Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Tiến Đạt chủ trì nội dung trao đổi, thảo luận, hợp tác giữa hai Cơ quan.

Theo đó, đại diện lãnh đạo 3 cục, vụ thuộc Thanh tra Chính phủ đã chia sẻ về công tác PCTN của Việt Nam, tập trung vào 3 chủ đề chính: (1) Hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về PCTN và công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về PCTN; (2) Kê khai tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức; thu hồi tài sản tham nhũng; (3) Hợp tác quốc tế về PCTN.

Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Tiến Đạt chủ trì buổi làm việc. (Ảnh: Minh Nguyệt)

Việt Nam phòng, chống tham nhũng dựa trên 3 trụ cột

Tại buổi làm việc, ông Trần Đăng Vinh, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Thanh tra Chính phủ cho biết, hệ thống pháp luật về PCTN chủ yếu của Việt Nam hiện nay, gồm: Luật PCTN năm 2018 và các văn bản hướng dẫn thi hành; Bộ luật Hình sự với các điều khoản quy định về các tội liên quan đến tham nhũng; Chiến lược quốc gia PCTN, tiêu cực đến năm 2030; các quy định pháp luật có liên quan (Luật Thanh tra, Luật Kiểm toán nhà nước, Luật Điều tra hình sự, Luật Phòng, chống rửa tiền và các luật chuyên ngành trên các lĩnh vực quản lý kinh tế - xã hội).

Đáng chú ý, các chính sách cơ bản về PCTN của Việt Nam dựa trên 3 trụ cột chủ yếu, gồm: Phòng ngừa tham nhũng; phát hiện tham nhũng; xử lý tham nhũng.

Ông Trần Đăng Vinh nhấn mạnh, Việt Nam chú trọng thực hiện phòng ngừa tham nhũng, tập trung vào 06 nhóm giải pháp về công khai, minh bạch tổ chức và hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị; xây dựng và thực hiện định mức, tiêu chuẩn, chế độ; thực hiện quy tắc ứng xử của người có chức vụ, quyền hạn; chuyển đổi vị trí công tác của cán bộ, công chức, viên chức; cải cách hành chính, ứng dụng khoa học, công nghệ trong quản lý và thanh toán không dùng tiền mặt; kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn.

Việc phát hiện tham nhũng được thực hiện thông qua hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, điều tra của các cơ quan chức năng; qua công tác kiểm tra của thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc thẩm quyền quản lý; qua công giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh; qua hoạt động giám sát của cơ quan dân cử, đại biểu dân cử. 

Ông Trần Đăng Vinh, Vụ trưởng Vụ Pháp chế trình bày nội dung về hệ thống pháp luật về PCTN của Việt Nam. (Ảnh: Minh Nguyệt)

Về xử lý tham nhũng, Việt Nam có nhiều hình thức để xử lý những người có hành vi tham nhũng cũng như trách nhiệm của người đứng đầu để xảy ra tham nhũng, như: Xử lý hành chính, xử lý hình sự, xử lý về kinh tế, thu hồi tài sản do tham nhũng chiếm đoạt, gây thất thoát. Ngoài ra, đối với tổ chức đảng, đảng viên có thể bị xử lý kỷ luật Đảng.

Có thể nói các quy định của pháp luật ở Việt Nam về PCTN đã được thiết lập tương đối đồng bộ, góp phần quan trọng trong công cuộc đấu tranh PCTN tại Việt Nam. Tuy nhiên, Việt Nam sẽ không ngừng hoàn thiện để PCTN ngày càng hiệu quả hơn.

Về định hướng hoàn thiện pháp luật về PCTN tại Việt Nam trong thời gian tới, Vụ trưởng Vụ Pháp chế thông tin, trên cơ sở sơ kết 05 năm thực hiện Luật PCTN năm 2018, thời gian tới, Việt Nam sẽ tiếp tục rà soát, nghiên cứu để sửa đổi, bổ sung Luật PCTN, nhất là các quy định về kiểm soát tài sản, thu nhập, chức năng, nhiệm vụ, sự phối hợp trong PCTN của các cơ quan chức năng PCTN theo hướng tinh, gọn, mạnh, hiệu lực, hiệu năng, hiệu quả.

Đồng thời, tiếp tục hoàn thiện chính sách, pháp luật trên các lĩnh vực quản lý kinh tế - xã hội, nhất là những lĩnh vực có nhiều nguy cơ tham nhũng; nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung quy định về các tội phạm tham nhũng trong Bộ luật Hình sự.

Qua đó, thiết lập đồng bộ các cơ chế phòng ngừa chặt chẽ để “không tham nhũng”, cơ chế phát hiện, xử lý tham nhũng một cách nghiêm minh, hiệu quả để “không dám tham nhũng” và cơ chế bảo đảm, đãi ngộ hợp lý cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức để “không cần, không muốn tham nhũng”.

Đối với công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về PCTN, Việt Nam luôn quan tâm thực hiện dưới nhiều hình thức, trong đó, tập trung tổ chức quán triệt, phổ biến, tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về PCTN cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; tăng cường thông tin, tuyên truyền pháp luật về PCTN trên các phương tiện thông tin đại chúng, gắn với việc phát huy vai trò PCTN của xã hội. Đồng thời, chú trọng đưa nội dung PCTN vào chương trình giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng vào các cơ sở giáo dục đào tạo và có kết quả tích cực, tạo sự chuyển biến, nâng cao nhận thức về PCTN cho học sinh, sinh viên.

Ngoài ra, Việt Nam sẽ tiếp tục thực hiện ngày càng có hiệu quả trong thực thi Công ước của Liên hợp quốc về chống tham nhũng.

Thu hồi tài sản là tiêu chí để đánh giá công tác phòng, chống tham nhũng 

Kết quả thực hiện công tác kê khai tài sản, thu nhập (TSTN) và thu hồi tài sản của Việt Nam thời gian qua được ông Nguyễn Văn Cảnh, Cục trưởng Cục Phòng, chống tham nhũng, tiêu cực (Cục IV), Thanh tra Chính phủ trình bày.

Kê khai TSTN ở Việt Nam hiện nay được thực hiện theo quy định tại Luật PCTN năm 2018 và Nghị định số 130/2020/NĐ-CP của Chính phủ. Theo đó, Thanh tra Chính phủ kiểm soát TSTN của người giữ chức vụ từ Giám đốc sở và tương đương trở lên công tác tại bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, chính quyền địa phương, đơn vị sự nghiệp công lập, cơ quan, tổ chức do Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập, doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ; người có nghĩa vụ kê khai TSTN thuộc thẩm quyền quản lý của mình.

Cục trưởng Cục IV Nguyễn Văn Cảnh tại buổi làm việc. (Ảnh: Minh Nguyệt)

Luật PCTN quy định, TSTN kê khai, bao gồm: Quyền sử dụng đất, nhà ở, công trình xây dựng và tài sản khác gắn liền với đất, nhà ở, công trình xây dựng; kim khí quý, đá quý, tiền, giấy tờ có giá và động sản khác mà mỗi tài sản có giá trị từ 50 triệu đồng trở lên; tài sản, tài khoản ở nước ngoài; tổng thu nhập giữa 02 lần kê khai.

Tại Việt Nam, có các phương thức và thời điểm kê khai TSTN, cụ thể: Kê khai lần đầu; kê khai bổ sung; kê khai hàng năm; kê khai phục vụ công tác cán bộ. Bản kê khai của người có nghĩa vụ kê khai phải được công khai theo quy định.

Cũng theo ông Nguyễn Văn Cảnh, Việt Nam có 8 nhóm cơ quan kiểm soát TSTN. Việc xác minh TSTN dựa theo căn cứ tại Điều 41 Luật PCTN năm 2018.

Ở Việt Nam, công tác thu hồi tài sản tham nhũng rất được quan tâm thực hiện và đạt được kết quả tích cực. Đây cũng là một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá hiệu quả công tác PCTN. Trước năm 2012, tỷ lệ thu hồi tài sản tham nhũng bình quân đạt khoảng 10% trên tổng số phải thu hồi; đến giai đoạn 2012-2022, tỷ lệ này đã nâng lên 34%. Năm 2024, kết quả thu hồi tài sản trong các vụ án hình sự về tham nhũng đạt mức cao nhất từ trước đến nay, đạt trên 22 nghìn tỷ đồng, tăng 2.177 tỷ đồng so với năm 2023.

Việt Nam luôn thiện chí hợp tác, hội nhập và giữ vững lập trường chính trị

Đối với hợp tác quốc tế về PCTN, “Thời gian vừa qua, Việt Nam đã tích cực, chủ động tham gia và thực hiện nhiều hoạt động hợp tác, bao gồm cả song phương và đa phương, với các quốc gia, các tổ chức quốc tế; tham gia đàm phán, phê chuẩn và tích cực triển khai các nghĩa vụ theo quy định của Công ước Liên hợp quốc về Chống tham nhũng; tăng cường hợp tác thông qua ký kết các hiệp định, hỗ trợ kỹ thuật và trao đổi thông tin với nhiều quốc gia nhằm nâng cao hiệu quả công tác PCTN”, ông Đỗ Mạnh Hùng, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Thanh tra Chính phủ chia sẻ.

Về thực thi Công ước Liên hợp quốc về Chống tham nhũng (UNCAC), Kể từ khi trở thành thành viên chính thức của Công ước (tháng 8/2009), Việt Nam đã luôn nghiêm túc, nỗ lực triển khai thực hiện tốt các nghĩa vụ của một quốc gia thành viên, tập trung vào công tác nội luật hóa, hoàn thiện, chính sách pháp luật để đáp ứng yêu cầu của Công ước, đồng thời triển khai thực hiện có kết quả hai chu trình đánh giá với tư cách là quốc gia đi đánh giá và được đánh giá.

Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế Đỗ Mạnh Hùng chia sẻ về hợp tác quốc tế về PCTN của Thanh tra Chính phủ. (Ảnh: Minh Nguyệt)

Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng của Việt Nam đã tham gia nhiều tổ chức quốc tế liên quan đến PCTN, ký kết các hiệp định về dẫn độ, tương trợ tư pháp, phòng chống rửa tiền và tài trợ khủng bố, ký kết các thỏa thuận, bản ghi nhớ hợp tác về trao đổi thông tin, thực thi pháp luật.... Đồng thời, Việt Nam đã cử các cơ quan đầu mối tham gia hầu hết các hoạt động trong khuôn khổ các cơ chế hợp tác đa phương về PCTN. Đặc biệt, Việt Nam luôn thể hiện là quốc gia thành viên có trách nhiệm khi đã chủ trì tổ chức thành công nhiều sự kiện, diễn đàn quốc tế về PCTN.

Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế Đỗ Mạnh Hùng nhìn nhận: “Hợp tác quốc tế về PCTN một mặt thể hiện rõ thiện chí hợp tác và hội nhập, mặt khác luôn giữ vững lập trường chính trị, khẳng định độc lập và chủ quyền của Việt Nam, góp phần củng cố và phát triển mối quan hệ hữu nghị, hợp tác tốt đẹp với các quốc gia trong khu vực và trên thế giới”.

Sau phần trình bày 3 nội dung nêu trên, các đại biểu đã có những trao đổi, thảo luận về công tác PCTN, như: Việc thu hồi tài sản tham nhũng bị tẩu tán, chuyển ra nước ngoài; việc phối hợp với các quốc gia khác trong việc thu hồi tài sản tham nhũng…

Phát biểu kết luận buổi làm việc, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Tiến Đạt khẳng định: Việc chia sẻ, trao đổi kinh nghiệm về công tác phòng, chống tham nhũng sẽ giúp Thanh tra Chính phủ Việt Nam có nhiều thông tin hữu ích để tham khảo, nghiên cứu, vận dụng vào thực tiễn. Nhất là trong bối cảnh Thanh tra Chính phủ đang thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn bộ máy ngành Thanh tra, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động trong thời gian tới./.