Theo V.I.Lênin, “người có bản lĩnh chính trị phải là người dám theo đuổi một chính sách cứng rắn thẳng tay chứ không theo “cái chính sách dao động, do dự, mập mờ, những thủ đoạn ngoắt ngoéo làm thinh, là người cương quyết, không ngả nghiêng, hết sức gan dạ và anh dũng, không dao động nhút nhát””(1). Trong hoạt động thực tiễn của mỗi người, bản lĩnh chính trị không phải là một phẩm chất đạo đức riêng lẻ mà được thể hiện trên nhiều lĩnh vực, trong nhiều mối quan hệ giữa cá nhân đó với các chủ thể khác và đặc biệt được thể hiện rất rõ nét trong quan điểm, thái độ, hành vi chính trị của cá nhân đó. Đối với lực lượng Công an nhân dân (CAND), bản lĩnh chính trị của người cán bộ, chiến sĩ không mang tính bản năng, không do bẩm sinh hay tự nhiên có, mà được hình thành từ kết quả của quá trình bồi dưỡng, giáo dục, rèn luyện, thử thách thường xuyên, liên tục, lâu dài trong thực tiễn công tác, chiến đấu.
Là một bộ phận trong tổ chức bộ máy CAND, đồng thời, là lực lượng chủ công, nòng cốt trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, giải quyết khiếu nại, tố cáo, những năm qua, dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, đội ngũ cán bộ thanh tra CAND không ngừng được rèn luyện, tu dưỡng về phẩm chất đạo đức, xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, trình độ, năng lực công tác ngày được nâng cao… lập nên những thành tích đặc biệt xuất sắc, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, được Đảng, Nhà nước, Bộ Công an và quần chúng Nhân dân ghi nhận, đánh giá cao. Với phương châm hành động “xây dựng lực lượng Thanh tra CAND vững mạnh, kỷ cương, góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ công tác công an trong tình hình mới”, trong giai đoạn từ năm 2013 đến năm 2020, Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an đã ban hành 186 văn bản liên quan đến công tác phòng, chống tham nhũng trong CAND. Bộ Công an đã tích cực tham gia xây dựng và hoàn thiện thể chế góp phần phòng ngừa tham nhũng; đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành chức năng tham mưu ban hành 131 văn bản; trực tiếp ban hành 1.642 văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản khác có liên quan đến phòng, chống tham nhũng. Trong công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục về phòng, chống tham nhũng, các cơ quan truyền thông trong CAND đã xây dựng kế hoạch viết bài, đưa tin trên 24.700 bài viết tuyên truyền về công tác phòng, chống tham nhũng; phản bác các quan điểm sai trái, thù địch lợi dụng công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí nhằm chống phá Đảng, Nhà nước; qua đó góp phần xử lý các vụ án tham nhũng; biểu dương kịp thời các gương người tốt, việc tốt, những tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí.
Cán bộ Phòng Thanh tra Công an thành phố Hải Phòng phát huy hiệu quả mô hình Câu lạc bộ pháp luật
Bên cạnh đó, Thanh tra Công an các cấp đã tiếp nhận 1.074 tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố về tội phạm tham nhũng, đã xử lý 100% các nguồn tin, trong đó kết luận, giải quyết 863 đơn theo chức năng, nhiệm vụ, khởi tố 292 vụ án, 409 bị can. Đồng thời, đã phát hiện nhiều tồn tại, hạn chế trong các mặt công tác của lực lượng công an các cấp như: Mua sắm, quản lý, sử dụng tài sản, hàng hóa trong CAND; tiếp nhận, quản lý, xử lý, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố, công tác bắt, tạm giữ, tạm giam, điều tra, xử lý tội phạm của lực lượng CAND; thanh tra việc thực hiện các quy định về thực hiện dân chủ trong một số nội dung của công tác xây dựng lực lượng CAND; thực hiện chức năng, nhiệm vụ của lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ; công tác tuyển sinh, đào tạo hệ sau đại học và hệ đại học vừa làm, vừa học tại một số học viện, nhà trường trong CAND; việc chấp hành các quy định của pháp luật trong công tác tuần tra kiểm soát, điều tra, giải quyết tai nạn và quản lý, sử dụng kinh phí trong lĩnh vực đảm bảo trật tự an toàn giao thông đường bộ; việc chấp hành pháp luật về thi hành án hình sự; việc chấp hành pháp luật về phòng cháy chữa cháy; thực hiện các quy định của pháp luật về bảo vệ bí mật Nhà nước; công tác quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự; việc quản lý, sử dụng quỹ bảo hiểm y tế, mua sắm thiết bị y tế và vật tư y tế; đấu thầu thuốc… qua đó kiến nghị với lãnh đạo Bộ chỉ đạo công an các đơn vị, địa phương tổ chức chấn chỉnh, xử lý sai phạm, chấp hành nghiêm pháp luật và các quy định, quy trình công tác của lực lượng CAND. Điều nổi bật nhất trong giai đoạn này là có hơn 12.000 lượt cán bộ, chiến sĩ công an liêm khiết không nhận hối lộ trong thực hiện nhiệm vụ(2).
Thực tiễn chính là thước đo bản lĩnh chính trị của người cán bộ thanh tra CAND. Bản lĩnh chính trị của cán bộ thanh tra được cấu thành bởi các yếu tố như tri thức và ý chí rèn luyện trong thực tiễn. Trong đó, tri thức là những kiến thức được mỗi cán bộ tích luỹ qua thực tiễn công tác và cuộc sống. Ý chí rèn luyện trong thực tiễn là năng lực tự giác của bản thân phấn đấu, cố gắng vượt qua mọi khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ được giao. Chính vì thế, hơn bao giờ hết mỗi cán bộ thanh tra CAND phải luôn đề cao danh dự và tự xây dựng, rèn luyện bản lĩnh chính trị để có khả năng “miễn dịch” trước những viên đạn bọc đường, kiên quyết không để lợi ích cá nhân đánh mất phẩm chất. Đúng như lời của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Công an toàn quốc lần thứ 73 (tháng 01/2018) đã nhắc nhở: “Hãy luôn luôn ghi nhớ, khắc sâu vào tâm trí mình và thực hiện cho bằng được chân lý: “Vì nước quên thân, vì dân phục vụ”; “Còn Đảng thì còn mình”; “Danh dự là điều thiêng liêng, cao quý nhất”!”.
Kết quả đấu tranh với tham nhũng đạt được thời gian qua thể hiện nỗ lực rất lớn của các cấp, các ngành, các cơ quan, đoàn thể, địa phương, các lực lượng và quần chúng nhân dân trong cả nước, trong đó có sự đóng góp rất lớn của lực lượng Thanh tra CAND với vai trò chủ công, nòng cốt. Có được những thành tích đáng tự hào đó, trước hết phải khẳng định, lực lượng Thanh tra CAND luôn được Đảng, Nhà nước, Bộ Công an quan tâm chỉ đạo sát sao cả về tổ chức, hoạt động, chế độ, chính sách và các điều kiện đảm bảo; đồng thời Đảng ủy, lãnh đạo Thanh tra Bộ Công an và công an các đơn vị, địa phương luôn coi trọng và làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho đội ngũ cán bộ thanh tra; lãnh đạo công an các đơn vị, địa phương luôn gương mẫu, đi đầu, là tấm gương sáng để cán bộ, chiến sĩ noi theo; quan tâm đổi mới, nâng cao chất lượng các mặt công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng; lấy 6 điều Bác Hồ dạy làm mục tiêu và phương châm hành động, là kim chỉ nam cho mọi hành động đi đến thắng lợi của lực lượng Thanh tra CAND.
Trong bối cảnh hiện nay, tình trạng tham nhũng với nhiều diễn biến phức tạp, đã và đang làm giảm lòng tin của cán bộ, đảng viên và Nhân dân vào Đảng và Nhà nước. Tính chất, mức độ nguy hiểm, phương thức, thủ đoạn thực hiện hành vi tham nhũng ngày càng tinh vi, xảo quyệt hơn. Để thực hiện thành công mục đích vụ lợi, tội phạm tham nhũng sẽ không từ một phương thức, thủ đoạn nào; các đối tượng sẽ triệt để lợi dụng thành tựu khoa học, kỹ thuật để thực hiện hành vi đưa, nhận tài sản, trong thỏa thuận, tẩu tán tài sản tham nhũng.(3) Các đối tượng thực hiện hành vi tham nhũng sẽ tìm mọi cách mua chuộc, hủ hóa lực lượng chức năng, trong đó có lực lượng Thanh tra CAND để bỏ qua hành vi phạm tội và có điều kiện thuận lợi tiếp tục thực hiện hành vi vi phạm. Xuất phát từ thực trạng trên, để nâng cao bản lĩnh chính trị cho đội ngũ cán bộ thanh tra CAND trong tình hình hiện nay cần tập trung thực hiện đồng bộ một số nội dung cơ bản sau đây:
Một là, tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, nâng cao nhận thức chính trị cho cán bộ thanh tra CAND gắn với thực hiện Chỉ thị số 05/CT-TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và việc xây dựng hình ảnh người cán bộ thanh tra CAND bản lĩnh, nhân văn, vì Nhân dân phục vụ. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng dạy: “Chính trị là linh hồn, chuyên môn là cái xác. Có chuyên môn mà không có chính trị thì chỉ là cái xác không hồn”(4). Do đó, giáo dục chính trị, tư tưởng là yếu tố quan trọng hàng đầu để tạo nền tảng chính trị cho cán bộ thanh tra CAND, từ đó tiếp tục bồi đắp, rèn luyện trong thực tiễn, trong cuộc sống. Đặc biệt, trong giáo dục chính trị, tư tưởng cần chú trọng giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, 6 điều Bác Hồ dạy CAND, quan điểm, chủ trương, đường lối lãnh đạo của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước làm phương châm, nguyên tắc, căn cứ triển khai các hoạt động thanh tra. Đảm bảo hiệu quả thực chất trong giáo dục đạo đức, lối sống, đi đôi với giáo dục phong cách làm việc khoa học, cụ thể, sâu sát đến cơ sở. Thường xuyên đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức giáo dục theo hướng thiết thực, hiệu quả, chú trọng giáo dục, tôn vinh những tấm gương tiêu biểu trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí. Qua đó, xây dựng động cơ nghề nghiệp đúng đắn, nâng cao ý thức trách nhiệm, tính trung thực, tự giác của mỗi cán bộ, giữ vững phẩm chất tốt đẹp của người cán bộ thanh tra, xứng đáng “là tai mắt của trên, là người bạn của dưới”.
Hai là, xây dựng lực lượng Thanh tra CAND trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Tăng cường biên chế cho lực lượng Thanh tra CAND đủ về số lượng, đảm bảo về chất lượng, nhất là cấp cơ sở, trong đó cần phải bố trí biên chế cán bộ được đào tạo đúng chuyên ngành để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đặt ra. Chú trọng công tác bảo vệ chính trị nội bộ, tăng cường công tác quản lý cán bộ, chủ động phòng ngừa, bảo vệ cán bộ thanh tra khỏi cám dỗ về vật chất, giữ gìn sự trong sạch nội bộ. Kiên quyết xử lý nghiêm minh những trường hợp cán bộ thanh tra thoái hoá, biến chất, vi phạm điều lệnh, quy trình công tác. Thường xuyên quan tâm tới công tác đào tạo, bồi dưỡng về nghiệp vụ, lý luận chính trị; quy hoạch, bổ nhiệm lãnh đạo, chỉ huy cho đội ngũ cán bộ thanh tra. Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo cho đội ngũ cán bộ làm công tác thanh tra mới ra trường, còn thiếu kinh nghiệm thực tiễn.
Ba là, phát huy tính tích cực, tự giác rèn luyện của mỗi cán bộ thanh tra CAND nhằm nâng cao bản lĩnh chính trị cho bản thân... Bản lĩnh chính trị không hình thành một cách tự phát mà phải trải qua một quá trình tự giác tu dưỡng, rèn luyện rất công phu, bền bỉ. Vì vậy, mỗi cán bộ thanh tra phải tự giác trong tu dưỡng, rèn luyện, “phải cố gắng học tập, học cái hay, tránh cái dở, trau dồi đạo đức cách mạng, nâng cao trình độ lý luận, trình độ nghiệp vụ và trình độ chuyên môn”; nâng cao năng lực tổ chức hoạt động thực tiễn, bảo đảm luôn vững vàng, kiên định, sáng tạo, công tâm, khách quan và gương mẫu. Bên cạnh đó, cần nâng cao tinh thần cảnh giác cách mạng; có ý thức đấu tranh chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí với quyết tâm chính trị cao hơn, hành động mạnh mẽ, quyết liệt, hiệu quả hơn theo phương châm kết hợp chặt chẽ giữa chủ động phòng ngừa với phát hiện, xử lý kịp thời, nghiêm minh, không có vùng cấm, không có ngoại lệ…
Bốn là, thường xuyên đổi mới các biện pháp tạo động lực làm việc, quan tâm đời sống vật chất và tinh thần của cán bộ thanh tra CAND. Các cơ quan thanh tra trong CAND cần quan tâm, chia sẻ khó khăn, động viên kịp thời cán bộ và gia đình để họ có thể yên tâm công tác. Tập trung nghiên cứu, đề xuất Nhà nước ban hành hệ thống văn bản quy định về chính sách tiền lương, cấp bậc hàm, phụ cấp, chế độ đãi ngộ, chính sách ưu đãi đối với cán bộ thanh tra CAND theo hướng đồng bộ, phù hợp với đặc điểm công tác, bảo đảm tính công bằng, thực sự là “đòn bẩy” thúc đẩy cán bộ hăng hái thi đua hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Kịp thời động viên, khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc, các tấm gương điển hình trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí; đồng thời ngăn chặn các biểu hiện sai phạm của cán bộ, bảo vệ người tích cực đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, xử lý nghiêm những người lợi dụng chống tham nhũng để vu khống, gây chia rẽ, làm mất đoàn kết nội bộ. Chú trọng việc nêu gương người tốt, việc tốt; lấy nhân tố tích cực để đẩy lùi tiêu cực; khắc phục tình trạng “việc làm đúng, gương người tốt không được đề cao, bảo vệ, những sai sót, vi phạm không được phê phán, xử lý nghiêm minh”.
Năm là, tạo môi trường cho cán bộ thanh tra CAND được thử thách, rèn luyện bản lĩnh chính trị. Môi trường có tính thử thách là những môi trường mới đối với mỗi cán bộ, chiến sĩ hoặc những nhiệm vụ có yêu cầu cao hơn so với môi trường công việc hiện tại. Thực tế cho thấy, bản lĩnh chính trị của cán bộ thanh tra có điều kiện được bộc lộ khi họ được hoạt động trong môi trường có nhiều thử thách, trong tình huống phức tạp. Càng nhiều khó khăn, thử thách, thì càng bộc lộ rõ bản lĩnh chính trị. Bên cạnh đó, bản lĩnh chính trị sẽ được tôi luyện, vững vàng trong môi trường công tác có nhiều khó khăn, thử thách, có nhiều cám dỗ.
Sáu là, tăng cường kiểm tra, giám sát cán bộ thanh tra CAND trong việc rèn luyện bản lĩnh chính trị và chấp hành kỷ luật, điều lệnh công tác. Thông qua công tác kiểm tra, giám sát để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh những khuyết điểm, sai phạm của đội ngũ cán bộ thanh tra CAND, có biện pháp giúp đỡ, hướng dẫn họ hoàn thành nhiệm vụ, từng bước xây dựng bản lĩnh chính trị. Đồng thời, tổ chức sơ kết, tổng kết để đánh giá thực trạng rèn luyện, nâng cao bản lĩnh chính trị cho họ qua thực tiễn công tác, chiến đấu; qua đó chỉ rõ ưu, khuyết điểm, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm, đưa ra phương hướng, giải pháp đúng đắn, phù hợp trong việc rèn luyện bản lĩnh chính trị cho đội ngũ cán bộ thanh tra trong thời gian tới./.
Hàn Anh Tuấn
Công an huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa
Chú thích:
(1) V.I.Lênin (1979), Toàn tập, tập 40, Nxb. Tiến Bộ, Mátxcơva, tr.150.
(2)http://bocongan.gov.vn/tin-tuc-su-kien/hoat-dong-cua-luc-luong-cong-an/tin-hoat-dong-cua-bo/luc-luong-cong-an-nhan-dan-giu-vung-vai-tro-la-luc-luong-di-dau-dot-pha-trong-cong-tac-phong-chong-tham-nhung-d2-t29344.html
(3) GS.TS Tô Lâm (2019), Tham nhũng và hoạt động của Công an nhân dân trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng ở Việt Nam, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội.
(4) Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 12, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, tr.62.