Lý giải khoa học về khả năng định hướng tuyệt vời của Bồ câu đưa thư

Thứ hai, 26/09/2016 10:26
(ThanhtraVietNam) – Bồ câu đưa thư là loài duy nhất sau khi bịt mắt hoặc nhốt vào lồng tối đưa đến một nơi xa lạ vẫn dễ dàng định vị để bay về nhà. Vì sao lại kì diệu như vậy? Vì sao chỉ có loài bồ câu đưa thư mới có khả năng đó mà không loài nào khác có thể làm được?
<p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><span style="line-height: 120%;"><font face="Arial" size="2">Thuở xưa, khi chưa có điện thoại, email hay Internet, người ta chỉ có 2 lựa chọn nếu muốn gửi thư đi đâu đó. Cách đầu tiên là nhờ người đưa giúp, hoặc sử dụng&nbsp;<a href="http://kenh14.vn/bo-cau-dua-thu.html" target="_blank" title="bồ câu đưa thư "><span style="color: blue; border: 1pt none windowtext; padding: 0cm;">bồ câu</span></a>&nbsp;đưa thư.<o:p></o:p></font></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><span style="line-height: 120%;"><font face="Arial" size="2">Trong lịch sử, rất nhiều nền văn minh đã huấn luyện bồ câu để vận chuyển những bức thư mật, âu cũng nhờ khả năng định vị phi thường của chúng.&nbsp;<span style="border: 1pt none windowtext; padding: 0cm;">Dù có đi xa mười hay hàng trăm cây số đi chăng nữa, bồ câu đưa thư vẫn có thể tìm đường trở về tổ của nó. Điều này vượt quá giới hạn của con người.</span><o:p></o:p></font></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><span style="line-height: 120%;"><font face="Arial" size="2">Nhưng làm cách nào bồ câu có thể định vị đường dễ dàng đến vậy?<o:p></o:p></font></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><font face="Arial" size="2"><b><span style="line-height: 120%; border: 1pt none windowtext; padding: 0cm;">1. Nhờ thị giác</span></b><span style="line-height: 120%;"><o:p></o:p></span></font></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><span style="line-height: 120%;"><font face="Arial" size="2">Thị giác là ưu tiên của bồ câu khi phải học một lộ trình nào đó và nó sẽ coi đấy là lộ trình duy nhất.<o:p></o:p></font></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><span style="line-height: 120%;"><font face="Arial" size="2">Thứ dùng để nhận biết sẽ gắn liền với những đặc điểm địa lý có tính to lớn, như đường xá, sông suối... Dựa trên những cung đường quen thuộc để định hướng là công cụ tìm đường quan trọng nhất của bồ câu. Cũng vì thế, nếu ở trong thành phố - nơi cảnh quan có phần lộn xộn, thường bồ câu sẽ không thể dùng thị giác của mình.<div style="text-align: center;"><img alt="" src="http://thanhtravietnam.vn/Portals/0/NEWS_IMAGES/hoangpl/2016_9/2.jpg" width="500px"></div><div style="color: #666666;font-size: 11px;line-height: 18px;text-align: center;font-style:italic;">Vào trong thành phố đông đúc, bồ câu đưa thư dễ bị lạc đường</div><o:p></o:p></font></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><span style="line-height: 120%;"><font face="Arial" size="2">Bên cạnh đó, các nhà khoa học cũng nhận định rằng kể cả khi ở nơi xa lạ, bồ câu có thể tìm được đường trở về nhà dựa vào Mặt trời. Chúng có khả năng quan sát và ghi nhớ chuyển động của Mặt trời trong những năm tháng đầu đời, và từ đó xác định được hướng đi.<o:p></o:p></font></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><font face="Arial" size="2"><span style="line-height: 120%; border: 1pt none windowtext; padding: 0cm;">Tuy nhiên, chỉ dựa vào hướng là không đủ. Chúng còn có một số công cụ khác nữa.</span><span style="line-height: 120%;"><o:p></o:p></span></font></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><font face="Arial" size="2"><b><span style="line-height: 120%; border: 1pt none windowtext; padding: 0cm;">2. Nhờ trọng lực</span></b><span style="line-height: 120%;"><o:p></o:p></span></font></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><span style="line-height: 120%;"><font face="Arial" size="2">Dù vẫn gây tranh cãi, nhiều chuyên gia vẫn cho rằng bồ câu có khả năng dùng bản đồ trọng lực để định hướng.<o:p></o:p></font></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><span style="line-height: 120%;"><font face="Arial" size="2">Một nghiên cứu mới đây đưa ra giả thuyết rằng bồ câu có một loại con quay hồi chuyển sinh học trong não, luôn giữ hướng ổn định về phía tổ của nó. Vì vậy, ở bất kỳ nơi nào, chúng vẫn tìm được đường trở về.<div style="text-align: center;"><img alt="" src="http://thanhtravietnam.vn/Portals/0/NEWS_IMAGES/hoangpl/2016_9/3.jpg" width="500px"></div><div style="color: #666666;font-size: 11px;line-height: 18px;text-align: center;font-style:italic;">Trọng lực và từ trường của trái đất giúp bồ câu định vị đường đi một cách dễ dàng</div><o:p></o:p></font></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><span style="line-height: 120%;"><font face="Arial" size="2">Nhưng điều này cũng có nghĩa là bất cứ vấn đề bất thường nào của trọng lực cũng sẽ ảnh hưởng đến khả năng tìm đường về nhà của bồ câu.<o:p></o:p></font></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><span style="line-height: 120%;"><font face="Arial" size="2">Các nhà nghiên cứu đã kiểm chứng bằng cách đưa chim bồ câu đến một nơi có trọng lực bất ổn. Kết quả là những con chim bồ câu này đã gặp nhiều khó khăn trong việc định hướng đường đi hơn những con bồ câu thông thường.<o:p></o:p></font></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><font face="Arial" size="2"><b><span style="line-height: 120%; border: 1pt none windowtext; padding: 0cm;">3. Nhờ thính giác</span></b><span style="line-height: 120%;"><o:p></o:p></span></font></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><span style="line-height: 120%;"><font face="Arial" size="2">Vào cuối thế kỷ 20, nhà địa chất học John Hagstrum phát hiện ra rằng nhiều loài bồ câu đã bị lạc đường khi chiếc máy bay siêu âm Concord xuất hiện. Chiếc máy bay phát ra những tiếng nổ siêu thanh, gây hỗn loạn quá trình định hướng của bồ câu.<o:p></o:p></font></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><span style="line-height: 120%;"><font face="Arial" size="2">Trước đây, đã có nghiên cứu chỉ ra chim có thể nghe các sóng âm có tần số rất thấp. Những sóng hạ âm này phát ra từ biển và tạo ra nhiễu loạn nhỏ trong không khí.<o:p></o:p></font></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><span style="line-height: 120%;"><font face="Arial" size="2">Từ đó, Hagstrum suy ra, rất có thể bồ câu sử dụng sóng hạ âm để định hướng đường đi.<o:p></o:p></font></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><span style="line-height: 120%;"><font face="Arial" size="2">Để kiểm nghiệm, ông dùng máy tính phát ra các sóng hạ âm từ 200 địa điểm khác nhau xung quanh ĐH Cornell - nơi tập trung rất nhiều bồ câu.<o:p></o:p></font></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><span style="line-height: 120%;"><font face="Arial" size="2">Kết quả là, ông nhận ra vào những ngày chúng từ Jersey Hill trở về Cornell dễ dàng, giữa hai địa điểm luôn có sóng hạ âm. Vào những ngày chúng đi lạc, sóng hạ âm từ Jersey Hill lại không tới được Cornell, nhiều khả năng là do các luồng gió cản.<o:p></o:p></font></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><span style="line-height: 120%;"><font face="Arial" size="2">Vì ống tai của bồ câu rất nhỏ, chúng thường phải quay vòng vòng trên không để tái cấu trúc các sóng âm dài và tìm ra đường đi thích hợp nhất.<o:p></o:p></font></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><font face="Arial" size="2"><b><span style="line-height: 120%; border: 1pt none windowtext; padding: 0cm;">4. Nhờ khứu giác</span></b><span style="line-height: 120%;"><o:p></o:p></span></font></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><span style="line-height: 120%;"><font face="Arial" size="2">Nhiều người cho rằng chim ngửi rất kém. Nhưng thực ra s<span style="border: 1pt none windowtext; padding: 0cm;">ố tế bào thụ thể khứu giác của bồ câu xấp xỉ bằng con người. Đồng thời, chúng lại có nhiều gen khứu giác hơn, và nhờ thế có khả năng nhận biết hơn được rất nhiều mùi.</span><o:p></o:p></font></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><span style="line-height: 120%;"><font face="Arial" size="2">Khi quan sát bồ câu đưa thư tại các vùng bị ô nhiễm ở Trung Quốc, các nhà nghiên cứu thấy chúng di chuyển nhanh hơn bình thường. Và khi quan sát những con bồ câu thiếu khứu giác, họ lại thấy chúng không thể nào trở về tổ được.<o:p></o:p></font></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><span style="line-height: 120%;"><font face="Arial" size="2">Theo thuyết định hướng khứu giác, bồ câu thường xuyên tiếp nhận nhiều mùi khác nhau do gió mang lại, qua đó tạo ra bản đồ mùi của từng khu vực.<o:p></o:p></font></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><span style="line-height: 120%;"><font face="Arial" size="2">Vì thế, không khí càng ô nhiễm, bồ câu lại có thể dễ dàng đọc được bản đồ và tìm đường về nhà dễ dàng hơn.<o:p></o:p></font></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><font face="Arial" size="2"><b><span style="line-height: 120%; border: 1pt none windowtext; padding: 0cm;">5. Nhờ... sống thọ</span></b><span style="line-height: 120%;"><o:p></o:p></span></font></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><span style="line-height: 120%;"><font face="Arial" size="2">Có lẽ nhân tố đánh giá khả năng tìm đường về nhà của bồ câu đưa thư quan trọng nhất là độ tuổi của chúng.<o:p></o:p></font></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><span style="line-height: 120%;"><font face="Arial" size="2">Các con bồ câu "thanh niên" luôn khó tìm đường về nhà hơn những con lớn tuổi. Điều này khẳng định khả năng tìm đường của bồ câu đưa thư không đơn giản là nhờ bẩm sinh mà phải qua học hỏi và luyện tập.<o:p></o:p></font></span></p> <p class="MsoNormal" style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify; line-height: 120%; background-image: initial; background-attachment: initial; background-size: initial; background-origin: initial; background-clip: initial; background-position: initial; background-repeat: initial;"><font face="Arial" size="2"><span style="line-height: 120%; border: 1pt none windowtext; padding: 0cm;">Bồ câu dưới 3 năm tuổi luôn quan sát và tiếp thu từ những con có nhiều kinh nghiệm định hướng hơn.</span><span style="line-height: 120%;"><o:p></o:p></span></font></p> <p class="MsoNormal" align="right" style="margin-top:6.0pt;margin-right:0cm; margin-bottom:6.0pt;margin-left:0cm;text-align:right;line-height:120%"><span style="line-height: 120%;"><font face="Arial" size="2">Tổng hợp</font><font face="Arial, sans-serif" style="font-size: 10pt;"><o:p></o:p></font></span></p>
anhdt
Ý kiến bình luận
Họ và tên *
Email *
Nội dung bình luận *
Xác thực *

Bản quyền thuộc Tạp chí Thanh tra