Thực hiện Thông báo kết luận tại buổi tiếp công dân định kỳ tháng 9/2023 của Phó Tổng Thanh tra Chính phủ, ngày 19/12/2023, Tổng Thanh tra Chính phủ có Văn bản số 3053/TTCP-C.II cử Tổ công tác phối hợp với UBND tỉnh Thanh Hóa, UBND tỉnh Nghệ An rà soát lại các nội dung KNTC, kiến nghị đối với 2 vụ việc tại Thanh Hóa.

Xác định nguồn gốc và thời điểm sử dụng đất theo quy định

Ngày 26/4/2024, Thanh tra Chính phủ có Văn bản số 852/TTCP-C.II gửi UBND tỉnh Thanh Hóa về việc rà soát đơn KNTC tại tỉnh Thanh Hóa.

Cụ thể, đối với vụ việc của các công dân tại thị xã Hoàng Mai, kết quả rà soát cho thấy: Hồ sơ địa chính phường Quỳnh Thiện, thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An không đo vẽ khu vực Đồng Kin (khu vực có đất công dân khiếu nại), UBND phường Quỳnh Thiện không quản lý đất khu vực này và cũng không có hồ sơ, tài liệu thể hiện việc giao đất khu vực này cho HTX Hùng Thắng quản lý; tại xã Trường Lâm, thị xã Nghi Sơn theo bản đồ địa chính 364 lập năm 1996 khu đất thuộc địa giới xã Trường Lâm, bản đồ địa chính năm 1998 khu đất thuộc tờ bản đồ số 22, nhưng không đo vẽ khu vực này; theo bản đồ hiện trạng sử dụng đất năm 2011 mới thể hiện chi tiết các thửa đất 4 công dân đang khiếu nại. Như vậy, giai đoạn trước năm 2011, UBND xã Trường Lâm, thị xã Nghi Sơn không có bất cứ hồ sơ, tài liệu gì thể hiện việc quản lý đất đai tại khu vực Đồng Kin cho đến thời điểm thu hồi đất, 4 hộ dân nêu trên thuộc phường Quỳnh Thiện, thị xã Hoàng Mai là người sử dụng đất.

Sổ lâm bạ người dân được cấp từ năm 1985.

Về nguồn gốc đất của 4 hộ, theo hồ sơ thấy trong 4 hộ có đất bị thu hồi, chỉ có hộ ông Lê Sỹ Thuật nhận thầu khoán của HTX Hùng Thắng. Như vậy, việc UBND tỉnh Thanh Hóa xác định diện tích đất thu hồi của 4 hộ đều có nguồn gốc do nhận thầu khoán là chưa phù hợp.

Tại thời điểm thu hồi, 4 hộ sử dụng đất nông nghiệp không có giấy tờ về quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai. Do đó, việc xác định nguồn gốc và thời điểm sử dụng đất để làm cơ sở bồi thường, hỗ trợ cần phải thu thập ý kiến của những người đã từng cư trú cùng thời điểm bắt đầu sử dụng đất để xác định nguồn gốc đất và thời điểm sử dụng đất.

Tuy nhiên, tại Phiếu thu thập ý kiến xác nhận quyền sử dụng đất (do UBND phường Quỳnh Thiện, thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An lập ngày 24/8/2019) đối với diện tích đất của các ông: Lê Hải Đăng, Ngô Trần Hậu, Lê Sỹ Thuật đang có khiếu nại thiếu thông tin về nguồn gốc và thời điểm sử dụng đất.

Đồng thời, UBND xã Trường Lâm, thị xã Nghi Sơn tổng hợp (tại Hội nghị ngày 26/10/2021) phần diện tích của 4 hộ dân được xác định do nhận thầu khoán và UBND thị xã Nghi Sơn xác định nguồn gốc, thời điểm sử dụng đất của 4 hộ trên cơ sở kết quả tổng hợp của UBND xã Trường Lâm là chưa đảm bảo theo Phiếu thu thập ý kiến về xác định nguồn gốc và thời điểm sử dụng đất.

Do đó, để giải quyết dứt điểm khiếu nại của 4 hộ dân, tránh khiếu kiện phức tạp kéo dài, Thanh tra Chính phủ đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa chỉ đạo các cơ quan chức năng xem xét, xác định nguồn gốc và thời điểm sử dụng đất theo quy định của pháp luật.

Chánh Thanh tra UBND thị xã Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa trao đổi về vụ việc.

Trường hợp cho rằng việc xác định nguồn gốc và thời điểm sử dụng đất của 4 hộ đã đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật để làm căn cứ giải quyết khiếu nại thì chịu trách nhiệm về quyết định của mình, đồng thời có văn bản hướng dẫn các hộ dân khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật Tố tụng hành chính.

Đại diện Hợp tác xã và Người dân trao đổi thông tin về vụ việc.

Đề nghị Chủ tịch tỉnh Thanh Hóa tiếp tục chỉ đạo xử lý dứt điểm vụ việc

Đối với nội dung vụ việc làng cổ Đông Sơn, Thanh tra Chính phủ đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa tiếp tục chỉ đạo xử lý dứt điểm, tránh khiếu kiện phức tạp, kéo dài.

Cụ thể, nội dung UBND phường Hàm Rồng ký hợp đồng cho Công ty Cổ phần du lịch Kim Quy (Công ty Kim Quy) thuê để xây dựng khu du lịch Động Tiên Sơn đã được Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh thanh tra, có Kết luận số 3787/KL-UBND ngày 30/8/2022. Theo đó, UBND thành phố đã ban hành Quyết định về thu hồi công tác quản lý di tích Động Thiên Sơn nhưng đến nay chưa được thực hiện do chưa thống nhất quan điểm giải quyết của các bên liên quan.

Người dân làng cổ Đông Sơn với Sổ lâm bạ được giao

Diện tích đất 16ha chưa bồi thường cho người dân nằm trong tổng diện tích 31,8036 ha, UBND tỉnh đã thu hồi của Công ty Kim Quy và giao Trung tâm Phát triển quỹ đất quản lý, đến nay chưa bồi thường giải phóng mặt bằng. Ngày 29/11/2010, UBND tỉnh đã có Văn bản số 6558/UBND-NN giao diện tích đất này cho UBND thành phố Thanh Hóa quản lý để động viên nhân dân có diện tích đất tiếp tục sản xuất khi nào thực hiện dự án thì bồi thường, hỗ trợ theo quy định của pháp luật.

Chủ tịch UBND phường Hàm Rồng trao đổi thông tin với Phóng viên Tạp chí Thanh tra.

Đối với nội dung đề nghị thanh tra, kiểm tra giải quyết các sai phạm của Công ty Kim Quy; trả lại con đường ven hồ cho người dân sử dụng - UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường thanh tra và có Kết luận số 27/KLTT-STNMT ngày 29/7/2021, số 97/KLTT-STNMT ngày 8/8/2021. Thanh tra Chính phủ đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh tiếp tục chỉ đạo xem xét, làm rõ và xử lý theo quy định của pháp luật về một số nội dung, như: Việc đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật (đường đi) quanh hồ của Công ty Kim Quy; về các quy hoạch có liên quan; việc UBND tỉnh cho phép Công ty Kim Quy thực hiện chuyển nhượng dự án, chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất cho một số tổ chức, cá nhân.

Đối với nội dung thu hồi đất trồng rừng từ năm 1999 nhưng không hỗ trợ công tôn tạo, chăm sóc cây trồng: Tại Điều 3 Quyết định 1105/QĐ-UB ngày 16/6/1999, UBND tỉnh đã giao nhiệm vụ cho Chủ tịch UBND thành phố Thanh Hóa và UBND huyện Thiệu Hóa thu hồi đất, thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp đã cấp cho các hộ, các tổ chức trong các đợt giao rừng trước đây.

Đất bỏ hoang của Công ty Cổ phần du lịch Kim Quy.

Đến thời điểm hiện nay, do không có kinh phí bồi thường nên UBND thành phố Thanh Hóa và UBND huyện Thiệu Hóa chưa ban hành quyết định thu hồi đất của các tổ chức và hộ gia đình đã khai hoang, phục hóa đất để trồng rừng trước đây. Thanh tra Chính phủ đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo xử lý dứt điểm, tránh khiếu kiện phức tạp kéo dài.

Như vậy, các nội dung công dân khiếu nại, tố cáo, trình bày tại buổi tiếp công dân định kỳ tháng 9/2023 của lãnh đạo Thanh tra Chính phủ tại Thanh Hóa đã được Thanh tra Chính phủ cử Tổ công tác phối hợp với địa phương nơi có vụ việc để rà soát, tiếp tục chỉ đạo UBND tỉnh giải quyết dứt điểm vụ việc.

Đối với nội dung vụ việc làng cổ Đông Sơn, đây là vụ việc phức tạp đã kéo dài 23 năm, qua nhiều thời kỳ lãnh đạo, quản lý của UBND tỉnh Thanh Hóa và hậu quả đã xảy ra đối người dân, doanh nghiệp và Nhà nước. Tạp chí Thanh tra, đã kịp thời cử phóng viên đến địa bàn nắm bắt thông tin và kịp thời phản ánh về căn cứ, cơ sở, giải pháp giải quyết của Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa cũng như các cấp các ngành có thẩm quyền liên quan.

Hậu quả đã xảy ra đối người dân, doanh nghiệp và Nhà nước cụ thể như thế nào sẽ được phản ánh đến bạn đọc trong các bài viết tiếp theo, góp phần chấm dứt vụ việc kéo dài trong 23 năm qua./.