Nhiều tồn tại, hạn chế trong quản lý sử dụng thuốc
Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2 trực thuộc Bộ Y tế, có địa chỉ tại Tp Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai. Là bệnh viện được xếp loại I, có nhiệm vụ khám, chữa bệnh cho người bệnh tâm thần các tỉnh khu vực phía Nam (từ Đà Nẵng đổ vào), phục hồi chức năng, đào tạo và nghiên cứu khoa học.
Theo kết luận thanh tra về hoạt động mua, kiểm nhập, bảo quản, sử dụng thuốc Encorate 200 mg điều trị cho bệnh nhân nội trú và cấp phát cho bệnh nhân điều trị ngoại trú, trong giai đoạn 2015 đến 2018, Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2 mua tổng số 4.057.700 viên do Công ty CP Dược phẩm – Thiết bị y tế Hà Nội là đơn vị đã trúng thầu, cung ứng.
Nhiều sai phạm tại Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2, Đồng Nai (Ảnh: TN)
Với số lượng thuốc lớn lên đến hàng triệu viên/năm, nhưng trong giai đoạn này bệnh viện chưa ban hành nội quy kho thuốc. Trong các bản báo cáo xuất, nhập, tồn hàng tháng chưa thể hiện đầy đủ thông tin về số lô và hạn dùng của thuốc. Trên phiếu xuất chuyển giữa các kho thuốc chưa có chữ ký chính xác của lãnh đạo khoa Dược.
Việc kiểm kê thuốc tại các kho chưa được lập thành Biên bản kiểm kê theo mẫu số 11D/BV-01, phụ lục 8; thẻ kho xuất thuốc chưa ghi chi tiết đến từng lô thuốc, chưa ghi vào mục “diễn giải” theo mẫu số 04D/BV-01, phụ lục I được quy định tại Thông tư số 22/2011/TT-BYT.
Trong khi đó việc cấp phát, sử dụng thuốc cho bệnh nhân điều trị nội trú vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế. Cụ thể, trong 1.502 hồ sơ bệnh án được kiểm tra do bệnh viện cung cấp, có sự chưa phù hợp giữa số liệu sử dụng thuốc Encorate 200 mg được tổng hợp từ bệnh án so với số liệu từ Phòng công nghệ thông tin của Bệnh viện cung cấp và số liệu tổng hợp từ phiếu xuất kho của khoa Dược bệnh viện. Tổng số thuốc trên phiếu xuất kho của khoa Dược là 300.133 viên; tổng số thuốc trên hồ sơ bệnh án là 284.747 viên; tổng số thuốc theo dõi trên phần mềm quản lý là 307.620 viên. Bệnh viện chưa có đủ phiếu công khai sử dụng thuốc trong các bệnh án tại các gường bệnh.
Việc mua thuốc, các phiếu nhập kho chưa ghi đầy đủ thông tin thuốc như: hãng sản xuất, nước sản xuất, lô sản xuất, hạn dùng của thuốc. Ngay việc cấp phát thuốc cho Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số được theo dõi quản lý và ghi chép trong thẻ kho chưa đầy đủ thông tin về số chứng từ xuất. Thậm chí, trong giai đoạn từ 2015 đến tháng 12/2017 nhà thuốc bệnh viện không lập sổ theo dõi xuất - nhập thuốc Encorate 200 mg.
Nhập nhèm trong việc cấp phát thuốc cho bệnh nhân
Nhằm phục vụ Chương trình mục tiêu y tế - dân số, Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2 đã mua theo kết quả chọn thầu của Công ty CP Dược phẩm – Thiết bị y tế Hà Nội 120.000 viên Encorate 200 mg, số lô SKP 0301 hạn sử dụng ngày 09/04/2018. Cùng số lô, hạn dùng và Công ty này đã nhập thêm 81.000 viên Encorate 200 mg. Trong khi đó, nguồn điều trị nội trú và ngoại trú của bệnh viện không nhập thuốc Encorato 200 mg tại số lô SKP 0301.
Kết luận thanh tra chỉ rõ (Ảnh: TN)
Trong số 120.000 viên Encorate 200 mg của Chương trình mục tiêu y tế - dân số, Bệnh viện đã xuất 116.500 viên theo đúng số lô SKP 0301 cho tám đơn vị tỉnh trong khu vực. Thế nhưng, Bệnh viện xuất 3.500 viên thuốc cho Trung tâm phòng chống xã hội tỉnh Kiên Giang không đúng số lô SKP 0301 đã nhập. Nguồn gốc của 3.500 viên thuốc là từ lô SKS 0342 được Bệnh viện nhập theo kết quả trúng thầu tại Quyết định số 1148/QĐ-BV ngày 30/12/2016 của Giám đốc Bệnh viện. Sự việc này nhân viên khoa Dược đã không báo cáo với lãnh đạo khoa Dược và lãnh đạo bệnh viện. Đối với số thuốc 81.000 viên Encorate 200 mg, số lô SKP 0301 đã xuất bán hết cho bệnh nhân từ tháng 12/2017 và không còn trong danh mục thuốc bàn giao tại biên bản ngày 1/12/2017.
Tuy vậy, ngày 16/05/2018 Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2 đã tiếp nhận khám và điều trị bệnh nhân Phạm Khánh Trang (13 tuổi), địa chỉ xã Bảo Hòa, huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai được chuẩn đoán và điều trị bệnh động kinh; đồng thời, chỉ định Đơn điều trị cho bệnh nhân gồm 03 loại thuốc: Encorate 200 mg 60 viên; Magie B6 60 viên; Nootripam 400 mg 60 viên. Toàn bộ số thuốc trên nằm trong danh mục thuốc bảo hiểm y tế của bệnh viện. Sau khi sử dụng 05 viên Encorate 200 mg thì phát hiện thuốc đã hết hạn và ngày 18/05/2018, mẹ của bệnh nhân đến Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2 phản ánh và trả lại 47 viên thuốc còn lại. Bệnh viện đã cấp lại thuốc Encorate 200 mg còn hạn sử dụng để bệnh nhân tiếp tục điều trị.
Việc để xảy ra vi phạm về chuyên môn cấp phát thuốc đã hết hạn sử dụng cho bệnh nhân nêu trên là do nhân viên cấp phát thuốc chưa tuân thủ nguyên tắc cấp phát thuốc được quy định tại Mục g, điểm 3, Điều 15 của Thông tư số 22/2011/TT-BYT ngày 10/06/2011 của Bộ Y tế quy định về tổ chức và hoạt động của khoa Dược bệnh viện. Trong đó, việc theo dõi xuất nhập và kiểm kê kho thuốc chưa thực hiện theo quy định: Biên bản kiểm kê, Phiếu xuất kho từ kho chẵn cho kho cấp phát ngoại trú và thẻ kho không ghi số lô và hạn sử dụng của thuốc. Lãnh đạo khoa Dược chưa thường xuyên phổ biến, tập huấn đối với các bộ phận chuyên môn về quy trình, quản lý cấp phát thuốc tại các kho phát thuốc cho nhân viên làm việc tại kho thuốc.
Trước những sự việc xảy ra tại Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2, Thanh tra Bộ Y tế đã kiến nghị biện pháp xử lý cụ thể như: Đối với Cục Quản lý khám, chữa bệnh nghiên cứu ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện việc ghi chép bệnh án về nội dung công khai các dịch vụ khám chữa bệnh, đặc biệt là công khai thuốc đối với trường hợp những bệnh nhân tâm thần không có người nhà nuôi dưỡng để trực tiếp ký vào nội dung công khai dịch vụ y tế và công khai thuốc hàng ngày.
Đối với Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2: Khẩn trương xây dựng nội quy các kho thuốc, đồng thời hướng dẫn phổ biến thực hiện đầy đủ Nội quy kho thuốc; Hoàn thiện việc ghi chép thẻ kho, phiếu xuất kho, phiếu xuất chuyển kho, biên bản kiểm kê để đảm bảo việc theo dõi, kiểm soát số lô, hạn dùng của thuốc trong tất cả các khâu nhập, xuất, điều chuyển và sử dụng thuốc; Tăng cường phổ biến chuyên môn, nghiệp vụ về các nội dung trong công tác Dược Bệnh viện cho nhân viên khoa Dược và các khoa, phòng khác có liên quan, xây dựng và thực hiện kế hoạch kiểm tra, giám sát thường xuyên; Trong quá trình thực hiện cấp phát thuốc phải tuân thủ nghiêm các nguyên tắc trong cấp phát: Thuốc nhập trước xuất trước, thuốc có hạn dùng ngắn hơn trước, chỉ được cấp phát các thuốc còn hạn sử dụng và đạt tiêu chuẩn chất lượng theo quy định; Tiến hành xem xét kiểm điểm trách nhiệm của các tập thể, cá nhân đã để xảy ra các thiếu sót, vi phạm đã nêu và có các biện pháp khắc phục thiếu sót, vi phạm.
Thiên Ân