Những kết quả đạt được

Theo báo cáo của UBND tỉnh, về tình hình khiếu nại, tố cáo trong thời gian qua (từ ngày 01/7/2016 đến ngày 01/7/2021): trên địa bàn tỉnh vẫn còn xảy ra ở một số lĩnh vực liên quan đến đất đai, bồi thường, hỗ trợ và bố trí tái định cư khi nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án công trình xây dựng, xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực khai thác khoáng sản (cát sông); tình trạng hoạt động sản xuất kinh doanh và chăn nuôi gây ô nhiễm môi trường…. Cụ thể, phát sinh: 83 lượt đoàn khiếu nại, yêu cầu, kiến nghị đông người đến Trụ sở Tiếp công dân các cấp trên địa bàn tỉnh, không phát sinh thành điểm nóng, không có tình trạng công dân tập trung đông người, bức xúc, phức tạp kéo đi khiếu nại, tố cáo, yêu cầu vượt cấp đến các cơ quan Trung ương tại Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội. Đối với 3 công dân (3 vụ) trực tiếp đến khiếu nại, yêu cầu tại Trụ sở Tiếp công dân Trung ương tại Hà Nội, thì có 2 vụ đã được UBND tỉnh xem xét giải quyết có lý, có tình (đã vận dụng chính sách xã hội để hỗ trợ cho các hộ ổn định cuộc sống), tổ chức đối thoại nhiều lần và đã có thông báo chấm dứt thụ lý giải quyết; 1 vụ đã có bản án phúc thẩm của Tòa án Nhân dân tỉnh có hiệu lực pháp luật và đã được tổ chức thực hiện xong.

Trong kỳ, toàn tỉnh đã nhận 494 đơn (494 vụ việc) khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan hành chính các cấp (trong đó: khiếu nại 428 đơn, tố cáo 66 đơn). Để kịp thời giải quyết các khiếu nại, tố cáo, yêu cầu, kiến nghị, phản ánh của công dân phát sinh trong thời gian qua, Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo Chủ tịch UBND các cấp và lãnh đạo các sở, ban, ngành tỉnh thực hiện tốt công tác tiếp công dân, giải quyết kịp thời các khiếu nại, tố cáo, yêu cầu, kiến nghị, phản ánh của công dân.

Từ đó, đã tạo được sự chuyển biến tích cực, góp phần ổn định tình hình an ninh, trật tự xã hội, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, tạo môi trường thuận lợi phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; tạo được lòng tin của Nhân dân đối với Đảng và chính quyền các cấp. Đặc biệt, trong kỳ đã giải quyết 100% số lượng đơn tố cáo.

Về kết quả tiếp công dân: cơ quan hành chính các cấp trên địa bàn tỉnh đã tổ chức thực hiện nghiêm túc việc tiếp công dân đúng theo quy định của pháp luật về tiếp công dân. Kết quả, đã tiếp công dân với tổng số là 55.456 lượt, 54.123 vụ việc.

Qua tiếp công dân đã hướng dẫn, giải thích cho công dân với 19.474 vụ việc; số vụ việc có nhận đơn, thư là 34.649 vụ việc. Nội dung tiếp công dân khiếu nại, tố cáo, yêu cầu chủ yếu liên quan đến việc yêu cầu nâng giá bồi thường đất, cây trồng, vật kiến trúc, bố trí tái định cư do bị thu hồi đất để thực hiện các dự án công trình xây dựng trên địa bàn tỉnh; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản… Nội dung kiến nghị, phản ánh chủ yếu liên quan đến đất đai; hoạt động sản xuất kinh doanh lấn chiếm lòng lề đường; việc khai thác cát sông gần bờ trái phép gây ảnh hưởng đến sinh hoạt cuộc sống người dân; hoạt động sản xuất kinh doanh gây ô nhiễm môi trường…

Toàn cảnh UBND tỉnh Vĩnh Long làm việc với Đoàn công tác của Thanh tra Chính phủ (Ảnh: ĐT)

Đối với việc tiếp công dân định kỳ và đột xuất của người đứng đầu, lãnh đạo các cấp, các ngành đã duy trì lịch tiếp công dân đúng quy định của pháp luật về tiếp công dân và theo lịch đã niêm yết. Kết quả: việc tổ chức tiếp công dân và số lượng công dân được người đứng đầu tiếp, với tổng số ngày tiếp công dân là 22.048 ngày (Thủ trưởng tiếp 21.820 ngày, cấp phó tiếp theo ủy quyền 228 ngày). Tổ chức tiếp công dân định kỳ là 7.212 lượt công dân và tiếp đột xuất là 568 lượt công dân.

Thực hiện quy định của Luật Tiếp công dân, Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo Ban tiếp công dân thực hiện tốt việc tiếp công dân tại Trụ sở tiếp công dân tỉnh đúng theo quy định. Chủ tịch UBND tỉnh cũng đảm bảo tuân thủ thực hiện trách nhiệm tiếp công dân như: Kế hoạch, lịch tiếp công dân và trực tiếp tiếp công dân định kỳ tại Trụ sở tiếp công dân tỉnh ít nhất 1 ngày trong 1 tháng (vào ngày 1 hàng tháng, nếu trùng với ngày nghỉ, ngày lễ thì chuyển sang ngày làm việc tiếp theo (Thông báo số 17/TB-UBND ngày 17/3/2016 của Chủ tịch UBND tỉnh về lịch tiếp công dân định kỳ của Chủ tịch UBND tỉnh) và lịch tiếp công dân cũng được công khai trên Cổng thông tin điện tử của tỉnh tại địa chỉ: www.vinhlong.gov.vn.

Qua tiếp công dân thường xuyên và tiếp công dân định kỳ, đột xuất của lãnh đạo các cấp, các ngành đã phân tích, giải thích, hướng dẫn về chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước có liên quan đến các nội dung khiếu nại, yêu cầu, kiến nghị, phản ánh của công dân, trực tiếp kết luận giải quyết được nhiều vụ phức tạp, nhiều trường hợp qua tiếp công dân đã thông hiểu và chấm dứt khiếu nại, yêu cầu. Kết quả, trong thời gian qua tình hình an ninh, trật tự trên địa bàn tỉnh được ổn định.

Trong kỳ, các ngành, các cấp trong tỉnh đã tổ chức triển khai, tuyên truyền, phổ biến Luật Tiếp công dân cho toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân trong tỉnh. Kết quả đã quán triệt được 1.946 cuộc, với 67.132 lượt người tham dự. Việc triển khai được thực hiện dưới nhiều hình thức như: mở các lớp tập huấn, lồng ghép tại các cuộc họp sinh hoạt tổ Nhân dân tự quản, thông qua các phương tiện thông tin đại chúng,.…

Trong kỳ báo cáo, ngành Thanh tra đã tổ chức 70 cuộc thanh tra, kiểm tra trách nhiệm thực hiện pháp luật về tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo tại 226 đơn vị. Qua công tác thanh tra, kiểm tra đã chấn chỉnh những việc làm còn chậm, chưa đúng quy định pháp luật về khiếu nại, tố cáo.

Nguyên nhân phát sinh đơn thư

Về nguyên nhân dẫn đến phát sinh các vụ việc khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh, theo UBND tỉnh có nhiều nguyên nhân, nhưng chủ yếu gồm một số nguyên nhân sau:

Thứ nhất, trong hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp chưa tuân thủ nghiêm quy định về bảo vệ môi trường; tình trạng khai thác cát sông gần bờ trái phép gây sạt lở ảnh hưởng đến đời sống người dân từ đó phát sinh khiếu kiện.

Thứ hai, nhiều vụ việc khiếu nại đã được cấp có thẩm quyền ra quyết định giải quyết khiếu nại lần hai nhưng vẫn tiếp tục khiếu nại mà không khởi kiện ra Tòa án. Mặc dù công dân đã biết việc khiếu nại, yêu cầu của mình là không có cơ sở pháp lý nhưng vẫn khiếu nại, yêu cầu tại các cơ quan hành chính để hy vọng được xem xét, giải quyết hỗ trợ khác và việc khởi kiện đến Tòa án sẽ mất nhiều thời gian, chi phí, nên vẫn tiếp tục khiếu nại theo đường hành chính.

Thứ ba, trong lĩnh vực bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, giá bồi thường đất do người dân có đất bị thu hồi không thống nhất với số tiền bồi thường về đất, cho rằng số tiền bồi thường chưa đảm bảo để họ mua lại phần đất tương xứng về diện tích, vị trí, loại đất nên dẫn đến phát sinh vụ việc khiếu nại, yêu cầu. Về tái định cư: Một số trường hợp người bị thu hồi đất có diện tích nhỏ, khi thực hiện dự án thu hồi hết đất hoặc trường hợp sau khi thu hồi đất, diện tích đất còn lại nhỏ, nhưng không đủ điều kiện bố trí tái định cư theo quy định, trong khi số nhân khẩu trong hộ lại đông, từ đó, dẫn đến cuộc sống và sinh hoạt của người bị thu hồi đất gặp khó khăn. Vì vậy, người bị thu hồi đất phát sinh khiếu nại, yêu cầu dẫn đến chậm giao đất để thực hiện dự án.

Thứ tư, UBND tỉnh cho rằng, công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho công dân tuy được thực hiện khá tốt, nhưng vẫn còn tình trạng một số ít công dân khi thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo cố tình không hiểu hoặc hiểu sai về chính sách, pháp luật. Mặc dù, đã được phân tích, giải thích trước và sau khi các vụ khiếu nại, yêu cầu, kiến nghị, phản ánh đã được các cơ quan Nhà nước giải quyết đúng pháp luật, nhưng công dân vẫn cho rằng giải quyết chưa đúng, quyền lợi còn bị thiệt thòi, nên tiếp tục đơn thư.

Giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới

Theo UBND tỉnh, xác định công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo là một trong những nội dung quan trọng trong chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Qua đó, củng cố lòng tin của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước; góp phần xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đấu tranh phòng, chống tham nhũng và giữ vững ổn định chính trị, đảm bảo trật tự an toàn xã hội, tạo môi trường thuận lợi để phát triển kinh tế, xã hội.

Đồng thời, gắn việc tiếp công dân với giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân; tăng cường tiếp xúc, đối thoại, lắng nghe ý kiến phản ánh của Nhân dân để xem xét, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân ngay từ cơ sở, giải quyết kịp thời từng vụ việc cụ thể sát thực tế, thấu tình, đạt lý, không đùn đẩy, né tránh trách nhiệm nhằm ngăn chặn phát sinh khiếu nại, tố cáo vượt cấp, kéo dài.

Trong thời gian tới, UBND tỉnh tiếp tục chỉ đạo UBND các cấp và các sở, ban, ngành tỉnh tích cực tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo; từ đó, tạo được sự chuyển biến tích cực, góp phần ổn định tình hình an ninh, trật tự, vừa bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, tạo môi trường thuận lợi phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; từng bước đem lại niềm tin của Nhân dân đối với Đảng và chính quyền các cấp.

Cụ thể, UBND tỉnh yêu cầu thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

Một là, Chủ tịch UBND các cấp, Thủ trưởng các sở, ban, ngành tỉnh luôn xác định công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng, thường xuyên, vừa cấp bách, vừa lâu dài của cả hệ thống chính trị, nên đã tập trung chỉ đạo và thực hiện tốt công tác này hạn chế đến mức thấp nhất các vụ khiếu nại, tố cáo, bức xúc, kéo dài, không để tồn đọng.

Hai là, Việc tiếp công dân định kỳ và đột xuất của Chủ tịch UBND các cấp và Thủ trưởng các sở, ban, ngành tỉnh được đảm bảo thực hiện đúng quy định của pháp luật về tiếp công dân và theo lịch đã niêm yết. Chủ tịch UBND các cấp và Thủ trưởng các sở, ban, ngành tỉnh đã dành thời gian và trực tiếp chủ trì giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân, tạo điều kiện thuận lợi cho công dân thực hiện quyền, nghĩa vụ khiếu nại, tố cáo đúng quy định của pháp luật.

Ba là, Việc tiếp nhận, xử lý, giải quyết đối với đơn khiếu nại, tố cáo của công dân đảm bảo về trình tự, thủ tục và thời hạn giải quyết, chất lượng và nội dung giải quyết ngày càng được nâng cao. Trong quá trình giải quyết khiếu nại, yêu cầu của công dân, Chủ tịch UBND các cấp, Lãnh đạo các ngành đã thực hiện việc tổ chức đối thoại trực tiếp với công dân, nhằm công khai, minh bạch chứng cứ xác minh theo quy định pháp luật, tổ chức họp Hội đồng tư vấn để xem xét trước khi ban hành quyết định giải quyết theo quy định của pháp luật. Đại diện Lãnh đạo của Đoàn đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể tham dự cùng UBND các cấp để thực hiện tốt việc tổ chức đối thoại trực tiếp với công dân trước khi ban hành văn bản giải quyết; đồng thời giám sát việc giải quyết của UBND các cấp.

Bốn là, trong thời gian qua công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật được các cấp, các ngành quan tâm triển khai sâu rộng cho cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân, nhất là pháp luật về tiếp công dân, khiếu nại và tố cáo. Từ đó, nâng cao nhận thức, ý thức tự giác chấp hành pháp luật của người dân, tạo được sự đồng tình của người dân với các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong thực thi nhiệm vụ công vụ hiểu rõ được vai trò, trách nhiệm của mình để thực hiện đúng các quy định của pháp luật, đảm bảo dân chủ, công khai; đồng thời, lấy hiệu quả công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo làm tiêu chí đánh giá năng lực, kết quả công tác của người đứng đầu từng cơ quan, tổ chức, đơn vị.

Đình Thuyết