Ngày 31 tháng 12 năm 2010, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 2457/QĐ-TTg về việc phê duyệt Chương trình quốc gia phát triển công nghệ cao đến năm 2020, trong đó Bộ Công Thương được giao chủ trì xây dựng và triển khai “Chương trình phát triển một số ngành công nghiệp công nghệ cao đến năm 2020”. Tiếp đó, vào ngày 22 tháng 2 năm 2013 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 347/QĐ-TTg về việc phê duyệt “Chương trình phát triển một số ngành công nghiệp công nghệ cao đến năm 2020”.
Theo đó, nhiệm vụ khoa học và công nghệ được hỗ trợ từ NSNN theo quy định tại Mục b, Khoản 1, nội dung IV (Quyết định số 2457/QĐ-TTg để tổ chức thực hiện chương trình) thì “Chương trình phát triển một số ngành công nghiệp công nghệ cao đến năm 2020” có nội dung được nêu tại Mục II.2a và II.3 của Quyết định số 2457/QĐ-TTg. Theo quy định tại II.2a và II.3, thì các nhiệm vụ khoa học và công nghệ thuộc “Chương trình phát triển một số ngành công nghiệp công nghệ cao đến năm 2020” do Bộ Công Thương chủ trì là nhiệm vụ khoa học và công nghệ dưới hình thức các dự án, đề án có quy mô lớn, sử dụng kinh phí hỗ trợ từ nguồn khoa học và công nghệ có đối ứng của doanh nghiệp để thực hiện (không phải là các nhiệm vụ khoa học và công nghệ dạng đề tài nghiên cứu).
    |
 |
Một trong số đề tài được Vụ Khoa học và Công nghệ - Bộ Công Thương giải ngân với số tiền lớn. |
Cũng theo quy định ở Mục 1 và 3 tại nội dung
“II. Các nhiệm vụ chủ yếu” tại Quyết định số 347/QĐ-TTg ngày 22 tháng 2 năm 2013 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chương trình phát triển một số ngành công nghiệp công nghệ cao đến năm 2020 giao Bộ Công Thương chủ trì thuộc Chương trình quốc gia phát triển công nghệ cao đến năm 2020 cũng nêu rõ các nhiệm vụ khoa học và công nghệ thuộc Chương trình phát triển một số ngành công nghiệp, công nghệ cao được thực hiện thông qua các dự án, đề án có quy mô lớn.
Từ những quy định này, Bộ Công Thương đã giao cho Vụ Khoa học và Công nghệ chủ trì thực hiện Chương trình công nghiệp công nghệ cao. Theo đó, từ năm 2015 đến nay, Chương trình công nghiệp công nghệ cao đã phê duyệt 23 nhiệm vụ cho các đơn vị với tổng kinh phí hỗ trợ từ NSNN khoảng hơn 200 tỷ đồng. Vụ Khoa học và Công nghệ là đơn vị đầu mối được giao nhiệm vụ Quản lý hoạt động khoa học và công nghệ (kinh phí từ nguồn khoa học và công nghệ cấp Bộ và cấp Nhà nước) và Quản lý an toàn thực phẩm (kinh phí từ Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số).
Để thực hiện các nhiệm vụ này, trong thời gian qua, Vụ Khoa học và Công nghệ đã chọn nhiều đơn vị, doanh nghiệp tư nhân giao kinh phí hỗ trợ từ NSNN để thực hiện các nhiệm vụ thuộc Chương trình, như: Công ty CP chứng nhận và giám định IQC, Công ty TNHH NhoNho, Công ty CP dịch vụ quốc gia, Công ty TNHH dịch vụ KH&CN Khuê Nam, Công ty TNHH ACM Việt Nam, Viện Công nghiệp Giấy và Xenlulo… Bên cạnh đó, nhiều trường cũng được Vụ này chọn để giao nhiệm vụ này mà trong đó phải kể đến như: Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Thương mại, Trường Cao đẳng Công nghiệp Thực phẩm…
Đáng chú ý nhất trong việc lựa chọn này, một số doanh nghiệp luôn được Vụ Khoa học và Công nghệ tìm để giao nhiệm vụ, thì tiêu biểu phải kể đến là Công ty TNHH MTV nhà máy Công nghệ sinh học và thiết bị y tế Bimedtech. Chỉ với 2 nhiệm vụ có tên “Nghiên cứu sản xuất chip sinh học trên nền công nghệ DNA microarray để chuẩn đoán một số bệnh ở người” và “Nghiên cứu ứng dụng công nghệ protein array để chế tạo, sản xuất kit phát hiện nhanh một số chỉ dấu sinh học trong sàng lọc ung thư cổ tử cung” Công ty này đã được Vụ Khoa học và Công nghệ hỗ trợ hơn 58 tỷ đồng từ NSNN.
Riêng nhiệm vụ “Nghiên cứu ứng dụng công nghệ protein array để chế tạo, sản xuất kit phát hiện nhanh một số chỉ dấu sinh học trong sàng lọc ung thư cổ tử cung” được Vụ Khoa học và Công nghệ giao cho Công ty TNHH MTV nhà máy Công nghệ sinh học và thiết bị y tế Bimedtech đã có nguồn kinh phí tổng cộng là 52 tỷ đồng (trong đó kinh phí hỗ trợ từ NSNN là 16.950 triệu đồng).
Được biết, tại các đợt kiểm toán định kỳ do Kiểm toán Nhà nước thực hiện, đã có ý kiến được đưa ra là: Việc giao cho Vụ Khoa học và Công nghệ chủ trì và thực hiện các đề tài là chưa phù hợp và có dấu hiệu không đúng quy định, trong thực tế chỉ có một số nhiệm vụ thực sự cần thiết mới giao cho Vụ.
Cũng theo dư luận và một số nhà chuyên môn, bên cạnh tính hiệu quả thì rất nhiều các sản phẩm của các quá trình nghiên cứu được giao cho các đơn vị, doanh nghiệp này chưa được mang ra ứng dụng đại trà và có giá trị cao về thực tiễn.