Tăng cường vai trò tham mưu và quản lý nhà nước về thanh tra

Ngay từ đầu năm, Thanh tra tỉnh Yên Bái đã khẳng định vai trò nòng cốt trong việc tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh thực hiện hiệu quả chức năng quản lý nhà nước về công tác thanh tra. Điều này không chỉ thể hiện qua việc bám sát và triển khai các kế hoạch đã được phê duyệt mà còn ở việc thực hiện nghiêm túc các chỉ đạo mang tính định hướng chiến lược.

Đáng chú ý là việc tiếp tục thực hiện nghiêm Chỉ thị số 11-CT/TU ngày 01/4/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh tra. Việc nhấn mạnh sự lãnh đạo của Đảng cho thấy công tác thanh tra được đặt trong tổng thể hệ thống chính trị, đảm bảo hoạt động thanh tra đi đúng định hướng, phục vụ hiệu quả cho nhiệm vụ chính trị của địa phương, đồng thời tăng cường tính kỷ luật, kỷ cương trong nội bộ ngành.

Trên cơ sở Quyết định số 2517/QĐ-UBND và Kế hoạch thanh tra số 254/KH-UBND của UBND tỉnh ban hành vào tháng 12/2024, Thanh tra tỉnh đã nhanh chóng cụ thể hóa bằng việc ban hành các văn bản thông báo đến từng đối tượng thanh tra trong năm 2025. Sự chủ động này không chỉ giúp các đơn vị được thanh tra có sự chuẩn bị cần thiết mà còn thể hiện sự minh bạch, công khai trong hoạt động thanh tra, đúng theo tinh thần pháp luật.

Một điểm sáng trong công tác quản lý nhà nước là sự chủ động tham mưu UBND tỉnh ban hành văn bản chỉ đạo các sở, ban, ngành, địa phương tập trung triển khai nhiệm vụ thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của ngành. Đồng thời, Thanh tra tỉnh cũng kịp thời phổ biến, hướng dẫn các đơn vị thực hiện quy định mới về trình tự, thủ tục tiến hành một cuộc thanh tra theo Thông tư số 08/2024/TT-TTCP của Tổng Thanh tra Chính phủ. 

Thanh tra tỉnh Yên Bái chủ động kế hoạch thanh tra ngay từ đầu năm. Ảnh: thanhtra.yenbai.gov.vn

Tập trung chuyên ngành, hướng vào điểm nóng quản lý khoáng sản

Trong Quý I, toàn ngành Thanh tra Yên Bái đã triển khai 10 cuộc thanh tra, bao gồm 03 cuộc thanh tra hành chính và 07 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành. Con số này cho thấy sự cân đối giữa việc thanh tra trách nhiệm quản lý nhà nước (thanh tra hành chính) và việc đi sâu vào các lĩnh vực chuyên môn cụ thể (thanh tra chuyên ngành), nơi tiềm ẩn nhiều nguy cơ sai phạm.

Kết quả thanh tra bước đầu đã cho thấy hiệu quả nhất định. Việc phát hiện sai phạm với tổng số tiền 168,92 triệu đồng, trong đó kiến nghị thu hồi nộp ngân sách nhà nước 2,54 triệu đồng và xử lý khác về kinh tế 166,38 triệu đồng, tuy không phải là con số quá lớn nhưng thể hiện sự nghiêm minh, không bỏ sót vi phạm. Điều quan trọng hơn là việc phát hiện sai phạm giúp chỉ ra những lỗ hổng trong quản lý, từ đó có biện pháp chấn chỉnh, khắc phục.

Đặc biệt, việc ban hành tới 38 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền lên đến 2.752,9 triệu đồng (hơn 2,7 tỷ đồng) và xử lý bằng hình thức khác trị giá 56,26 triệu đồng cho thấy tính răn đe mạnh mẽ của hoạt động thanh tra. Con số xử phạt cao hơn nhiều so với số tiền sai phạm trực tiếp được phát hiện có thể cho thấy các cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành đã tập trung vào những lĩnh vực có quy định xử phạt nghiêm khắc, hoặc các hành vi vi phạm mang tính hệ thống, cần áp dụng biện pháp mạnh để ngăn chặn tái diễn.

Một trong những điểm nhấn nổi bật nhất trong công tác thanh tra Quý I là sự chuẩn bị kỹ lưỡng cho cuộc thanh tra chuyên đề về công tác quản lý thăm dò, khảo sát, quy hoạch, cấp phép, khai thác, vận chuyển đối với các mỏ vật liệu xây dựng trên địa bàn tỉnh. Đây là lĩnh vực phức tạp, nhạy cảm, tiềm ẩn nhiều rủi ro về thất thoát tài nguyên, ô nhiễm môi trường và tiêu cực.

Việc Thanh tra tỉnh chủ động tiến hành khảo sát, thu thập thông tin từ các Sở ngành liên quan như Tài nguyên và Môi trường, Công Thương, Cục Thuế, Xây dựng và trình Chủ tịch UBND tỉnh xem xét ban hành Kế hoạch thanh tra chuyên đề cho thấy một cách tiếp cận bài bản, có trọng tâm, trọng điểm. Cuộc thanh tra này khi được triển khai hứa hẹn sẽ góp phần làm minh bạch hóa công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực khai thác khoáng sản, chấn chỉnh các hoạt động sai phạm (nếu có) và đưa ra các kiến nghị hoàn thiện cơ chế, chính sách. Sự chuẩn bị này cũng thể hiện tầm nhìn và trách nhiệm của ngành Thanh tra trước những vấn đề nóng mà xã hội quan tâm.

Công tác thanh tra không chỉ dừng lại ở việc ban hành kết luận. Giá trị thực sự nằm ở việc các kiến nghị, quyết định xử lý sau thanh tra được thực hiện nghiêm túc. Nhận thức rõ điều này, Thanh tra tỉnh Yên Bái đã đặc biệt chú trọng công tác theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận thanh tra.

Việc ban hành 08 Công văn đôn đốc trong Quý I, cùng với việc liệt kê chi tiết các đơn vị được đôn đốc thực hiện các kết luận cụ thể từ năm 2022, 2023 và 2024 (liên quan đến các Sở KHĐT, Nội vụ, Tài chính, TN&MT, Xây dựng, UBND huyện Yên Bình, Trung tâm giống cây trồng, vật nuôi tỉnh) cho thấy sự quyết liệt và kiên trì trong việc yêu cầu các đơn vị khắc phục sai phạm, thực hiện kiến nghị.

Ngoài các cuộc thanh tra theo kế hoạch, Thanh tra tỉnh còn chủ trì, phối hợp giải quyết các vụ việc cụ thể, phức tạp theo chỉ đạo của UBND tỉnh. Ví dụ điển hình là việc kiểm tra, rà soát hồ sơ, hiện trạng sử dụng đất tại xã Tân Hương, huyện Yên Bình hay việc đề nghị các cơ quan báo cáo phương án xử lý nhà, đất công của Nhà khách Hào.

Chặt chẽ, khách quan, chính xác, kịp thời và khả thi

Nhìn chung, công tác thanh tra của tỉnh Yên Bái trong Quý I năm 2025 đã thể hiện sự chủ động, bài bản và quyết liệt. Việc tăng cường quản lý nhà nước, bám sát chỉ đạo, chuẩn hóa quy trình nghiệp vụ, tập trung vào các lĩnh vực trọng điểm (đặc biệt là khoáng sản) và quyết liệt đôn đốc thực hiện kết luận là những điểm sáng nổi bật. Kết quả phát hiện, xử lý sai phạm và đặc biệt là tỷ lệ thực hiện kết luận thanh tra cao cho thấy hiệu quả bước đầu của công tác này.

Tuy nhiên, khối lượng công việc và tính chất phức tạp của hoạt động thanh tra đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng. Phương hướng nhiệm vụ Quý II/2025 đã vạch ra những định hướng quan trọng: tiếp tục tăng cường quản lý nhà nước, thực hiện nghiêm Chỉ thị 11-CT/TU, nâng cao chất lượng kết luận thanh tra, đẩy mạnh đôn đốc sau thanh tra, và đặc biệt là triển khai hiệu quả cuộc thanh tra chuyên đề về quản lý khoáng sản. Việc chú trọng nâng cao chất lượng kết luận thanh tra để đảm bảo "chặt chẽ, khách quan, chính xác, kịp thời và khả thi" và kịp thời kiến nghị sửa đổi cơ chế, chính sách là những yếu tố then chốt để công tác thanh tra thực sự phát huy vai trò kiến tạo, phòng ngừa sai phạm từ gốc.

Với sự chỉ đạo sát sao, sự chủ động và quyết tâm của toàn ngành, công tác thanh tra tỉnh Yên Bái được kỳ vọng sẽ tiếp tục gặt hái những kết quả tích cực hơn nữa trong thời gian tới, góp phần quan trọng vào việc xây dựng một nền hành chính minh bạch, hiệu quả, phục vụ đắc lực cho sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững của địa phương.