Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường phát hiện và kết luận hàng loạt những tồn tại, sai phạm trong việc chấp hành pháp luật về khoáng sản và cải tạo, phục hồi môi trường sau khi đóng cửa mỏ của UBND tỉnh Lâm Đồng. (Ảnh minh họa, nguồn: ITN)

Tại Kết luận Thanh tra số 12/KL-TTr ngày 17/01/2025, Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng: UBND tỉnh Lâm Đồng đã chú trọng chỉ đạo các cấp, các ngành xây dựng và ban hành các quyết định phê duyệt khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản, kịp thời kiểm tra, rà soát danh sách khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản cho phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương.

Công tác cấp Giấy phép khai thác khoáng sản về cơ bản thực hiện theo đúng trình tự, thủ tục quy định, kịp thời đáp ứng nhu cầu khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường phục vụ các công trình thiết yếu trên địa bàn tỉnh.

UBND tỉnh đã kịp thời ban hành các quyết định quy định tỷ lệ quy đổi từ thể thành phẩm sang thể nguyên khai đối với loại khoáng sản đá xây dựng trên địa bàn tỉnh; kịp thời ban hành các quyết định quy định bảng giá tính thuế tài nguyên trên địa bàn tỉnh, làm cơ sở cho việc tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, đảm bảo các quy định pháp luật.

Tuy nhiên, Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng phát hiện và kết luận hàng loạt những tồn tại, sai phạm trong việc chấp hành pháp luật về khoáng sản và cải tạo, phục hồi môi trường sau khi đóng cửa mỏ của UBND tỉnh Lâm Đồng.

“Không có thông tin các giấy phép hoạt động khoáng sản đã được cấp”

Liên quan đến công tác khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản, Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường đã nhận định như vậy tại Kết luận Thanh tra số 12/KL-TTr ngày 17/01/2025.

Cụ thể, Quyết định số 568/QĐ-UBND ngày 22/3/2013 có nội dung khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản theo tiêu chí khu vực đã được cấp giấy phép thăm dò khoáng sản, giấy phép khai thác khoáng sản trước ngày 01/7/2011 quy định tại khoản 7 Điều 12 Nghị định số 15/2012/NĐ-CP của Chính phủ, tuy nhiên không có thông tin các giấy phép hoạt động khoáng sản đã được cấp.

Bên cạnh đó, các khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản khoanh định để phục vụ xây dựng công trình nêu tại Quyết định số 568/QĐ-UBND ngày 22/3/2013 và Quyết định 1308/QĐ-UBND ngày 17/6/2015 không đúng theo tiêu chí được quy định tại Điều 12 Nghị định số 15/2012/NĐ- CP của Chính phủ.

Các khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản được khoanh định tại Quyết định số 798/QĐ-UBND ngày 11/4/2019 và Quyết định số 2109/QĐ-UBND ngày 28/9/2020 không nêu tiêu chí khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản theo quy định tại Điều 22 Nghị định số 158/2016/NĐ-CP của Chính phủ.

UBND tỉnh chưa thực hiện việc điều chỉnh tiêu chí khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản tại Quyết định số 568/QĐ-UBND ngày 22/3/2013 và Quyết định số 1308/QĐ-UBND ngày 17/6/2015 để phù hợp với các tiêu chí theo quy định tại Điều 22 Nghị định số 158/2016/NĐ-CP của Chính phủ.

Qua thanh tra cũng phát hiện có 01 Giấy phép khai thác khoáng sản không nêu trữ lượng khoáng sản được phép đưa vào thiết kế khai thác theo quy định tại Mẫu số 24, Phụ lục ban hành kèm theo Thông tư số 45/2016/TT-BTNMT ngày 26/12/2016 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản chưa phù hợp, không đúng quy định

Việc xác định giá tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản theo giá tính thuế tài nguyên chưa phù hợp với quy định tại Điều 5 và Điều 7 Nghị định số 203/2013/NĐ-CP và khoản 5 Điều 69 Nghị định 158/2016/NĐ-CP của Chính phủ; xác định trữ lượng còn lại để tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản chưa phù  hợp với quy định tại điểm a, điểm e khoản 1 Điều 6 Nghị định số 203/2013/NĐ-CP của Chính phủ; xác định số tiền cấp quyền khai thác khoáng sản phải nộp căn cứ vào giá tính thuế tài nguyên tại thời điểm của năm nộp tiền là không đúng theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 15 Nghị định số 203/2013/NĐ-CP của Chính phủ.

Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lâm Đồng chưa thực hiện văn bản phê duyệt tiền cấp quyền khai thác khoáng sản các năm 2015, 2016, 2017 tới Cục thuế tỉnh Lâm Đồng theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 15 Nghị định số 203/2013/NĐ-CP của Chính phủ; Sở Tài nguyên và Môi trường gửi văn bản thông báo số tiền cấp quyền khai thác khoáng sản phải nộp cho Cục Thuế tỉnh Lâm Đồng chậm so với quy định tại điểm a khoản 2 Điều 15 Nghị định số 203/2013/NĐ-CP của Chính phủ.

UBND tỉnh Lâm Đồng chậm ban hành Quyết định đóng cửa mỏ

Liên quan đến công tác cải tạo phục hồi môi trường sau khai thác khoáng sản, tại thời điểm thanh tra còn 09 Giấy phép khai thác khoáng sản thuộc trường hợp phải thực hiện đóng cửa mỏ chưa hoàn thiện hồ sơ đề nghị phê duyệt đề án đóng cửa mỏ.

UBND tỉnh ban hành Quyết định đóng cửa mỏ khoáng sản số 2232/QD-UBND ngày 28/11/2022 chậm so với thời hạn theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 9 Thông tư số 45/2016/TT-BTNMT của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Kiến nghị làm rõ, xử lý trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan đến sai phạm qua thanh tra

Bằng việc chỉ rõ những tồn tại, sai phạm nêu trên, Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường đã kiến nghị UBND tỉnh Lâm Đồng chỉ đạo rà soát Quyết định số 568/QĐ-UBND, Quyết định số 1308/QĐ- UBND, Quyết định số 798/QĐ-UBND và Quyết định số 2109/QĐ-UBND về khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản và phê duyệt theo đúng quy định tại Điều 22 Nghị định số 158/2016/NĐ-CP.

Đồng thời, rà soát thu hồi để đấu giá hoặc điều chỉnh nội dung Giấy phép khai thác khoáng sản theo đúng quy định đối với các Giấy phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường đã cấp không đúng tiêu chí khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản.

Chỉ đạo rà soát việc tính, phê duyệt tiền cấp quyền khai thác khoáng sản đối với các Giấy phép khai thác khoáng sản đã cấp phép theo quy định.

Chỉ đạo kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong việc chậm khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản; cấp phép hoạt động khai thác khoáng sản; tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản không đúng quy định; chỉ đạo tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành Giấy phép hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh. Trường hợp phát hiện sai phạm đến mức phải xử lý hình sự thì phải chuyển hồ sơ cho cơ quan cảnh sát điều tra để xử lý theo quy định của pháp luật.

Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lâm Đồng tham mưu trình UBND tỉnh khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản; tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản; cấp phép hoạt động khai thác khoáng sản và thành lập hội đồng thẩm định đề án đóng cửa mỏ theo đúng quy định.

Rà soát các Giấy phép khai thác khoáng sản thuộc trường hợp phải thực hiện đóng cửa mỏ theo quy định, đôn đốc, yêu cầu tổ chức, cá nhân thực hiện nghĩa vụ đóng cửa mỏ, cải tạo, phục hồi môi trường theo đúng quy định.

Kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong việc trình khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản; tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản; cấp phép hoạt động khai thác khoáng sản không đúng quy định.