Dự án đầu tư công: Chậm tiến độ và thiếu hiệu quả

Theo kết luận thanh tra số 184/KL-TTR ngày 09/12/2024, UBND huyện Mê Linh đã ban hành Chương trình thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (THTK, CLP) năm 2023 và các văn bản liên quan, nhưng công tác tuyên truyền, phổ biến chưa được thực hiện đầy đủ. Cụ thể, trên Cổng thông tin điện tử của Huyện chưa đăng tải Chương trình THTK, CLP năm 2023, chưa đăng tải các quy định pháp luật và chỉ đạo của Thành ủy, UBND Thành phố về THTK, CLP.

Việc thiếu công khai thông tin không chỉ ảnh hưởng đến nhận thức của cán bộ, công chức, viên chức và người dân về THTK, CLP mà còn vi phạm quy định tại Quyết định số 424/QĐ-UBND ngày 08/02/2023 của UBND huyện về ban hành Chương trình THTK, CLP của huyện Mê Linh năm 2023.

Kết luận thanh tra chỉ ra rằng, trong năm 2023, UBND huyện Mê Linh chưa xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện thanh tra, kiểm tra tại các đơn vị về việc xây dựng, thực hiện Chương trình THTK, CLP và việc thực hiện quy định pháp luật về THTK, CLP. Điều này vi phạm quy định tại điểm b, mục 1 phần V của Chuyên đề số 10, trong đó quy định: "Thủ trưởng các Sở, ngành, đoàn thể, Chủ tịch UBND các quận, huyện, thị xã...: Hằng năm tổ chức thanh tra, kiểm tra việc xây dựng, thực hiện Chương trình THTK, CLP; việc thực hiện các quy định của pháp luật về THTK, CLP trong phạm vi quản lý".

Đáng chú ý, tại UBND huyện Mê Linh còn nhiều dự án đầu tư xây dựng chậm tiến độ hoặc chưa triển khai thực hiện theo quyết định phê duyệt. Đáng chú ý: Ban Quản lý dự án Huyện có 4 dự án triển khai chậm, không đúng tiến độ theo quyết định đầu tư, với tổng mức đầu tư phê duyệt lên tới 317,023 tỷ đồng. Trong đó, 1 dự án chậm tiến độ là Dự án Xây dựng HTKT khu đất đấu giá quyền sử dụng đất tại Tổ dân phố số 7, thị trấn Quang Minh; 3 dự án chưa triển khai thực hiện theo tiến độ, trong đó có các dự án hạ tầng đất dịch vụ và trụ sở cơ quan; một số dự án chậm lập hồ sơ trình phê duyệt quyết toán, trong đó có dự án chậm tới 4 năm như Trường THCS Chu Phan.

Các dự án chậm tiến độ chủ yếu do vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng, khó khăn trong việc thu hồi vốn đầu tư đối với các dự án chậm triển khai, không hiệu quả. Tình trạng này vi phạm quy định tại khoản 2 Điều 40 Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, trong đó quy định: "Chủ đầu tư, chủ dự án sử dụng vốn đầu tư xây dựng có trách nhiệm xây dựng kế hoạch, biện pháp để tổ chức thực hiện mục tiêu, chỉ tiêu tiết kiệm và yêu cầu chống lãng phí được giao, bảo đảm hoàn thành công trình, dự án đầu tư đúng tiến độ..."

Trụ sở UBND huyện Mê Linh, Hà Nội. Ảnh: melinh.hanoi.gov.vn

Quản lý, sử dụng tài sản công còn nhiều thiếu sót

Kết luận thanh tra cũng chỉ ra nhiều vấn đề trong quản lý, sử dụng tài sản công tại UBND huyện Mê Linh như: vẫn còn 7 đơn vị chưa ban hành quy chế quản lý, sử dụng tài sản công (Hội Liên hiệp phụ nữ; Hội Cựu chiến binh; Hội Người mù; Hội Nạn nhân chất độc da cam; Hội Cựu thanh niên xung phong; Hội Người cao tuổi; Hội Khuyến học); có 7 đơn vị chưa sử dụng phần mềm quản lý tài sản công; 17 đơn vị chưa thực hiện kê khai đăng nhập vào Phần mềm Quản lý, sử dụng tài sản công theo thời hạn quy định; 11 đơn vị chưa thực hiện kê khai đăng nhập vào Phần mềm Quản lý của Sở Tài chính; UBND huyện chưa xây dựng tiêu chuẩn, định mức sử dụng máy móc, thiết bị chuyên dùng và diện tích chuyên dùng.

Đặc biệt, trong việc thanh lý 4 xe ô tô của Văn phòng Huyện ủy và Văn phòng HĐND-UBND, kết luận thanh tra chỉ ra việc số tiền thu được từ việc thanh lý tài sản đã chuyển vào tài khoản tạm giữ của Phòng Tài chính-Kế hoạch Huyện (442.400.000 đồng) là chưa đúng với quy định về quản lý và sử dụng số tiền thu được từ bán đấu giá tài sản và thanh quyết toán các khoản chi phí thanh lý tài sản theo tại Điều 36 Nghị định số 151/2017/NĐ-CP ngày 26/12/2017 của Chính phủ.

Về khai thác đất công ích trên địa bàn huyện, kết luận thanh tra nêu rõ tổng diện tích quỹ đất công ích là 356,21 ha. Trong đó, diện tích 125,10 ha (35%) đang khai thác cho thuê qua các hợp đồng đấu giá, còn diện tích chưa cho thuê là 231,10 ha.

Số thu từ quỹ đất nông nghiệp công ích phải nộp vào ngân sách nhà nước trong năm là 1.374,06 triệu đồng. Số thu tính đến thời điểm 31/12/2023 là 1.349,76 triệu đồng, thực hiện nộp vào ngân sách Nhà nước; công nợ phải thu là 24,30 triệu đồng.

Kết luận thanh tra đề nghị UBND Huyện chỉ đạo Phòng Tài chính-Kế hoạch và các đơn vị liên quan tập trung rà soát, đôn đốc thu nộp các khoản công nợ từ các Hợp đồng cho thuê đất công ích.

Biện pháp và kiến nghị khắc phục

Từ những vi phạm được phát hiện, Thanh tra Sở Tài chính Hà Nội đã kiến nghị UBND huyện Mê Linh tiếp tục thực hiện và xác định THTK, CLP là nhiệm vụ trọng tâm; thực hiện tuyên truyền sâu rộng đến cán bộ, công chức, viên chức; kiểm tra, kịp thời làm rõ lãng phí khi có thông tin phát hiện.

Hằng năm tổ chức thanh tra, kiểm tra việc xây dựng, thực hiện Chương trình THTK, CLP. Xây dựng Quy chế quản lý, sử dụng tài sản công đảm bảo sử dụng đúng mục đích, tiêu chuẩn, định mức. Rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy chế chi tiêu nội bộ, quy chế quản lý sử dụng tài sản công phù hợp với chế độ tài chính, tài sản và tình hình thực hiện của đơn vị.

Thực hiện công khai trong THTK, CLP, đặc biệt là công khai các hành vi lãng phí và kết quả xử lý hành vi lãng phí. Báo cáo kết quả thực hiện các kiến nghị và xử lý về Sở Tài chính Hà Nội trong vòng 15 ngày kể từ ngày nhận được Kết luận thanh tra.

Kết quả thanh tra tại UBND huyện Mê Linh đã chỉ ra những bất cập trong công tác quản lý tài chính công, đầu tư xây dựng và quản lý tài sản công tại địa phương.

Qua đây cho thấy, việc thực hiện nguyên tắc công khai, minh bạch trong quản lý, sử dụng nguồn lực công còn nhiều hạn chế. Các cơ quan quản lý cần tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát để kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý các hành vi lãng phí, vi phạm quy định về THTK, CLP.

Với các kiến nghị từ kết luận thanh tra, UBND huyện Mê Linh cần nghiêm túc rút kinh nghiệm và thực hiện đầy đủ các biện pháp khắc phục nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước, đảm bảo mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.