Mới đây, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã ban hành Văn bản số 1564/TB-TTCP về Thông báo kết luận thanh tra trên địa bàn huyện Hoài Đức. Trong đó, có nội dung đáng chú ý về công tác quản lý nhà nước về đất đai tại Dự án KĐT Kim Chung – Di Trạch (huyện Hoài Đức, TP Hà Nội) và việc chủ đầu tư dự án chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng đất.

Chủ đầu tư ký hợp đồng chuyển nhượng đất, nhà khi dự án chưa đủ điều kiện

Được biết, dự án Kim Chung - Di Trạch (tên mới Hinode Royal Park) là dự án khu đô thị mới với diện tích 146,8 ha, có tổng mức đầu tư 41.248 tỉ đồng nằm tại huyện Hoài Đức, Hà Nội. Dự án do Tổng Công ty Cổ phần Thương mại Xây dựng (Vietracimex) làm chủ đầu tư.

Tại Kết luận thanh tra số 1016/KL-TTCP ngày 11/10/2022 của TTCP về thanh tra trên địa bàn huyện Hoài Đức, việc UBND TP Hà Nội, UBND huyện Hoài Đức thực hiện công tác quản lý Nhà nước về đất đai tại dự án KĐT mới Kim Chung - Di Trạch, huyện Hoài Đức và việc chủ đầu tư dự án chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai, TTCP nêu rõ, về quy hoạch xây dựng, thời gian lập, thẩm định, trình phê duyệt quy hoạch phân khu S2 của TP kéo dài từ tháng 10/2010 đến tháng 01/2014; việc điều chỉnh tổng thể quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 kéo dài từ tháng 3/2014 đến tháng 10/2018 là vi phạm Điều 32 Nghị định số 37 của Chính phủ.

Trong công tác giải phóng mặt bằng, sau 3 tháng từ khi có quyết định thu hồi đất tổng thể, UBND huyện Hoài Đức mới ban hành quyết định thu hồi đến từng hộ gia đình, cá nhân là không đúng với Nghị định 84/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007 của Chính phủ. UBND huyện Hoài Đức có vi phạm khi không ban hành thông báo thu hồi đất đến từng hộ gia đình, cá nhân; thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng (GPMB) theo diện tích ghi trên giấy tờ về quyền sử dụng đất mà không căn cứ vào diện tích đo đạc thực tế.

Dự án trên địa bàn huyện Hoài Đức, Hà Nội. Ảnh: Huy Trần

Tại thời điểm thanh tra, diện tích đất của dự án được bàn giao gần 136,5 ha (giảm 1,68 ha) so với diện tích đất được giao tại Quyết định số 1174 của UBND tỉnh Hà Tây (trước khi sáp nhập về Hà Nội). Tuy nhiên, Vietracimex và UBND huyện Hoài Đức chưa chủ động hoàn thiện hồ sơ để trình UBND TP Hà Nội điều chỉnh lại diện tích đất giao cho Vietracimex. Thanh tra còn phát hiện việc chưa bàn giao đất theo qui định đối với 10,28 ha đất, chưa nỗ lực thực hiện, gây khó khăn cho việc sử dụng đất của dự án. "Trách nhiệm chính thuộc về Vietracimex, UBND huyện Hoài Đức và các phòng ban, cá nhân liên quan", thông báo kết luận nêu rõ.

Đối với việc giao đất, nộp tiền sử dụng đất, UBND tỉnh Hà Tây có Quyết định số 1174/QĐ-UBND ngày 08/05/2008 thu hồi 138,17 ha đất, giao Vietracimex thực hiện dự án nhưng không quy định cụ thể diện tích đất giao có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất, thời hạn sử dụng đất... để làm căn cứ cho việc xác định tiền sử dụng đất, không căn cứ vào quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 đã được duyệt là thực hiện không đúng quy định tại Nghị định số 181 của Chính phủ. Trước khi ra quyết định giao đất cho Vietracimex, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hà Tây không thẩm định nhu cầu sử dụng đất của dự án.

Nhiều công trình còn dở dang. Ảnh: Huy Trần

Bên cạnh đó, UBND tỉnh Hà Tây phê duyệt tiền sử dụng đất của dự án đối với 53,9 ha (bao gồm đất liền kề, biệt thự, chung cư cao tầng và đất công trình hỗn hợp) theo Quyết định số 1256/QĐ-UBND ngày 17/7/2007 của tỉnh Hà Tây là chưa đúng quy định tại Điều 4, Nghị định số 198/2004/NĐ-CP ngày 03/12/2004 của Chính phủ và Điểm 2.1, mục I, phần B, Thông tư số 117/2004/TT-BTC ngày 07/12/2004 của Bộ Tài chính.

Trong quá trình thanh tra, TTCP cũng chỉ ra các sở, ngành chức năng, UBND TP Hà Nội chưa kiểm tra, xem xét, tính toán cụ thể để báo cáo Thủ tướng Chính phủ quyết định việc áp dụng chi phí rủi ro bất động sản và chi phí bảo dưỡng hạ tầng không đúng quy định trong quá trình xác định tiền sử dụng đất của DA với tổng số tiền 89,3 tỷ đồng theo Kết luận thanh tra số 2351/KL-TTCP ngày 17/9/2012 của TTCP là chưa thực hiện đúng chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ (tại Thông báo số 283/TB-VPCP Văn phòng Chính phủ).

Trong khi đó, Vietracimex đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật, các công trình xây dựng và nhà ở của dự án mà không lưu giữ hồ sơ, bản vẽ, bản đồ quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/2000, 1/500 được cơ quan nhà nước phê duyệt. Doanh nghiệp này còn ký hợp đồng chuyển nhượng đất, nhà cho 16 khách hàng khi dự án chưa đủ điều kiện chuyển nhượng.

Nhiều năm kéo dài nhưng có công trình vẫn đang trong quá trình xây dựng và hoàn thiện. Ảnh: Huy Trần

Kiểm điểm, xác định rõ trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân

Từ những sai phạm đã được chỉ ra tại Thông báo kết luận thanh tra, TTCP đề nghị UBND TP Hà Nội tổ chức tiếp thu, rút kinh nghiệm đối với tập thể, cá nhân để xảy ra thiếu sót, tồn tại trong việc kéo dài thời gian lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch phân khu S2 và điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 của dự án KĐT Kim Chung - Di Trạch. Kiểm điểm nghiêm túc, xác định rõ trách nhiệm theo quy định đối với tập thể, cá nhân do thực hiện chưa đúng quy định của pháp luật, để xảy ra việc chậm quyết định thu hồi đất đến từng hộ gia đình, cá nhân; không thông báo thu hồi đất đến các trường hợp bị thu hồi; bồi thường, hỗ trợ GPMB không theo diện tích đất sử dụng thực tế; không kịp thời đề nghị UBND TP Hà Nội điều chỉnh lại diện tích đất đã được giao cho phù hợp với diện tích đất bàn giao mốc giới; chậm thực hiện dứt điểm trong công tác GPMB, bàn giao đất để thực hiện dự án.

TTCP cũng đề nghị UBND TP Hà Nội chỉ đạo UBND huyện Hoài Đức khẩn trương hoàn thành công tác GPMB, bàn giao để Vietracimex triển khai thực hiện dự án theo điều chỉnh tổng thể quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 được duyệt, tránh gây lãng phí đất đai; phối hợp với Vietracimex rà soát, xác định số tiền hơn 20,3 đồng Vietracimex đã chi trả, hỗ trợ di chuyển mộ chí cho đối tượng bị thu hồi đất để thực hiện dự án (chưa nằm trong các phương án GPMB), lập phương án bồi thường, hỗ trợ, GPMB theo quy định; khắc phục những sai sót trong công tác bồi thường GPMB. Chỉ đạo các sở, ngành chức năng kiểm tra, rà soát việc đền bù không theo diện tích đất sử dụng thực tế, báo cáo UBND TP biện pháp khắc phục, bảo đảm ổn định tình hình an ninh, chính trị ở địa phương, không làm phát sinh khiếu nại phức tạp của các hộ dân về nội dung này. Các cơ quan liên quan và Vietracimex khẩn trương rà soát, thực hiện các thủ tục xác định và thu nộp nghĩa vụ tài chính của DA, bảo đảm thu đúng, thu đủ vào ngân sách nhà nước theo quy định.

Đối với thời kỳ từ khi UBND TP Hà Nội ban hành Quyết định số 405/QĐ-UBND phê duyệt đồ án quy hoạch phân KĐT S2, tỷ lệ 1/5.000 đến khi ban hành Quyết định số 5723/QĐ-UBND phê duyệt điều chỉnh tổng thể quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 thì rà soát, xác định cụ thể thời gian thực tế dự án đã phải tạm dừng để rà soát quy hoạch, bảo đảm thực hiện theo đúng quy định của pháp luật và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Văn bản số 1059/TTg-KTN ngày 04/7/2011 về việc miễn tiền phạt chậm nộp tiền sử dụng đất của dự án.

Vietracimex cần khẩn trương thực hiện các thủ tục cần thiết, đồng thời sớm triển khai thực hiện dự án theo quy định của pháp luật và theo quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 của dự án đã được phê duyệt nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất, tránh gây lãng phí đất đai và dư luận không tốt đối với việc thực hiện dự án.

Như vậy, qua công tác thanh tra, cơ quan thanh tra không những chỉ ra những tồn tại, hạn chế, bất cập trong thực hiện dự án mà còn kịp thời chấn chỉnh những vi phạm, để tránh gây lãng phí đất đai và không làm phát sinh khiếu nại phức tạp tại địa phương./.