Độc đáo nghề xe lanh dệt vải của người Mông ở Đồng Văn
Chủ nhật, 28/09/2014 09:37 (GMT+7)
Người Mông sinh sống trên cao nguyên đá Đồng Văn (Hà Giang) vẫn tự hào rằng, họ có hai nghề truyền thống khiến cộng đồng các tộc người sinh sống ở Tây Bắc phải nể phục là nghề xe lanh dệt vải và nghề rèn độc đáo.
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
</w:WordDocument>
</xml><![endif]-->
<p class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">Nếu như
nghề rèn chỉ dành cho đàn ông thì nghề xe lanh dệt vải dành cho phụ nữ và họ đã
tạo nên một nét văn hóa thổ cẩm rực rỡ sắc màu giữa ngút ngàn đá xám ngắt của
vùng cao nguyên cằn cỗi. <br></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">Ông Thào Mý
Giàng ở xã Tà Lũng huyện Đồng Văn kể rằng, xưa kia tộc người Mông hay du canh
du cư. Khi đi tìm một vùng đất mới thì người phụ nữ Mông bao giờ cũng mang
trong người hai hạt giống là hạt ngô và hạt cây lanh. Khi tìm được đất để dựng
bản, đàn ông Mông đắp bể làm lò rèn để rèn dao, cuốc, cày; còn phụ nữ thì tìm
đất trong đá để gieo hạt lanh, trỉa hạt ngô. <br></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial"><div style="text-align: center;"><img alt="" src="http://file.thanhtravietnam.vn/data/old_img/Portals/0/NEWS_IMAGES/anhdt/2014_9/2.jpg" width="500px"></div><div style="color: #666666;font-size: 11px;line-height: 18px;text-align: center;font-style:italic;"><span>Những cây lanh được đưa vào vòng quay để xe sợi.</span></div>Hạt ngô
nuôi sống người Mông bằng các món như mèn mén, ngô đồ; còn hạt cây lanh sẽ cho
sợi lanh để họ dệt nên như chiếc váy thổ cẩm để làm đồ mặc.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">Có lẽ công
đoạn làm nên hồn cốt của thổ cẩm tộc người Mông là cách vẽ sáp ong lên vải
lanh. Người Mông có kỹ thuật trang trí bằng cách vẽ sáp ong trên vải lanh để
lấy họa tiết. Hầu hết các họa tiết được thêu, vẽ, chắp vải trên nền vải lanh
trắng hoặc vải đỏ, có định hình sẵn là các bộ phận của áo, váy. Sau khi hoàn
thiện trang trí từng bộ phận riêng lẻ, người ta mới may ráp, hoàn chỉnh váy,
áo... <br></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">Chẳng vì
thế mà khi lên cao nguyên đá Đồng Văn vào các bản Lùng Tám, Phố Cáo, Sủng Là…
ta cũng dễ bắt gặp hình ảnh những người phụ nữ Mông trong lúc nông nhàn dạy con
cái cách xe lanh với tiếng lách cách của khung cửi dệt vải rộn vang cả bản. <br></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial"><div style="text-align: center;"><img alt="" src="http://file.thanhtravietnam.vn/data/old_img/Portals/0/NEWS_IMAGES/anhdt/2014_9/3.jpg" width="500px"></div><div style="color: #666666;font-size: 11px;line-height: 18px;text-align: center;font-style:italic;"><span>rong khi dệt vải những sợi lanh bị tơi sẽ được cắt đi tránh cho việc vải bị sờn.</span></div>Với người
phụ nữ Mông, cách xe lanh dệt vải, dùng sáp ong trang trí hoa văn như ăn vào
tâm thức được truyền đời, nên khi người con gái biết yêu, biết đi chợ tình thì
họ cũng đã thành thạo nghề xe lanh dệt vải. Cái nghề bình dị này đã đi vào ca
dao của tộc người này với ý nghĩa như một lời đánh giá phẩm chất của người phụ
nữ: “Gái đẹp không biết làm lanh cũng xấu/ Gái xinh chưa biết cầm kim là hư…”</span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">Những công
đoạn làm nên loại thổ cẩm đầy sắc màu của người Mông ở cao nguyên đá Đồng Văn
giờ đã trở thành một nét văn hóa đặc sắc đầy sức cuốn hút đối với mỗi du khách
khi đến khám phá làng dệt thổ cẩm truyền thống Lùng Tám ở huyện Quản Bạ. <br></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">Không những
thế, người Mông ở Đồng Văn đã mang nghề xe lanh dệt thổ cẩm của mình đi đến các
kỳ Festival ở Huế, các ngày hội văn hóa các dân tộc Việt Nam ở Đồng Mô (Hà Nội)
để trưng bày, giới thiệu gây nhiều sự ngạc nhiên, thích thú cho du khách./. <br></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial"> </span></p>
<p style="text-align: right;" class="MsoNormal"><i><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">Theo
Vietnamplus</span></i></p>
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" LatentStyleCount="156">
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}
</style>
<![endif]-->
anhdt