Quy hoạch hợp lý các khu công nghiệp.

Bản thân việc lập các khu công nghiệp (KCN), khu chế xuất (KCX) đã nhằm mục đích quy hoạch, quy tụ các cơ sở sản xuất công nghiệp rồi. Đã xưa lắm, cũ lắm các hình thức tự phát, tuỳ tiện xây dựng các nhà máy trong các khu dân cư. Thực tế phát triển kinh tế, công nghiệp hoá, hiện đại hoá, đã đòi hỏi sự quy mô,  sát gần các cơ sở sản xuất công nghiệp với nhau. Để hình thành một nhóm công nghiệp cùng sản xuất một thứ mặt hàng, hay có thể dễ liên hệ giữa các nhà máy với nhau trong việc trao đổi thuận lợi sản phẩm của nhà máy này là nguyên liệu của nhà máy khác và ngược lại, tiêu thụ sản phẩm lẫn cho nhau để duy trì sản xuất, tồn tại và phát triển doanh nghiệp. Lại còn yếu tố cùng thuận tiện giao thông, chống ô nhiễm môi trường, tập trung nhiều nhà máy vào một nơi để cùng lập hệ thống xử lý rác thải, nước thải. Thêm lý do chọn đất cho xây dựng nhà máy phù hợp với phân bổ vùng đất trồng trọt, xây dựng công nghiệp, xây dựng đô thị, đất màu mỡ thì để trồng cấy, đất cằn cỗi thì xây dựng nhà máy. Do thế, lập các KCN, KCX là cần thiết cho phát triển kinh tế xã hội. Vấn đề còn lại phải bàn chỉ là xây dựng các KCN, KCX như thế nào, số lượng bao nhiêu, tính theo đơn vị hành chính tỉnh, thành phố, hay theo vùng, miền ?. Thực tế cho thấy là nhiều KCN, KCX lập ra hợp lý và đã đóng góp tích cực vào nền kinh tế chung. Song nhìn lại vẫn còn nhiều khu bất hợp lý do chọn mục tiêu xây dựng  không phù hợp, không thu hút được các nhà kinh doanh, đầu tư dàn trải, tính toán không kỹ, hoặc do tâm lý địa phương gà tức nhau tiếng gáy, tỉnh nọ có nhiều KCN, tỉnh kia cũng ganh đua. Dẫn đến tình hình tuỳ ý, phóng tay trong quy hoạch sử dụng đất lập các khu kinh tế, KCN, KCX, khu công nghệ cao, gây lãng phí lớn, áp lực lên  ngân sách nhà nước, chứ không còn là xây dựng các trung tâm phát triển kinh tế, tạo động lực thúc đẩy công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.            Hiện cả nước có 42 khu kinh tế với tổng diện tích quy hoạch 1.582, 97 nghìn ha. Có 16 khu kinh tế ven biển với diện tích 813,97 ha, trong đó diện tích đã được cho thuê là 30, 29 nghìn ha, diện tích đã thu hồi giải phóng mặt bằng  là 38,56 ha, như vậy có tới 745 nghìn ha đất đã được quy hoạch nhưng chưa có phương án sử dụng. Đất khu kinh tế cửa khẩu có 26 khu với diện tích 768, 99 nghìn ha, diện tích đã cho thuê mới chỉ là 7,14 nghìn ha, đã thu hồi giải phóng mặt bằng là 11,44 nghìn ha, như vậy diện tích quy hoạch nhưng chưa có phương hướng sử dụng tới hơn 750 nghìn ha, chiếm 97,5%. Tổng diện tích KCN cả nước năm 2015 là 103,22 nghìn ha, tăng 331,32 nghìn ha so với năm 2010, đất KCX là 0,63 nghìn ha. Tính đến năm 2014 đất các KCN, KCX  đưa vào hoạt động là 60 nghìn ha, chiếm già 55%, như vậy gần 45% diện tích quy hoạch KCN, KCX chưa đưa vào sử dụng. Cả nước có 3 khu công nghệ cao với tổng diện tích 3,63 000 ha, nhưng theo đánh giá của Chính phủ, đều chưa phát huy hiệu quả, thu hút đầu tư kém, gây lãng phí trong sử dụng đất. Ví dụ như khu công nghệ cao Láng - Hoà Lạc, quy hoạch từ 1998, sau 18 năm mới chỉ cấp phép đầu tư được 404,35ha, tỉ lệ lấp đầy 25,7%  còn lại 1.181 ha chưa sử dụng tương ứng 74,3%. Tình trạng trên cho thấy sự lãng phí đất và sử dụng tốn kém ngân sách nhà nước vào đầu tư quy hoạch các KCN, KCX, khu công nghệ cao, đền bù giải phóng mặt bằng xây dựng hạ tầng kỹ thuật, là đâu có nhỏ.<o:p></o:p>            Một tình hình nữa cũng đáng phải suy nghĩ là nếu như có sự liên kết kinh tế vùng trong xây dựng các KCN, KCX, chứ không phải tỉnh nào cũng xây dựng, thì sẽ đỡ tốn đất, tốn tiền đầu tư. Đáng buồn là nhiều tỉnh, thành phố lại đua nhau lập các KCN, cụm công nghiệp, chạy theo trào lưu phát triển công nghiệp, toan tính sai cho lợi ích địa phương, bất chấp các điều kiện cụ thể của tỉnh mình, hay thiếu sự cân nhắc rằng cũng ngành công nghiệp ấy đã có tỉnh liền bên xây dựng khu công nghiệp rồi. Dẫn đến chỗ tỉnh nào cũng có ba, bốn KCN, cụm công nghiệp với các nhà máy có cùng mặt hàng với tỉnh liền giáp nhau, nhưng quy mô đều nhỏ, thường xuất hiện trong các ngành sản xuất vật liệu xây dựng, luyện kim chế biến nông sản, tạo ra sự khan hiếm, cạnh tranh về nguyên liệu, lao động, hiệu quả kinh tế không cao. Tình hình bất ổn như trên đặt ra vấn đề phải điều chỉnh cho phù hợp, tránh quy hoạch thiếu cân nhắc kỹ, lãng phí, thậm chí là quy hoạch treo các KCN, KCX, hay cụm công nghiệp. Việc quy hoạch phải dựa trên nhu cầu phát triển của ngành, lĩnh vực, hình thành các khu, cụm công nghiệp tập trung, chuyên môn hoá cao, như khu chuyên về điện tử, chuyên về cơ khí, hay chuyên về may mặc, có sự liên kết tốt, kết hợp với phát triển vùng kinh tế trọng điểm, đem lại hiệu quả kinh tế cao, xử lý triệt để chất thải, bảo vệ tốt môi trường.<o:p></o:p>Tổng hợp

anhdt

Tất cả chuyên mục

Quy hoạch hợp lý các khu công nghiệp.