Thời gian qua, công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng (BT, GPMB) các dự án, công trình do cấp tỉnh làm Chủ đầu tư trên địa bàn huyện Vĩnh Tường thường xuyên được Huyện uỷ, HĐND, UBND huyện quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện theo quy định.

UBND huyện đã tập trung nguồn lực cho thực hiện nhiệm vụ BT, GPMB được giao, chỉ đạo, đôn đốc các cơ quan, đơn vị chuyên môn của huyện báo cáo tiến độ, kết quả, khó khăn vướng mắc để có hướng chỉ đạo kịp thời.

UBND huyện Vĩnh Tường giao Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng (ĐTXD) công trình huyện trực tiếp tham mưu và thực hiện bồi thường, GPMB các dự án trên địa bàn huyện. Do đó, công tác bồi thường GPMB cơ bản đáp ứng được yêu cầu đề ra, đảm bảo tiến độ thực hiện các dự án.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện bên cạnh những kết quả đạt được, công tác công tác BT, GPMB vẫn còn những khó khăn, vướng mắc ảnh hưởng đến tiến độ GPMB.

Trong giai đoạn 2015-2022, trên địa bàn huyện Vĩnh Tường triển khai thực BT, GPMB đối với 16 dự án cấp tỉnh làm chủ đầu tư với tổng diện tích GPMB là 133,79ha.

Đến thời điểm kiểm tra, còn 2 dự án chưa BT, GPMB xong với tổng diện tích 32,24 ha, gồm: dự án Cải tạo, nâng cấp ĐT.304, đoạn từ KM10+572 đến Km15+100: 2,44ha/2,77ha; dự án Đường song song với đường sắt Hà Nội - Lào Cai (phía Bắc, phía Nam), đoạn từ đường Hợp Thịnh - Đạo Tú đến đường ĐT.304 kéo dài: 29,8ha/29,8ha.

Dự án Đường song song đường sắt Hà Nội - Lào Cai (tuyến phía Nam). Ảnh: Chu Kiều

Đối với dự án Cải tạo, nâng cấp ĐT.304, đoạn từ KM10+572 đến Km15+100 do Ban Quản lý dự án (QLDA) ĐTXD các công trình giao thông tỉnh Vĩnh Phúc làm chủ đầu tư, Kết luận thanh tra chỉ rõ, việc triển khai thực hiện công tác bồi thường GPMB của dự án còn chậm so với Kế hoạch số 2156/KH-UBND ngày 19/6/2023 của UBND huyện Vĩnh Tường về thu hồi, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm để thực hiện công trình.

Cụ thể, thời gian kiểm kê, kiểm đếm, điều tra số liệu chậm khoảng 03 tháng; thời gian lập phương án và niêm yết công khai dự thảo phương án BT, GPMB chậm khoảng 01 tháng.

Thanh tra tỉnh Vĩnh Phúc cũng cho biết, diện tích thu hồi thực tế của dự án là 5,1 ha lớn hơn diện tích chủ đầu tư đăng ký do trong quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021-2030 của huyện Vĩnh Tường diện tích phải thu hồi GPMB 2,77ha và trong kế hoạch sử dụng đất năm 2022 duyệt là 2,77ha vì vậy trong năm 2022 không ban hành được Thông báo thu hồi đất để GPMB thực hiện dự án.

Ngày 20/6/2023, UBND huyện đã ban hành Thông báo số 189/TB-UBND về việc thu hồi đất thực hiện dự án diện tích được thu hồi là 2,77ha (phần diện tích còn thiếu sẽ bổ sung khi điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021-2030 của huyện Vĩnh Tường).

Theo báo cáo của Ban QLDA ĐTXD công trình huyện, lý do của việc đăng ký thiếu diện tích so với thực tế 2,33 ha là do phần thu hồi, bổ sung 0,63ha mở rộng thêm nút giao thông để kết nối với dự án Đường nối từ đường tỉnh 304 (thị trấn Tứ Trưng) đến dự án Đường Vành đai 4 đô thị Vĩnh Phúc và l,7ha đường hiện trạng cũ.

Theo Kết luận thanh tra, nguyên nhân là do công tác phối hợp giữa các đơn vị liên quan chưa tốt, chỉ đạo của chính quyền một số địa phương chưa thực sự sát sao, quyết liệt đối với công tác thu hồi đất BT, GPMB.

Do đó để xảy ra tình trạng ban hành thông báo thu hồi đất đến chủ sử dụng đất còn có sai sót; công tác tuyên truyền, vận động nhân dân chưa thực sự hiệu quả. Việc quy chủ, xác định nguồn gốc đất, quy chủ, kiểm kê còn có trường hợp xảy ra nhầm lẫn, phải điều chỉnh phương án bồi thường.

Dự án thứ hai Đường song song đường sắt đoạn Hà Nội - Lào Cai (phía bắc, phía nam), đoạn từ đường Hợp Thịnh - Đạo Tú đến ĐT.304 kéo dài (xã Yên Lập, huyện Vĩnh Tường) do Ban QLDA ĐTXD các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh Vĩnh Phúc làm chủ đầu tư.

Đến thời điểm kiểm tra, việc triển khai công tác bồi thường, hỗ trợ, GPMB của Ban QLDA ĐTXD công trình huyện chậm tiến độ khoảng 02 tháng so với các Kế hoạch về thu hồi đất, điều tra, khảo sát, kiểm đếm để thực hiện dự án do UBND huyện ban hành.

Ban QLDA ĐTXD công trình huyện Vĩnh Tường chưa tham mưu, trình UBND huyện Vĩnh Tường ban hành Kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, kiểm đếm và thông báo thu hồi đất trên địa bàn xã Nghĩa Hưng để triển khai thực hiện.

Thanh tra tỉnh cũng đã nêu rõ nguyên nhân chậm tiến độ dự án này là do các cơ quan chuyên môn của huyện chưa tham mưu kịp thời cho UBND huyện Vĩnh Tường ban hành các kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, kiểm đếm và thông bảo thu hồi đất, phê duyệt giá đất cụ thể để tính tiền bồi thường khi nhà nước thu hồi đất.

Bên cạnh đó, dự án thực thu hồi đất của nhiều hộ dân trên địa bàn 04 xã trong khi hồ sơ địa chính lưu tại các xã chưa chính xác, phải mất nhiều thời gian xác minh. Do vậy công tác điều tra, khảo sát, kiểm đếm, xây dựng phương án bồi thường GPMB, xin ý kiến các hộ dân có đất thu hồi và lập hồ sơ trình UBND huyện phê duyệt chậm so với kế hoạch bồi thường GPMB của UBND huyện,

Dự án phải thu hồi đất trồng lúa lớn hơn 10ha, phải xin ý kiến chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ cho chuyển mục đích đất trồng lúa. Ngày 28/12/2022 Thủ tướng Chính phủ mới có Văn bản số 1240/TTg-NN chấp thuận UBND tỉnh Vĩnh Phúc quyết định chuyển mục đích đất trồng lúa sang đất phi nông nghiệp để thực hiện dự án.

Để khắc phục những tồn tại, hạn chế trong công tác BT, GPMB tại 2 dự án này cần phải làm rõ trách nhiệm của từng cá nhân, đơn vị liên quan. Đồng thời, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật đất đai theo quy định./.