Thanh tra Việt Nam - Tin tức cập nhật trong ngày

Khi "hoành tráng" trở thành gánh nặng

Mùa xuân luôn mang lại một không khí đặc biệt, rộn ràng với những lễ hội chào đón Tết. Khắp nơi từ Bắc vào Nam, những hội hoa, hội xuân đua nhau khoe sắc, mang lại niềm vui cho mọi người, từ già đến trẻ. Đường phố, công viên, khu trung tâm mua sắm đều ngập tràn ánh sáng và hoa, khiến ai cũng cảm thấy mình đang sống trong không gian của một mùa Tết huyền diệu.

Tuy nhiên, giữa tất cả những hoa và ánh đèn rực rỡ ấy, liệu lễ hội cuối năm có thật sự xứng đáng với những gì chúng ta bỏ ra? Chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy một thực tế đáng buồn: Đằng sau những buổi lễ hội tươi vui ấy, không ít nơi đang phải đối mặt với sự lãng phí. Những hoạt động quá đà, quá chi phí, những “vẻ ngoài hoành tráng” đôi khi khiến chúng ta quên đi giá trị cốt lõi của lễ hội – đó là niềm vui, sự gắn kết cộng đồng và bảo tồn văn hóa.

Một trong những biểu hiện dễ nhận thấy nhất của sự lãng phí trong lễ hội chính là việc đầu tư quá mức vào các công trình trang trí. Những cổng chào được thiết kế công phu, những khu vực trưng bày hoa và đồ trang trí được dựng lên chỉ để "hút khách" và tạo điểm nhấn. Mặc dù đẹp mắt, nhưng nhiều công trình này chỉ tồn tại trong vài tuần và sau đó bị bỏ rơi, không có giá trị sử dụng lâu dài.

Đặc biệt, không ít lễ hội hiện nay được tổ chức với mục tiêu thu hút khách du lịch và tạo ấn tượng nhất thời, thay vì tập trung vào ý nghĩa văn hóa sâu sắc. Những hoạt động quá mức, như tổ chức các chương trình giải trí, biểu diễn đắt đỏ, hay sự hiện diện của những thương hiệu lớn, đôi khi lại làm mờ nhạt đi giá trị văn hóa cốt lõi mà lễ hội muốn truyền tải. Thay vì là nơi để người dân tìm lại không khí Tết truyền thống, các lễ hội này chỉ làm cho không gian trở nên xa lạ, hời hợt và thiếu chất.

Chúng ta thử nghĩ mà xem, khi tổ chức lễ hội, liệu một cánh đào thật, một gian hàng bánh chưng xưa có phải là thứ mà người dân thật sự muốn chờ đợi không, hay chỉ là những hình ảnh quảng cáo mờ nhạt mà thôi?

Ảnh minh họa: L.A

Học hỏi từ những lễ hội nhỏ mà chất

Dù có nhiều lễ hội thiếu đi tính truyền thống, nhưng không thiếu những mô hình lễ hội “nhỏ mà chất”. Những lễ hội này không phô trương nhưng lại rất sâu sắc và đầy đặn về mặt tinh thần. Chúng ta có thể học hỏi từ các lễ hội như chợ hoa Tết Hội An, nơi không cần quá nhiều trang trí hào nhoáng nhưng lại giữ được giá trị văn hóa đặc trưng của mỗi vùng miền. Những người bán hoa, những gian hàng đơn sơ vẫn làm cho khách du lịch cảm nhận được sự ấm cúng của một mùa Tết.

Hơn nữa, một lễ hội truyền thống như lễ hội Gò Đống Đa với các hoạt động tái hiện chiến công lịch sử của Quang Trung – Nguyễn Huệ không cần sự hoành tráng, nhưng lại thu hút được rất nhiều du khách và người dân địa phương. Lý do rất đơn giản: Chính là vì giá trị cốt lõi của lễ hội được bảo tồn một cách nguyên vẹn, từ các tiết mục múa lân, đến các hoạt động tái hiện lịch sử, giúp mỗi người tham gia không chỉ vui chơi mà còn hiểu được những giá trị văn hóa, lịch sử mà lễ hội muốn truyền tải.

Để lễ hội không trở thành "hoa phí", cần có những chiến lược tổ chức thông minh và tiết kiệm. Các lễ hội truyền thống cần phải gắn liền với việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của dân tộc, thay vì chỉ chú trọng vào sự hào nhoáng nhất thời.

Một yếu tố không thể thiếu trong tổ chức lễ hội là việc sử dụng ngân sách hợp lý. Cần có sự giám sát chặt chẽ từ các cơ quan chức năng để tránh lãng phí và đảm bảo rằng nguồn lực được chi tiêu đúng mục đích. Mỗi đồng tiền chi ra phải được sử dụng cho những hoạt động có giá trị văn hóa, không nên dùng vào những chương trình quá đắt đỏ mà không có tính bền vững.

Giải pháp hiệu quả là xã hội hóa trong tổ chức lễ hội. Các doanh nghiệp, tổ chức cộng đồng có thể tham gia tài trợ, tổ chức các hoạt động trong lễ hội, từ đó giảm bớt gánh nặng tài chính cho ngân sách nhà nước. Đồng thời, sự tham gia của các tổ chức xã hội cũng giúp tạo ra những ý tưởng sáng tạo hơn, đáp ứng nhu cầu đa dạng của cộng đồng.

Mọi lễ hội đều cần phải bắt nguồn từ những giá trị văn hóa đặc trưng của địa phương và dân tộc. Một lễ hội không chỉ đẹp ở hình thức mà còn ở sự thấu hiểu về những gì lễ hội đó muốn truyền tải. Tôn trọng giá trị văn hóa cốt lõi sẽ giúp lễ hội bền vững và có ý nghĩa lâu dài, không chỉ là một hoạt động vui chơi nhất thời.

Lễ hội cuối năm là dịp để mọi người đoàn tụ, để tưởng nhớ và tôn vinh những giá trị văn hóa truyền thống. Tuy nhiên, nếu không được tổ chức một cách hợp lý, chúng ta sẽ dễ dàng biến lễ hội thành những “hoa phí” thay vì “hoa đẹp”. Để lễ hội không trở thành gánh nặng cho ngân sách, không mất đi giá trị văn hóa sâu sắc, chúng ta cần chăm sóc và tổ chức lễ hội bằng sự tinh tế, bằng tâm huyết. Khi đó, mùa Tết sẽ không chỉ đẹp mà còn mang lại những giá trị bền lâu, để lại dấu ấn trong lòng mỗi người tham gia./.