Đừng để cây công nghiệp làm kẻ cười người khóc

Bên cạnh thực tế đáng buồn do thiên tai nắng hạn này, thì trước đó, cũng như tiếp tục trong hiện tại lại còn có một thực trạng bất ổn khác, ấy là nhiều chủ vườn chặt cây cà phê đi để trồng cây khác, đặc biệt là cây chanh dây, tính theo cùng một diện tích thì thu từ trồng chanh dây cao gấp nhiều lần cà phê. Song đó là hiện tại, chứ còn dài lâu, chẳng ai dám khẳng định là thu từ trồng chanh dây cứ cao mãi như thế. Bởi còn tuỳ thuộc vào sự tiêu thụ và thay đổi giá cả của thị trường và mức độ gia tăng diện tích chanh dây, thường là cùng một mặt hàng mà sản xuất nhiều lên, giá bán sẽ giảm xuống, thực tế cũng đang cho thấy điều đó, giá phổ biến một cân quả chanh dây năm ngoái hơn năm chục nghìn đồng, sang năm nay chỉ còn khoảng mười nghìn đồng. Rõ ràng là trồng cây chanh dây thay cho cây cà phê cũng đâu có đem lại sự tăng trưởng và thu nhập bền vững, trong khi duy trì trồng cà phê với thay giống, tăng đầu tư chăm sóc, cải tiến kỹ thuật trồng trọt, chế biến, bảo đảm sự tưới đủ nước, vẫn nhiều khả năng cho thu nhập ổn định hơn. Nhiều năm qua cây cà phê đã làm giầu cho Tây Nguyên, thế mà bây giờ chỉ vì sự tính gần, nghĩ cạn, nhiều nông dân Tây Nguyên đã vội vàng chặt bỏ cây cà phê để  thay bằng cây chanh dây.<o:p></o:p> Cũng hệt như năm ngoái, năm kia nghe lời bàn ảo tưởng, hay sự cổ vũ có kèm toan tính trục lợi riêng của tổ chức này, doanh nghiệp nọ, nhiều hộ nông dân đã dại dột mua cây mắc ca giống trôi nổi về trồng ồ ạt, hay bỏ ra một khoản tiền lớn đóng góp cho một dự án mở rộng diện tích trồng và hứa tiêu thụ mạnh, giá cao đem lại sự giàu nhanh, thắng đậm cho người trồng mắc ca, một vài tổ chức tín dụng cũng rộng tay mở túi cho vay, nhiều lời khuyến dụ nông dân cứ vay tiền của họ về mà đầu tư cho việc mở rộng diện tích trồng cây mắc ca. Đã từng rất hot các hội thảo, hô hào về lời lớn thu to nếu mở rộng diện tích trồng mắc ca, những rằng đây là cây cho thu hàng tỉ đô la, có những ý kiến xin Chính phủ cho trồng  hơn 200 nghìn ha mắc ca tại các tỉnh Tây Nguyên để biến Việt Nam thành thủ phủ mắc ca của thế giới. Tất nhiên Chính phủ thì phải thận trọng  xem xét, cân nhắc đủ điều đã, chưa dám đồng ý ngay, để rồi mới đây bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã  phê duyệt quy hoạch diện tích trồng cây mắc ca tại hai vùng Tây Bắc và Tây Nguyên,  theo đó đến năm 2020 chỉ là 9940 ha, dĩ nhiên là thấp hơn rất nhiều so với diện tích từng được tổ chức này, doanh nghiệp nọ hô hào, đề xuất. Cơ quan nhà nước quản lý ngành nông nghiệp đi đến quyêt định này vì sau khi khảo sát, thấy trong thực tế cây mắc ca không dễ trồng như nhiều người lầm tưởng, cũng chẳng dễ bán, số lượng tiêu thụ hạt mắc ca trên toàn thế giới hiện không cao. Tại Tây Nguyên, nhiều nông dân trồng cây mắc ca đã 5- 7 năm vẫn chưa có dấu hiệu đơm hoa kết trái, nên họ đành chặt bỏ, ngậm ngùi buồn lo tiền vay ngân hàng mua cây giống và chi tiêu cho cây mắc ca, họ chả biết đến bao giờ, lấy đâu ra mà trả hết cả vốn lẫn lãi. Nguyên nhân thất bại trong việc trồng cây mắc ca thì có nhiều, hoặc là do đặc điểm khí hậu, chất đất của địa phương đó không thích hợp cho việc trồng cây mắc ca, hoặc mua phải giống mắc ca kém tiêu chuẩn đòi hỏi, trong khi có nhiều giống khác nhau, qua khảo sát nhiều năm, bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn mới chỉ chọn được 10 giống mắc ca phù hợp và có thể cho thu hoạch khá. Vậy nên với việc trồng cây mắc ca, phải cẩn trọng ngay từ khâu mua cây giống, đừng để bị lừa. Cơ quan an ninh vừa bắt tạm giam để điều tra tội phạm một giám đốc doanh ngiệp đã lừa mỵ nhiều nông dân góp những số tiền lớn, có người mất tới cả tỉ đồng vào dự án trồng cây mắc ca với cam kết lãi suất siêu khủng. Nhưng rồi các hộ nông dân đó đã bị mất trắng do bỏ nhiều tiền ra mua giống cây mắc ca rởm, góp tiền vào dự án rồi mất cả vốn lẫn lãi không đòi lại được. <o:p></o:p> Chọn được cây giống tốt, sau đó là phải áp dụng cách trồng cây mắc ca sao cho thích hợp.Với quy hoạch mới công bố của bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tới năm 2020 chỉ trồng cây mắc ca tập trung là 2 350 ha, bao gồm 1.800 ha ở Tây Bắc và 550 ha ở Tây Nguyên. Còn thì diện tích mắc ca trồng xen với cà phê chè là 7.590 ha, trong đó 1 650 ha ở Tây Bắc và 5.940 ha ở Tây Nguyên. Quy hoạch cũng định hướng cho lĩnh vực chế biến hạt mắc ca, ngoài các cơ sở hiện có sẽ quy hoạch thêm 12 cơ sở chế biến mắc ca, Tây Bắc, Tây Nguyên mỗi vùng 6 nhà máy. Cũng sẽ mở rộng nghiên cứu nhu cầu tiêu thụ hạt mắc ca của các thị trường, liên kết doanh nghiệp với nông dân để phối hợp trồng và tiêu thụ cho hết hạt cây mắc ca. <o:p></o:p> Việc nông dân nóng vội, tự phát trồng, chặt cây cà phê, cây mắc ca, cây chanh dây hiện nay, cũng như từng xảy ra với trồng bạt ngàn cây cao su ở Trung bộ, Tây Bắc, rồi hoặc gió bão đánh gẫy phần lớn, hoặc trồng lâu rồi mãi không cho mủ, mất công, phí đất, nông dân mỏi mòn chờ trông thu hoạch trong túng thiếu, là những bài học cần rút ra để có sự định hướng, điều chỉnh sao cho thiết thực, hiệu quả cả về kinh tế lẫn đời sống xã hội trong phát triển cây công nghiệp.<o:p></o:p>                                                                                         Trung Vũ <o:p></o:p>

hangnt

Tất cả chuyên mục

Đừng để cây công nghiệp làm kẻ cười người khóc