Tìm lại giá trị văn hoá cho lễ hội

Như lệ thường, cứ sau tết, sang xuân là đến mùa lễ hội. Lại cũng như thường thấy là cứ lễ hội diễn ra thì phần nhiều người dự lễ hội lại phải vất vả, chen chúc, tốn kém, bức xúc kêu ca vì bị chặt chém tiền đi xe, đò, ăn uống, mua kỷ vật, báo, đài tới tấp phản ánh các hiện tượng tiêu cực, phản cảm. Để tránh lặp lại những điều không hay đó, sang mùa lễ hội năm Bính Thân này, ngay trong khâu chuẩn bị, chính quyền nhiều nơi có lễ hội và các ban quản lý chùa, đền cũng đã họp bàn, lên tiếng quyết tâm lập lại trật tự và giá trị văn hoá truyền thống, thâm nghiêm, tâm linh của lễ hội.Đã tưởng rằng lễ hội năm nay sẽ khác với lễ hội mọi năm. Đọc báo, nghe đài, xem ti vi tả cảnh khai hội Đống Đa (Hà Nội) có sự kết hợp tốt giữa chương trình ôn lại lịch sử vua Quang Trung giỏi giang vũ dũng và trận Đống Đa hào hùng đại thắng quân xâm lược từ Trung Hoa tới, với các chương trình múa hát tập hợp đông đảo quần chúng phát. Lễ khai hội chùa Hương năm nay được mở đầu bằng chương trình ca nhạc Phật giáo, tiếp đến là màn múa rồng truyền thống của các bô lão diễn ra tưng bừng náo nhiệt, thu hút hàng vạn người chiêm ngưỡng. Khách du xuân, người đi lễ chùa Hương năm nay vào những ngày đầu khai hội đã ghi nhận là công tác tổ chức có tốt hơn so với những năm trước. Không còn những quầy đổi tiền lẻ, cũng không còn hiện tượng treo, bán thịt thú rừng vì đã bị cấm. <div style="text-align: center;"><img alt="" src="http://file.thanhtravietnam.vn/data/old_img/Portals/0/NEWS_IMAGES/nganpk/2016_3/12696703_1128893147128957_824029508_o_xuqg.jpg" width="500px"></div><div style="color: #666666;font-size: 11px;line-height: 18px;text-align: center;font-style:italic;">Du khách chờ lên cabin cáp treo tại Lễ hội Chùa Hương</div>Theo quy định của ban tổ chức lễ hội, tất cả các thuyền đò chở khách phải có giỏ đựng rác, có những lớp tập huấn cho các chủ đò về giữ gìn vệ sinh. Nhưng rồi chỉ vài ngày sau cũng ngay tại chùa Hương đã lại tắc đường, ô tô xe máy chen chúc nhau. Vì lượng khách đổ về chùa năm nay tăng cao gấp hai, ba lần năm ngoái, hàng chục vạn du khách đã đến với nhiều phương tiện giao thông, nên tắc đường, tắc cả suối Yến dù hơn 5.000 con đò, thuyền, xuồng máy đã hoạt động hết công suất. Hàng quán được dịp tăng giá gấp rưỡi gấp đôi. Mặc dù đã có hàng trăm nhân viên an ninh nhưng trật tự vẫn khó giữ được, rác thải cũng xả ra bừa bãi, tuy đã có 2 lò đốt rác theo công nghệ Nhật Bản lắp đặt trên đường từ chùa Thiên Trù vào động Hương Tích, nhưng lại không vận hành hết công suất vì các chủ hàng quán không đem rác đến đốt, tránh bị trả tiền phí. Trên thuyền thì không chuẩn bị cho du khách túi đựng rác để sẽ đưa vào lò đốt rác nên để mặc cho khách xả rác xuống suối.Lễ hội Yên Tử cũng mở đầu khai hội tốt cả về khâu tổ chức lẫn nội dung lễ hội, có những bãi gửi xe sức chứa vài nghìn ô tô, mươi nghìn xe máy, bố trí ở vị trí thuận tiện, không làm chật lễ hội, cải tạo một số tuyến đường, ban tổ chức phối hợp với công an phân luồng giao thông hợp lý. Các khu nhà hàng ăn uống, điểm bán đồ lưu niệm được đầu tư xây mới bố trí hợp lý hơn và khang trang hơn. Song rồi khi đông người đến, dự kiến khảng 2,5 triệu lượt du khách, trật tự, văn hoá khó giữ được như ý định ban đầu. Lễ hội đền Trần tại <st1:country-region w:st="on"><st1:place w:st="on">Nam</st1:place></st1:country-region> Định đã chuẩn bị rất công phu, đặt lịch không phát ấn tối, mà phát sáng sớm, bố trí 2 000 công an coi sóc trật tự, an ninh. Thế mà rồi các quan chức dự khai lễ chưa kịp rút đi, dân chúng chờ dự lễ đã ồn áo nhốn nháo chen lấn cướp lễ vật, nhiều người bị móc túi, phát ấn lúc 5 giờ cũng mất trật tự. Nhìn chung năm nay các lễ hội cũng không chấm dứt được các cảnh tiêu cực, phản cảm, như vẫn chen lấn, giẫm đạp nhau  cướp hoa tre ở hội Thánh Gióng, cướp phết ở lễ hội thôn Hiền Quang tỉnh Phú Thọ. Các chùa, đền đều nhắc người dự lễ không thắp nhiều hương, không đặt tiền nơi bệ thờ, hay cài tiền vào tượng, tiền dâng cúng nên bỏ vào hòm công đức, song chẳng mấy ai nghe theo. Riêng việc đốt hương qua mỗi năm đã lãng  nhiều tỷ đồng, lại còn gây độc, ô nhiễm môi trường vì phần lớn hương nhang bị tẩm hoá chất khi làm. Đốt vàng mã nhiều cũng đã gây ô nhiễm và tốn phí tiền tỉ giống như thắp đốt nhiều hương .Lễ hội vẫn quá tốn kém, tiêu cực, nhưng mỗi năm cả nước có tới 8000 lễ hội, bình quân mỗi ngày có 22 lễ hội, riêng mùa xuân đã chiếm tới 2/3 số lễ hội trên. Nhiều lễ hội bao đời chỉ là lễ hội làng, bây giờ hầu hết đã chuyển thành lễ hội vùng, lễ hội cho cả nước. Có lý do ở đời sống xã hội cao hơn xưa, phương tiện giao thông sẵn hơn nên người ta thích đi, dễ đi lễ hội, song cũng có cả lý do là mở mang, nhân to lễ hội để kinh doanh thu lời lớn. Nhiều di tích lịch sử, chùa cổ, đền xưa đã bị khai thác theo cách mượn tên chùa đền cũ ấy rồi xây rất to chùa đền ở diện tích lớn gần kề, liệu có đơn thuần chỉ nhằm mục đích gia tăng lòng kính Phật, thờ Thánh, hay còn để thu hút nhiều du khách mà thu bộn tiền dâng cúng, quyên góp và các dịch vụ ăn theo? Đại gia này làm thế, đại gia khác cũng chẳng chịu thua, tỉnh, thành phố này ganh đua với tỉnh, thành phố khác, tỉnh, thành phố họ xây mới chùa to nhất nước, đúc tượng lớn nhất Đông Nam Á, chẳng lẽ tỉnh, thành phố mình thua họ! Song đã có lúc nào những ai đó tự đặt câu hỏi: liệu Thần, Phật có thích chùa, đền to, tượng lớn, hay thích dùng tiền đó xây trường học, bệnh viện, nhà nuôi dưỡng người tàn tật, cô đơn như đạo lý từ bi, bác ái, cứu nhân độ thế của Phật, của thần thánh? Thực tế đang cho thấy là nhiều lễ hội đang bị thương mại hoá một số hoạt động, đi kèm là các sự tiêu cực, phản cảm. Nên vấn đề đặt ra là phải trả lễ hội về với những yếu tố thuần văn hoá và tâm linh. Theo bộ Văn hoá - Thể thao - Du lịch, cần  phải có biện pháp mạnh hơn để giữ trật tự lễ hội, cho thật văn hoá, chứ không phải lễ hội của thương mại, bạo lực tranh cướp nhau. Cần phải chấm dứt ngay tình trạng năm nào các địa  phương cũng cam kết tổ chức lễ hội tốt, nhưng chỉ được mấy ngày đầu, rồi sự tiêu cực, phản cảm, lợi dụng lễ hội để hốt bạc, buôn thần, bán thánh đâu lại hoàn đấy.                                                                                                   Trung Vũ<o:p></o:p>

anhdt

Tất cả chuyên mục

Tìm lại giá trị văn hoá cho lễ hội