 - 3% so với năm trước để đảm bảo giá sản phẩm tăng tương ứng theo mức độ lạm phát và gia tăng thu nhập của các năm tiếp theo. Do ngay từ khi Luật có hiệu lực (2026), mức tăng thuế cao hơn giải pháp 1 đáng kể nên sẽ có tác động ngay lập tức đến giảm sử dụng rượu, bia hiệu quả nhanh hơn ngay từ năm 2026.

Bên cạnh đó, số thu thuế TTĐB cũng tăng nhanh hơn nhiều trong năm đầu tiên, các năm sau mức độ tăng có tốc độ chậm hơn. Giải pháp này có hiệu quả tức thì theo phương pháp tăng nhanh và mạnh ngay khi Luật có hiệu lực để mang lại tác dụng hiệu quả ngay trong việc giảm sử dụng. Vì nếu tăng từ từ thì người sử dụng lại có thời gian để thay đổi, đáp ứng hơn với sự tăng thuế chậm. Tuy nhiên, giống như giải pháp 1, phương án này sẽ ảnh hưởng tới tình hình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp trong lĩnh vực rượu, bia do tác động giảm tiêu thụ.

Trên cơ sở phân tích các tác động tích cực và tiêu cực của 2 giải pháp, Bộ Tài chính kiến nghị lựa chọn giải pháp thứ 2.