Nhìn bát chè hoa cau nhỏ xinh, được bày biện trông thật thích mắt, ấy vậy mà những nguyên liệu làm nên bát chè lại chẳng phải là thứ gì xa lạ mà nó chính là tinh túy của thứ sản vật gần gũi, mang đậm hương vị quê hương: bột sắn, nước dừa, hoa bưởi, đỗ xanh... Tuy vậy, chè hoa cau lại được chế biến hết sức tỉ mẩn và người chế biến cũng phải rất tinh tế thì mới cho ra được bát chè hoa cau đúng với hương vị của nó.

Theo kinh nghiệm của người Hà Nội, đỗ dùng nấu chè phải là loại đỗ hạt tiêu, tuy nhỏ nhưng vàng và thơm, hạt nào hạt nấy đều nhau và không bị lép. Sau khi ngâm đỗ nửa ngày, đem ra đãi và rắc thêm vài hạt muối vào, để ráo nước mới đem đổ trong chõ hấp chín.

Bột năng thì cho nước vào quấy tan, lọc lại cho bột mịn. Phải đun lửa liu riu và thao tác khuấy bột cũng phải thật đều tay, thấy nước hơi sánh lại là ngừng ngay để tránh cho bột không quá già mà cũng không quá non. Vừa khuấy, vừa trộn với nước được nấu với hoa bưởi, đỗ xanh vào thật đều tay. Chỉ cần sơ ý khuấy già tay một chút, chè sẽ mất hương thơm tự nhiên của hoa bưởi. 

Chè hoa cau bao giờ cũng có độ ngọt thanh vừa phải. Bát chè múc ra phải đạt được độ sánh mượt cần thiết cùng những hạt đỗ xanh đồ chín. Đỗ rắc khéo để không chìm, không vón cục mà chỉ lơ lửng như hoa cau vàng ươm, vàng rộn ràng mà tinh khiết.

Muốn mùi hương hoa bưởi thơm đượm hơn, người ta cũng phải kén chọn những chiếc bát vừa ý để ướp hoa bưởi. Đó là chiếc bát sứ thanh mỏng, nhỏ nhẹ, lòng men trắng bóng. Việc ướp hoa cũng khá cầu kỳ, dùng cát sông sau khi được rửa sạch sẽ mang ra rang nóng rồi đổ ra nong. Sau đó lấy giấy bản trải lên cát rồi đem hoa bưởi để trên giấy, úp chén đơm chè lên trên. Mỗi chén úp vài bông hoa. Cát nóng làm hoa bưởi bốc hơi, đọng lại thành lớp mồ hôi thơm trong lòng bát. Rồi cứ thế, từng bát chè được múc ra sóng sánh hương hoa bưởi tinh khiết.

Cuối cùng, chế nước cốt dừa lên mặt những bát chè nồng nàn hương hoa, để màu trắng đục của nước dừa quyện vào cái thanh, cái ngọt của vị chè làm mát lạnh lòng người.

Người ta thường ví chè hoa cau như người Hà Nội, nhẹ nhàng thanh tao nhưng vẫn thật nồng nàn, khó quên. Người Hà Nội thường dùng chè hoa cau vào bữa ăn nhẹ vào buổi chiều. Tuy nhiên, thưởng thức chè hoa cau vào mùa mưa mới cảm nhận, thấm thíai trọn vẹn hương vị.

Ngày nay cách nấu món chè hoa cau đã có chút thay đổi bởi nhịp sống hối hả, vội vàng. Ít ai dành nhiều thời gian và tâm huyết để có được mùi thơm đượm của hoa bưởi cầu kỳ nhưng cái hồn của bát chè hoa cau, cái tinh túy của ẩm thực Hà thành vẫn còn được lưu giữ, để món quà thanh tao ấy luôn là nét đẹp trong văn hóa ẩm thực của người Tràng An.
 

Theo Sao Mai
TBKTSG