Kết luận thanh tra số 165/KL-TTr ngày 25/10/2024 của Thanh tra Sở Tài chính Hà Nội về việc thực hiện Chuyên đề số 10 "Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước; mua sắm, quản lý tài sản công trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2021-2025" tại UBND huyện Phúc Thọ năm 2023 đã làm rõ nhiều bất cập trong quản lý tài chính công của địa phương này.

Theo kết luận thanh tra, huyện Phúc Thọ nằm ở phía Tây của Thủ đô, với diện tích tự nhiên 117,3 km², dân số khoảng 200.000 người. Tổng số cơ quan, đơn vị sử dụng ngân sách trên địa bàn huyện là 134 đơn vị với 2.825 biên chế và 483 hợp đồng lao động. Mặc dù đã có nhiều nỗ lực trong thực hiện chương trình thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (THTK, CLP), nhưng vẫn còn nhiều tồn tại đáng chú ý.

Trụ sở UBND huyện Phúc Thọ, TP Hà Nội. Ảnh: ITN

Điểm nổi bật nhất là việc vượt chi ngân sách so với dự toán đầu năm tại nhiều đơn vị trực thuộc. Tổng số vượt dự toán lên tới hơn 2,6 tỷ đồng. Cụ thể, chi phí văn phòng phẩm vượt 862.951.000 đồng (khối xã, thị trấn 414.959.000 đồng), trong đó có 26 đơn vị (26 đơn vị thuộc khối trường học) có số chi trong năm vượt so với dự toán đầu năm 807.319.000 đồng.

Chi phí cước thông tin liên lạc cũng vượt dự toán 827.245.000 đồng (khối xã, thị trấn 93.690.000 đồng), trong đó 14 đơn vị (12 đơn vị thuộc khối trường học) có số chi vượt 129.075.000 đồng. Tương tự, sử dụng điện vượt dự toán 802.025.000 đồng, trong đó 29 đơn vị (26 đơn vị khối trường học) chi vượt 508.393.000 đồng.

Đáng chú ý, chi phí tổ chức hội nghị, hội thảo vượt dự toán tới trên 1,4 tỷ đồng. Chi tiếp khách, khánh tiết, lễ hội, kỷ niệm vượt 1,7 tỷ đồng. Đặc biệt, chi mua sắm, sửa chữa tài sản, trang thiết bị làm việc và phương tiện thông tin liên lạc vượt dự toán tới hơn 5,7 tỷ đồng, trong đó 22 đơn vị (14 đơn vị khối trường học) chi vượt 924.554.000 đồng.

Nguyên nhân của tình trạng này, theo báo cáo của các đơn vị, là do một số yếu tố khách quan. Về cước thông tin liên lạc, có đơn vị sự nghiệp (Trung tâm Văn hóa và Thông tin Huyện) thanh toán theo gói cước 15 tháng nên dẫn đến vượt dự toán (dự toán xây dựng gói cước 12 tháng). Về sử dụng điện, 02 đơn vị là phòng Giáo dục & Đào tạo và Văn phòng Huyện ủy phải sửa chữa trụ sở nên phải thực hiện di chuyển sang trụ sở tạm để làm việc. Chi phí xăng dầu tăng do Văn phòng HĐND & UBND Huyện được giao quản lý, sử dụng 04 xe phục vụ công tác chung và công tác phòng chống lụt bão.

Về lĩnh vực đầu tư công, UBND huyện Phúc Thọ đã thực hiện nhiều biện pháp tiết kiệm. Trong năm 2023, qua công tác thẩm định phê duyệt dự án, đấu thầu, thẩm tra quyết toán đã tiết giảm 51.584 triệu đồng. Tuy nhiên, kết luận thanh tra cũng chỉ ra một số tồn tại, hạn chế như việc cân đối vốn đầu tư năm 2023 chưa sát với thực tế, chưa cân đối với khả năng thu ngân sách.

Một số dự án còn chậm, không đảm bảo đúng thời gian theo quyết định phê duyệt dự án, chưa thực hiện đúng Điều 38 Luật Thực hành tiết kiệm chống lãng phí qui định "Thi công công trình phải đúng thiết kế, quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng; đúng tiến độ đã được phê duyệt". Nguyên nhân dẫn đến việc dự án không đảm bảo theo yêu cầu là do có vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng, do ảnh hưởng bởi diễn biến của dịch bệnh Covid-19, và do thiết kế, quy mô dự án phải điều chỉnh, thay đổi.

Về công tác thẩm tra, phê duyệt quyết toán, một số dự án còn chậm, chưa đảm bảo thời gian quy định tại Điều 47 Nghị định số 99/2021/NĐ-CP ngày 11/11/2021 của Chính phủ. Cụ thể, trong 42 dự án đã có quyết định phê duyệt thẩm tra quyết toán năm 2023, có 31 dự án thời gian thẩm tra, phê duyệt quyết toán chậm. Trong 18 dự án đơn vị đã trình đủ hồ sơ để nghị thẩm tra, phê duyệt quyết toán trong năm 2023, có 13 dự án đến thời điểm thanh tra (tháng 8/2024) đã có quyết định phê duyệt quyết toán nhưng không đảm bảo đúng thời gian theo quy định.

Về nghiệm thu, quyết toán, các gói thầu của các dự án còn chưa chính xác. Theo kết quả của kiểm toán chi phí đầu tư 07 dự án do Kiểm toán Nhà nước khu vực I thực hiện đã giảm trừ giá trị là 6.743 triệu đồng, trong đó sai khối lượng là 1.445 triệu đồng.

Về quản lý, sử dụng tài sản công, UBND huyện Phúc Thọ đã ban hành quy chế quản lý, sử dụng tài sản công cho 100% cơ quan, đơn vị. Tuy nhiên, quy chế chưa quy định rõ các biện pháp để thực hành tiết kiệm trong sử dụng tài sản công. Ngoài ra, vẫn còn 01 đơn vị chưa sử dụng phần mềm quản lý tài sản công (Hội Chữ thập đỏ).

Đối với việc xây dựng tiêu chuẩn, định mức sử dụng máy móc, thiết bị chuyên dùng và diện tích chuyên dùng theo quy định, UBND Huyện có báo cáo số 204/BC-UBND ngày 29/5/2023 gửi Sở Tài chính về việc xây dựng tiêu chuẩn, định mức sử dụng máy móc, thiết bị chuyên dùng và diện tích chuyên dùng. Tuy nhiên, việc này vẫn chưa được thực hiện đầy đủ.

Về khai thác đất công trên địa bàn huyện, tổng diện tích đất công đang cho thuê là 336,65 ha, trong đó cho thuê qua hình thức đấu giá 108,21 ha. Tuy nhiên, vẫn còn 239,33 ha (36% diện tích đất công) chưa cho thuê. Số công nợ còn phải thu trong năm từ cho thuê đất công (từ các hợp đồng qua hình thức đấu giá) đến ngày 31/12/2023 là 281.758.796 đồng.

Về sử dụng tài sản công vào mục đích cho thuê, kinh doanh, liên doanh liên kết, UBND huyện đã có Công văn số 671/UBND-TCKH gửi các đơn vị sự nghiệp trên địa bàn huyện về việc lập, xem xét, phê duyệt và tổ chức thực hiện đề án sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết. Tuy nhiên, trên địa bàn huyện chưa có đơn vị nào triển khai thực hiện.

Kết luận thanh tra đã đưa ra các kiến nghị đối với UBND huyện Phúc Thọ cũng như Phòng Tài chính - Kế hoạch và các đơn vị trực thuộc. Trong đó, yêu cầu UBND Huyện tiếp tục thực hiện và xác định THTK, CLP là nhiệm vụ trọng tâm; tuyên truyền sâu rộng đến cán bộ, công chức, viên chức về pháp luật THTK, CLP; hàng năm tổ chức thanh tra, kiểm tra việc xây dựng và thực hiện chương trình THTK, CLP.

Đặc biệt, kết luận thanh tra còn kiến nghị UBND Huyện chỉ đạo Phòng Tài chính - Kế hoạch và các đơn vị liên quan tập trung đôn đốc thu hồi các khoản nợ nộp ngân sách địa phương từ các hợp đồng cho thuê đất công qua hình thức đấu giá số tiền là 281.758.796 đồng.