Chuyển nhanh vốn nhà nước về SCIC

Từ nhiều năm nay, một lượng lớn vốn tại các doanh nghiệp quốc doanh là do Nhà nước đầu tư. Bên cạnh sự cần thiết cũng như hiệu quả kinh doanh ở một số ít doanh nghiệp nhà nước, thì phần nhiều là thua lỗ, thất thoát, lãng phí với những vụ tham nhũng lớn như đã xảy ra ở Vinashin, Vinaline,… Vốn đầu tư là của Nhà nước, song cũng là tiền thu thuế, là do bán tài nguyên khoáng sản quốc gia, nói khác đi là vốn của dân. Vì vậy, đây là vấn đề vừa là sự quan tâm của nhân dân vừa là trách nhiệm của Nhà nước phải quản lý tốt và làm sinh lời nguồn vốn này. Lâu nay vốn này hoặc do bộ chủ quản, uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố nắm giữ, hoặc giao trực tiếp cho mỗi doanh nghiệp nhà nước. Muốn quản lý và sinh lời tốt hơn, thì cùng với cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước, thoái vốn đầu tư ngoài ngành, rất cần giao vốn cho một đơn vị chuyên trách trông coi, tính toán sự phân bổ trở lại nguồn vốn. Chính phủ cũng đã có nhiều văn bản nghị định, nghị quyết, công văn để chỉ đạo tiến hành nhanh, tốt việc này.<o:p></o:p> Quá trình chuyển giao vốn cũng đã diễn ra từ nhiều năm nay, theo số liệu luỹ kế, SCIC đã tiếp nhận quyền đại diện sở hữu vốn nhà nước tại hơn 1.000 doanh nghiệp với tổng giá trị hơn 9.900 tỷ đồng, song mới bằng khoảng 1% tổng vốn nhà nước tại doanh nghiệp, trong đó hơn 80% là doanh nghiệp nhỏ hoạt động kém hiệu quả, số doanh nghiệp thuộc diện phải kiểm soát đặc biệt vì thua lỗ chiếm tới gần 7%. SCIC cũng đã có các biện pháp tốt để quản lý, nên qua hơn 10 năm đa số các doanh nghiệp do SCIC tiếp nhận bàn giao sau khi được tài cơ cấu đều có kế hoạch, kết quả sản xuất kinh doanh tốt, tỷ suất lợi nhuận bình quân chung 15 – 17%, riêng giai đoạn 2011- 2015 đạt trung bình 10 đến 20%. Năm 2015 con số lợi nhuận bình quân này của 50 doanh nghiệp lớn chiếm khoảng 90% giá trị danh mục đầu tư của SCIC, chủ yếu là doanh nghiệp niêm yết, rất cao, từ 25% đến trên 30% như Công ty Sữa Việt Nam, Công ty Khai thác và chế biến đá An Giang, Công ty Đầu tư và thương mại Tràng Tiền, Công ty Cổ phần Viễn thông FPT, Công ty Cổ phần Nhựa Bình Minh,… Đáng lẽ kết quả này sẽ cổ vũ, khuyến khích các doanh nghiệp nhà nước chuyển nhanh vốn về SCIC, thì thực tế lại cho thấy số doanh nghiệp SCIC tiếp nhận giảm dần qua các năm, nhất là từ năm 2009 đến nay. Trong số 234 doanh nghiệp thuộc diện Chính phủ yêu cầu chuyển giao ngay quý I năm 2017, đến thời diểm này mới có 61 doanh ngiệp đã thoả thuận được là sẽ chuyển giao, còn 173 doanh nghiệp vẫn mới chỉ là kế hoạch nằm trên giấy. Nguyên nhân theo SCIC là do nhiều Bộ, uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố chưa quan tâm đúng mức và chỉ đạo sát sao việc chuyển giao chủ sử hữu vốn nhà nước tại doanh nghiệp về SCIC, chậm phê duyệt quyết toán vốn nhà nước tại thời điểm doanh nghiệp chính thức chuyển thành công ty cổ phần, cần xử lý các tồn tại về tài chính trước cổ phần hoá nên chưa đủ điều kiện chuyển giao vốn theo quy định. Còn theo CIEM, chính SCIC cũng ngại tiếp nhận các doanh nghiệp đã có quá nhiều khó khăn, song nguyên nhân chính là nhiều doanh nghiệp nhà nước vẫn còn tâm lý  muốn đeo bám Bộ, ngành. Do vậy, muốn đẩy nhanh quá trình cổ phần hoá, chuyển giao quyền sở hữu doanh nghiệp nhà nước sang SCIC thì phải nhanh chóng tách doanh nghiệp ra khỏi các Bộ, ngành và chính quyền tỉnh, thành phố. Một số Bộ, ngành đã làm tốt việc chuyển giao doanh nghiệp về SCIC là nhờ lập một ban chỉ đạo về việc này, như Bộ Giao thông vận tải đã có 57 công ty được cổ phần hoá và niêm yết trên sàn chứng khoán, riêng năm 2016 có 9 công ty được chuyển giao về SCIC. Bộ đang quyết liệt thoái vốn tại các công ty không thuộc diện phải nắm giữ theo chỉ đạo của Chính phủ, riêng năm 2016 đã hoàn thành thoái vốn tại 22 công ty cổ phần, giá trị thu về đạt 2. 301,7 tỷ đồng. Bộ Công Thương cũng đã chuyển giao một số doanh nghiệp về cho SCIC, nhưng vẫn còn nhiều khó khăn trong việc chuyển giao tiếp, nhất là về các quy định pháp luật. <o:p></o:p> Theo nhiều chuyên gia kinh tế, để thúc đẩy quá trình chuyển giao, ngoài việc nhắc nhở các Bộ, ngành, địa phương cũng cần sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật về chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu nhà nước về SCIC theo tiêu chí mới về phân loại doanh nghiệp nhà nước, không cần thiết phải xác định đối tượng chuyển giao là doanh nghiệp độc lập hay nhóm công ty, tổng công ty. Đối với doanh nghiệp đã xác định là đối tượng thuộc diện chuyển giao về SCIC thì áp dụng cơ chế bàn giao nguyên trạng, theo đó doanh nghiệp đã hoàn thành cổ phần hoá thì có thể chuyển giao ngay không chờ phê duyệt quyết toán vốn lần 2, sau khi tiếp nhận, SCIC tiếp tục phối hợp với cơ quan quyết định cổ phần hoá thẩm tra báo cáo tài chính trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Vai trò, trách nhiệm của  SCIC góp vào việc chuyển giao, tiếp nhận vốn nhà nước là bảo toàn và phát triển tốt vốn tiếp nhận, lợi nhuận có được sẽ nộp lại cho Nhà nước, sau đó nhà nước sẽ điều phối, phải bỏ ngay tư duy tiền từ ngành nào trở lại đầu tư cho ngành đó. Bản thân SCIC cũng phải thông minh sáng tạo hơn trong việc tiếp nhận vốn doanh nghiệp, tiền doanh nghiệp nhà nước thoái vốn, đầu  tư vào đâu cho đúng cho hiệu quả, chứ phải không chỉ gửi vào ngân hàng lấy lãi.<o:p></o:p>                                                                                               Trung Vũ <o:p></o:p>

nguyetvm

Tất cả chuyên mục

Chuyển nhanh vốn nhà nước về SCIC