Trong thời gian qua, chính sách pháp luật về đấu thầu đã có nhiều điều chỉnh, bổ sung. Cụ thể, Luật Đấu thầu năm 2023 có hiệu lực từ ngày 01/01/2024, thay thế hoàn toàn Luật Đấu thầu năm 2013. Đến tháng 02/2024, Chính phủ và Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã ban hành các Nghị định và Thông tư hướng dẫn triển khai. Quy trình thực hiện theo luật mới có nhiều điểm khác biệt so với luật cũ.

Trên địa bàn tỉnh Quảng Bình, mặc dù các chủ đầu tư/bên mời thầu đã chủ động nghiên cứu, quan tâm và chỉ đạo công tác đấu thầu, nhưng vẫn còn một số ít chủ đầu tư/bên mời thầu gặp khó khăn, lúng túng trong việc cập nhật và áp dụng các quy định mới.

Thủ trưởng cơ quan, đơn vị chịu trách nhiệm nếu để xảy ra sai sót

Ngày 31/7/2024, UBND tỉnh Quảng Bình đã ban hành Văn bản số 1420/UBND-KT về việc chấn chỉnh, tăng cường quản lý công tác đấu thầu sử dụng vốn Ngân sách Nhà nước trên địa bàn tỉnh Quảng Bình.

Theo đó, UBND tỉnh yêu cầu Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị theo chức năng, nhiệm vụ được giao, tổ chức quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc các quy định của Luật Đấu thầu năm 2023, Nghị định số 24/2024/NĐ-CP của Chính phủ.

Đồng thời, chủ động tự tiến hành thanh tra, kiểm tra, rà soát quá trình thực hiện lựa chọn nhà thầu đối với các dự án do mình làm người có thẩm quyền, chủ đầu tư, bên mời thầu để kịp thời phát hiện các thiếu sót và kịp thời khắc phục hậu quả (nếu có).

“Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị hoàn toàn chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh và chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu triển khai tổ chức lựa chọn nhà thầu không đúng quy định của pháp luật hoặc triển khai thực hiện để xảy ra thiếu sót, sai phạm nhưng không kịp thời khắc phục (nếu có)”, Văn bản nêu rõ.

UBND tỉnh Quảng Bình yêu cầu chấn chỉnh, tăng cường quản lý công tác đấu thầu sử dụng vốn Ngân sách Nhà nước trên địa bàn tỉnh. (Ảnh minh họa, nguồn: baotainguyenmoitruong.vn)

Công tác thẩm định phải độc lập, trung thực, khách quan

UBND tỉnh yêu cầu chủ đầu tư, bên mời thầu bảo đảm tổ chức lựa chọn nhà thầu hiệu quả, nhanh chóng theo đúng quy định. Quán triệt và tập trung chỉ đạo chấn chỉnh ngay công tác đấu thầu, đặc biệt là công tác tổ chức lựa chọn nhà thầu của cơ quan, đơn vị mình trên cơ sở phải bảo đảm nguyên tắc cạnh tranh, công bằng, minh bạch, hiệu quả kinh tế và trách nhiệm giải trình.

Thực hiện đúng trách nhiệm của chủ đầu tư theo quy định của Luật Đấu thầu năm 2023. Tăng cường trách nhiệm quyết định xử lý tình huống trong đấu thầu, giải quyết kiến nghị trong lựa chọn nhà thầu theo thẩm quyền đảm bảo công khai, minh bạch, hiệu quả, đúng quy định của pháp luật.

Trong khi đó, công tác thẩm định phải đảm bảo nguyên tắc độc lập, trung thực, khách quan, công bằng. Báo cáo thẩm định phải đảm bảo đúng biểu mẫu, đầy đủ các nội dung theo quy định, có nhận xét, đánh giá đối với từng nội dung cụ thể và có kiến nghị phù hợp với quy định pháp luật.

Chủ động đề xuất các cuộc thanh tra, kiểm tra đột xuất

Đối với cơ quan, đơn vị quản lý công tác đấu thầu, UBND tỉnh giao Sở Kế hoạch và Đầu tư, Thanh tra tỉnh theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, theo dõi về hoạt động lựa chọn nhà thầu.

“Đặc biệt đối với những gói thầu có nhiều kiến nghị, phản ánh về tiêu cực, vi phạm; những gói thầu có ít nhà thầu tham gia dự thầu và có tỷ lệ tiết kiệm thấp; những trường hợp một nhà thầu trúng nhiều gói thầu tại một địa phương, một chủ đầu tư, bên mời thầu trong thời gian dài. Trường hợp phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật thì kịp thời có biện pháp xử lý theo đúng quy định của pháp luật”, Văn bản nhấn mạnh.

Thanh tra tỉnh chú trọng công tác theo dõi việc khắc phục các tồn tại sau các cuộc thanh tra, kiểm tra, đảm bảo thực hiện nghiêm túc những nội dung kết luận thanh tra, kiểm tra. Đồng thời, có biện pháp xử lý nghiêm những trường hợp không thực hiện kết luận thanh tra, kiểm tra hoặc tiếp tục để xảy ra vi phạm.

Quá trình giám sát, theo dõi và kiểm tra trong đấu thầu phải được thực hiện theo đúng quy định.

Đáng chú ý, UBND tỉnh yêu cầu Sở Kế hoạch và Đầu tư, Thanh tra tỉnh thường xuyên nắm bắt các thông tin, phản ánh, kiến nghị về các hành vi tiêu cực, vi phạm trong đấu thầu để kịp thời xác minh, xử lý. Trường hợp cần thiết hoặc phát hiện những vi phạm nghiêm trọng cần chủ động đề xuất các cuộc thanh tra, kiểm tra đột xuất./.