Hiệu quả là thước đo tính ưu việt của mô hình

Trước đây, QLTT được Chính phủ thành lập để xây dựng và tổ chức, chỉ đạo thực hiện các chủ trương, chính sách QLTT, chống đầu cơ, tích trữ hàng hóa. Qua quá trình hình thành và phát triển, lực lượng QLTT thành một lực lượng chuyên trách, thực hiện chức năng kiểm tra, kiểm soát thị trường, đấu tranh chống các hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động thương mại ở thị trường trong nước. Lực lượng QLTT được giao chức năng thanh tra chuyên ngành thương mại, mở rộng phạm vi kiểm tra việc tuân thủ pháp luật đối với các hoạt động công nghiệp, tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật về thương mại cho các tổ chức, cá nhân hoạt động kinh doanh trên thị trường. Hệ thống QLTT được tổ chức thành 03 cấp, không theo mô hình ngành dọc gồm có: Cục QLTT thuộc Bộ Công Thương ở Trung ương; 63 Chi cục QLTT thuộc Sở Công Thương ở tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và 681 Đội QLTT trực thuộc Chi cục QLTT cấp tỉnh.

Đánh dấu bước chuyển mình trong 63 năm hình thành và phát triển của lực lượng QLTT, đây là dấu mốc quan trọng từ một lực lượng chưa được tổ chức thống nhất, phân tán và phân chia theo địa giới hành chính trở thành lực lượng được tổ chức thống nhất, xuyên suốt từ Trung ương đến địa phương, Quyết định số 34/2018/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ nêu rõ.

Nhìn lại, quá trình sau hơn hai năm hoạt động mô hình tổ chức mới theo Quyết định số 34/2018/QĐ-TTg, Tổng cục QLTT ở Trung ương đã được tinh giản còn 6 đơn vị (giảm 5 đơn vị, tương ứng 45%), con số này ở địa phương là 376 Đội (giảm 45% so với trước đây). Bộ Công Thương đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt Đề án thành lập 19 Cục QLTT liên tỉnh trên cơ sở sáp nhập 38 Cục QLTT cấp tỉnh (giảm 19 Cục QLTT cấp tỉnh) và Chiến lược phát triển lực lượng QLTT giai đoạn 2021 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030.

Trong năm 2020, khi dịch bệnh Covid - 19 hoành hành, thực hiện sự lãnh đạo, chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Công Thương, Tổng Cục QLTT đã kịp thời chỉ đạo các lực lượng chức năng tăng cường kiểm tra, giám sát, kết quả cả nước đã tiến hành kiểm tra, giám sát 9.449 vụ, với số tiền xử phạt vi phạm hành chính 5,65 tỷ đồng; trong đó, riêng về mặt hàng trang thiết bị y tế dùng để phòng, chống dịch Covid-19, lực lượng QLTT cả nước đã kiểm tra, giám sát 9.088 cơ sở, với tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính 4,72 tỷ đồng. Tổng cục QLTT kịp thời ban hành nhiều văn bản chỉ đạo nhằm ổn định thị trường, đảm bảo cung ứng hàng hóa thiết yếu phục vụ người dân trong thời gian dịch bệnh, như: tăng cường kiểm tra, ngăn chặn tình trạng xuất khẩu khẩu trang và gạo lậu qua biên giới, các hành vi lợi dụng tình hình dịch bệnh, khan hiếm hàng hóa trên thị trường để trục lợi bất hợp pháp.

 Lực lượng quản lý thị trường thực hiện kiểm tra - Ảnh - Internet

Các đơn vị chức năng thuộc Tổng cục QLTT đã thực hiện các biện pháp nghiệp vụ và phối hợp với các lực lượng chức năng như Bộ đội Biên phòng, Công an… đánh đúng, đánh trúng vào những đường dây, ổ nhóm lớn mà trước đây chưa bao giờ làm được; đồng thời nâng cao hiệu quả của công tác phối hợp với các lực lượng chức năng. Năm 2019 và 6 tháng đầu năm 2020, lực lượng QLTT đã chuyển cơ quan điều tra 176 vụ; đã khởi tố hình sự 23 vụ; không khởi tố hình sự 55 vụ; đang tiếp tục điều tra 98 vụ, trong đó buôn bán, vận chuyển trái phép hàng cấm, hàng lậu 79 vụ; gian lận thương mại 21 vụ; hàng giả 64 vụ; vi phạm khác 12 vụ. Qua những vụ việc lớn cho thấy lực lượng QLTT tổ chức theo ngành dọc đã khắc phục được điểm yếu lớn nhất từ trước đây đó là sự chia cắt theo địa bàn; sự chỉ đạo xuyên suốt, thống nhất từ Tổng cục đến địa phương tạo thuận lợi cho các đơn vị phối hợp hành động kịp thời, khẳng định vai trò nòng cốt của Quản lý thị trường trong Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, làm cơ sở cho sự phối hợp chặt chẽ với Ban Chỉ đạo 389 tỉnh/thành phố xử lý nhiều vụ vi phạm về buôn lậu, gian lận thương mại. Điển hình là bóc gỡ đường dây bán hàng giả tại các Trung tâm thương mại Sài Gòn Square, Lucky Plaza TP Hồ Chí Minh, phố cổ Hà Nội, Móng Cái (Quảng Ninh). Xử lý các điểm nóng về sản xuất và kinh doanh hàng giả tại chợ Ninh Hiệp, Phú Xuyên, chợ Bến Thành. Kiểm tra xử lý các kho, cửa hàng bán hàng giả, hàng nhái các thương hiệu nổi tiếng thế giới tại Hưng Yên, Hải Phòng, Nha Trang…

Quan tâm đến công tác đào tào, bồi dưỡng đối với công chức QLTT

Quan tâm đến công tác đào tào, bồi dưỡng đối với công chức QLTT, xác định nhiệm vụ đào tạo bồi dưỡng, nâng cao chất lượng đội ngũ công chức là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất trong hoạt động của lực lượng lượng QLTT trong thời gian vừa qua. Bồi dưỡng quản lý nhà nước theo tiêu chuẩn các ngạch công chức cho hơn 1.300 người, cử hàng trăm lượt công chức tham gia các lớp bồi dưỡng kiến thức lãnh đạo quản lý cấp Vụ, cấp phòng và tương đương, lớp đào tạo lý luận chính trị..., thường xuyên tổ chức tập huấn chuyên môn nghiệp vụ và ứng dụng công nghệ thông tin cho lực lượng QLTT cả nước... Bên cạnh đó, kịp thời bổ sung, cập nhật kiến thức, các quy định mới của pháp luật liên quan đến hoạt động chuyên môn nghiệp vụ của QLTT cho công chức QLTT, những công tác này đã góp phần đổi mới, nâng cao chất lượng công chức QLTT, hướng tới xây dựng lực lượng QLTT chính quy, hiện đại, đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước trong tình hình mới.

 Đào tạo, bồi dưỡng với đội ngũ làm công tác QLTT - Ảnh: Internet

Bên cạnh việc đào tạo, bồi dưỡng, chuẩn hóa về mặt tổ chức, con người, Tổng Cục QLTT kịp thời ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, hiện đại hóa hệ thống chỉ đạo điều hành, xây dựng kế hoạch triển khai ứng dụng công nghệ thông tin vào trong hoạt động của lực lượng, đầu tư cho hạ tầng công nghệ thông tin, đưa vào vận hành chính thức Cổng thông tin điện tử; hệ thống quản lý văn bản điện tử; hệ thống thư điện tử công vụ; cơ sở dữ liệu và quản lý công tác tài chính; cơ sở dữ liệu và thống kê xử phạt hành chính, hệ thống hội nghị trực tuyến với 64 điểm cầu (01 ở Tổng cục và 63 ở cục địa phương)... Thời gian tới sẽ tiếp tục triển khai xây dựng cơ sở dữ liệu về hàng giả, hàng nhái, buôn lậu, gian lận thương mại và vi phạm sở hữu trí tuệ, tra cứu chứng từ điện tử, quản lý cán bộ, thi đua khen thưởng… Ứng dụng công nghệ thông tin đã góp phần quan trọng, giúp công tác chỉ đạo điều hành, công tác quản lý và hoạt động kiểm tra, kiểm soát, xử lý vi phạm hành chính của lực lượng QLTT được chủ động, thông suốt, thống nhất, kịp thời và đạt hiệu quả cao, đáp ứng được yêu cầu chỉ đạo của Bộ Công Thương.

Có thể nhận thấy, việc tổ chức sắp xếp mô hình quản lý theo ngành dọc từ trung ương đến địa phương đã đem lại nhiều kết quả rõ nét, tạo bước đột phá trong chỉ đạo, điều hành và thực thi nhiệm vụ, công vụ trong lĩnh vực QLTT của cơ quan Nhà nước, đã góp phần nâng cao hiệu quả kiểm tra, kiểm soát, phối hợp giữa các đơn vị trong đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, đáp ứng được sự tin tưởng và kỳ vọng của cộng đồng doanh nghiệp và người dân./.

Lan Anh