Năm 2025 đánh dấu một bước chuyển mình quan trọng trong quá trình tái cơ cấu hệ thống chính trị ở Việt Nam, đặc biệt là ở cấp xã, thông qua việc rà soát toàn diện số lượng và chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức. Đây không chỉ là một nhiệm vụ cấp bách theo chỉ đạo sát sao của Bộ Chính trị mà còn là một phần không thể thiếu trong chiến lược tổng thể nhằm tinh gọn bộ máy hành chính, nâng cao hiệu quả hoạt động của chính quyền địa phương, và đáp ứng những yêu cầu ngày càng cao của sự phát triển đất nước.

Trước tình hình thực tế và yêu cầu nhiệm vụ cấp bách theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, Bộ Nội vụ đã ban hành công văn yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tiến hành rà soát, đánh giá và báo cáo chi tiết về số lượng, chất lượng của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã.

Thời hạn cuối cùng để các địa phương hoàn thành và gửi báo cáo về Bộ Nội vụ (thông qua Vụ Chính quyền địa phương) là ngày 10/3/2025. Điều này cho thấy quyết tâm chính trị mạnh mẽ của Trung ương trong việc nắm bắt chính xác tình hình, từ đó đưa ra những quyết định điều chỉnh kịp thời và phù hợp với thực tiễn.

Cơ sở pháp lý vững chắc: Kết luận 126 và 127 của Bộ Chính trị

Việc rà soát này được thực hiện dựa trên cơ sở pháp lý vững chắc, bao gồm Kết luận số 126-KL/TW ngày 14/2/2025 của Bộ Chính trị về một số nội dung, nhiệm vụ tiếp tục sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị ở cơ sở năm 2025 và Kết luận số 127-KL/TW ngày 28/2/2025 của Bộ Chính trị về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, thực hiện chức năng, nhiệm vụ về quản lý nhà nước đối với cán bộ, công chức cấp xã.

Trong đó, Kết luận 127 tập trung vào việc nghiên cứu và đề xuất các giải pháp để tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy, đảm bảo bộ máy nhà nước hoạt động hiệu quả, đồng thời nâng cao năng lực quản lý nhà nước đối với đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã. Việc ban hành đồng thời hai kết luận này cho thấy sự đồng bộ và nhất quán trong chủ trương của Bộ Chính trị về tái cơ cấu hệ thống chính trị.

Mục tiêu chính của đợt rà soát này là đánh giá một cách khách quan và toàn diện thực trạng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tính đến ngày 31/12/2024. Qua đó, các cơ quan chức năng sẽ có được cái nhìn chính xác về những điểm mạnh, điểm yếu, những vấn đề còn tồn tại, từ đó làm cơ sở để đưa ra các giải pháp thiết thực và hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã. Điều này không chỉ góp phần củng cố hệ thống chính trị ở cơ sở mà còn tạo động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. 

Bộ Nội vụ yêu cầu các địa phương báo cáo chi tiết về cả số lượng và chất lượng của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã. Thông tin chi tiết về số lượng và chất lượng cán bộ, công chức cấp xã là vô cùng quan trọng để Bộ Nội vụ tổng hợp, phân tích, và báo cáo lên cấp có thẩm quyền. Đây là cơ sở để hoạch định chính sách, điều chỉnh chiến lược, và đưa ra các quyết định phù hợp với tình hình thực tế.

Trụ sở Bộ Nội vụ (Ảnh: VGP)

Tiết kiệm, chống lãng phí: Nhiệm vụ trọng tâm trong tổ chức bộ máy

Trước khi có yêu cầu rà soát cán bộ, công chức cấp xã, Bộ Nội vụ đã đề ra nhiều nhiệm vụ trọng tâm về tổ chức bộ máy trong Chương trình thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Trong đó, việc tiếp tục hướng dẫn, đôn đốc 51 địa phương thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2025 theo Nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội là một nhiệm vụ quan trọng.

Việc sắp xếp này không chỉ giúp tinh gọn bộ máy, giảm bớt sự cồng kềnh, chồng chéo mà còn tạo điều kiện để nâng cao hiệu quả đầu tư và sử dụng nguồn lực, tránh lãng phí, thất thoát.

Sắp xếp nhân sự hợp lý: Đảm bảo ổn định để tổ chức Đại hội Đảng

Một nhiệm vụ không kém phần quan trọng là khẩn trương sắp xếp, tổ chức, bố trí cán bộ, công chức, viên chức, và xử lý tài sản công sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính. Mục tiêu là đảm bảo sự ổn định để tổ chức thành công đại hội đảng các cấp năm 2025. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị, sự chuẩn bị kỹ lưỡng về nhân sự và cơ sở vật chất, đảm bảo quá trình chuyển giao diễn ra suôn sẻ, không gây xáo trộn lớn đến hoạt động của hệ thống.

Bộ Nội vụ cũng yêu cầu tiếp tục rà soát, đề xuất phương án sáp nhập đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã đối với những đơn vị chưa đáp ứng đủ tiêu chí về diện tích, dân số theo Nghị quyết 35/2023/UBTVQH15. Đây là một chủ trương lớn, có tác động sâu rộng đến hệ thống chính trị và kinh tế - xã hội của địa phương.

Việc sáp nhập đơn vị hành chính không chỉ giúp giảm bớt số lượng các đơn vị hành chính, tinh gọn bộ máy mà còn tạo điều kiện để tập trung nguồn lực, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, và thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, việc thực hiện chủ trương này đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng, đánh giá tác động một cách toàn diện, và tạo sự đồng thuận cao trong xã hội.

Tinh giản biên chế: Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức

Đẩy mạnh thực hiện tinh giản biên chế gắn với sắp xếp tổ chức bộ máy và cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức là một nhiệm vụ then chốt. Mục tiêu là trong giai đoạn 2021-2026, toàn hệ thống chính trị tinh giản ít nhất 5% biên chế cán bộ, công chức và ít nhất 10% biên chế viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước theo Kết luận số 40-KL/TW.

Để đạt được mục tiêu này, các cơ quan, đơn vị phải rà soát, đánh giá năng lực cán bộ, công chức một cách khách quan, công tâm, lựa chọn những người có đủ phẩm chất, năng lực đáp ứng yêu cầu công việc, và tạo điều kiện để những người không đáp ứng yêu cầu được đào tạo lại hoặc chuyển sang công việc khác phù hợp hơn.

Việc rà soát cán bộ, công chức cấp xã năm 2025 là một bước đi quan trọng và cần thiết trong quá trình tái cơ cấu hệ thống chính trị. Thông qua việc đánh giá một cách khách quan và toàn diện về số lượng và chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, các cơ quan chức năng sẽ có cơ sở để đưa ra các giải pháp phù hợp, kịp thời, và hiệu quả, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của chính quyền địa phương, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn mới. Đồng thời, việc này cũng thể hiện quyết tâm chính trị cao của Đảng và Nhà nước trong việc xây dựng một bộ máy hành chính nhà nước tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp đổi mới và phát triển đất nước.