Một góc thành phố Long Xuyên, tỉnh An Giang. Ảnh: THAG

Việc giao đất, cho thuê đất là một trong những biện pháp nhằm đảm bảo sử dụng đất đúng mục đích, ổn định, tiết kiệm, hiệu quả, giúp UBND thành phố Long Xuyên bổ sung nguồn thu từ đất được giao, cho thuê; góp phần đảm bảo vào phát triển kinh tế xã hội bền vững. Từ năm 2021 - 2022, UBND thành phố Long Xuyên đã thực hiện giao đất, cho thuê đất cho các hộ gia đình, cá nhân với tổng diện tích 27.645,7m² , tiền sử dụng đất và lệ phí trước bạ đã nộp ngân sách là hơn 100.827.218.945 đồng.

Trong thời gian qua, UBND thành phố Long Xuyên đã phối hợp với các sở, ngành nổ lực nhằm thực hiện tốt các chủ trương, chính sách, pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai, góp phần tạo sự ổn định trong quá trình phát triển và đảm bảo an sinh xã hội, thực hiện tốt các mục tiêu phát triển bền vững của thành phố. Trên cơ sở thực hiện công tác quản lý nhà nước về đất đai, dưới sự hướng dẫn của các sở, ngành và lãnh đạo, chỉ đạo UBND thành phố, công tác quản lý nhà nước về đất đai đã có nhiều chuyển biến tích cực, từng bước đi vào nề nếp. Các hồ sơ giao đất, cho thuê đất đã thực hiện theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hàng năm được UBND tỉnh phê duyệt. Việc thực hiện giao đất ở, cho thuê đất đã phần nào đáp ứng được nhu cầu của người dân, đặc biệt là các hộ gia đình có điều kiện kinh tế khó khăn, góp phần thực hiện chính sách xã hội, ổn định cuộc sống của người dân trên địa bàn. Việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng và đảm bảo quyền của người sử dụng đất. Thông qua việc giao đất, cho thuê đất đã góp phần tăng thu ngân sách, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Tuy nhiên, bên cạnh những việc làm được, qua thời kỳ thanh tra từ ngày 01/01/2021 đến ngày 31/12/2022, Thanh tra tỉnh phát hiện công tác giao đất, cho thuê đất và thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai trên địa bàn thành phố Long Xuyên còn những tồn tại, hạn chế, vi phạm:

Thứ nhất, về trình tự, thủ tục, thành phần hồ sơ chưa đúng quy định: 132 hồ sơ không có văn bản thẩm định nhu cầu sử dụng đất; 23 hồ sơ không có biên bản giao đất trên thực địa; 04 hồ sơ quyết định giao đất có trước đơn xin giao đất; 01 hồ sơ nộp tiền lệ phí trước bạ trước khi có thông báo nộp tiền lệ phí trước bạ; 07 hồ sơ đơn giao đất không ghi ngày; 23 hồ sơ tờ khai lệ phí trước bạ không ghi ngày; 117 phiếu chuyển thông tin để xác định nghĩa vụ tài chính có trước khi quyết định giao đất.

Thứ hai, có 05 hồ sơ cấp GCNQSDĐ không trùng khớp giữa thông tin trên tờ trình cấp giấy và thông tin trên GCNQSDĐ.

Thứ ba, đối với 05 trường hợp giao đất chỉ định không thông qua đấu giá theo phương án khai thác 06 khu đất công trên địa bàn thành phố thì các quyết định giao đất ở phần căn cứ ban hành không căn cứ Kế hoạch sử dụng đất được UBND tỉnh phê duyệt là không đúng theo quy định tại Thông tư số 30/2014/TT-BTNMT ngày 02/6/2014; Thời điểm UBND thành phố Long Xuyên ký ban hành Quyết định giao đất cho 05 hộ thì Quyết định số 47/2013/QĐ-UBND đã được bãi bỏ, Nghị định số 148/2020/NĐ-CP đã có hiệu lực thi hành nhưng lại không được căn cứ để thực hiện là không đúng quy định.

Thứ tư, đối với trường hợp giao đất chỉ định không thông qua đấu giá cho ông Đoàn Văn Lâm theo phương án khai thác khu đất mương Cơ khí, phường Bình Khánh thì việc tổ chức đo đạc, lập phương án khai thác đất công chưa chính xác, dẫn đến hiện nay giữa phần đất giao chỉ định và đất cũ của ông Đoàn Văn Lâm vẫn còn một phần đất công dôi dư nhỏ hẹp, không đạt được mục đích như phương án khai thác đất công.

Phương án khai thác đất công đã được UBND thành phố Long Xuyên phê duyệt từ tháng 5/2016, Thông báo nộp tiền sử dụng đất được ký gửi ông Đoàn Văn Lâm vào tháng 10/2018, thời gian thực hiện tối đa 60 ngày kể từ ngày có Thông báo của cơ quan Thuế; nhưng đến ngày 16/4/2021 ông Lâm mới thực hiện nộp tiền sử dụng đất. Từ đó cho thấy UBND thành phố Long Xuyên và các cơ quan có liên quan chưa tổ chức thực hiện nghiêm việc thông báo thu tiền sử dụng đất và Văn bản số 4221/VPUBND-KTTH thống nhất đề xuất của Sở Tài nguyên và Môi trường: “Trường hợp các hộ dân được giao đất chỉ định không thống nhất giá giao đất thì UBND thành phố Long Xuyên tiếp tục quản lý các thửa đất, lập thủ tục đấu giá theo quy định”.

Ngoài ra, UBND thành phố Long Xuyên ban hành Quyết định số 3680/QĐ-UBND giao đất ở cho hộ ông Đoàn Văn Lâm ở thời điểm sau ngày Quyết định số 47/2013/QĐ-UBND bị bãi bỏ theo Quyết định số 68/2020/QĐ-UBND (có hiệu lực ngày 15/01/2021). Do đó, quyết định giao đất ở theo hình thức chỉ định cho ông Đoàn Văn Lâm thời điểm này là trái với điểm g khoản 1 Điều 118 Luật Đất đai 2013 (phải qua đấu giá quyền sử dụng đất). Hiện nay ông Đoàn Văn Lâm đã chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho ông Nguyễn Quốc Thống; vì vậy, căn cứ khoản 26 Điều 1 Nghị định số 148/2020/NĐ-CP, không kiến nghị thu hồi GCNQSDĐ đã cấp.

Thứ năm, có 13 hồ sơ xác định giá tính lệ phí trước bạ chưa đúng theo quy định với tổng số tiền thu chênh lệch thừa gần 9,3 triệu đồng.

Thứ sáu, việc tính lệ phí trước bạ và cấp GCNQSDĐ đối với 39 hồ sơ của các hộ dân được bố trí nền tại Khu tái định cư (Hợp phần 3) là không đúng quy định do chưa có trong bảng giá đất.

Để xảy ra những vi phạm hạn chế trên, Thanh tra tỉnh An Giang kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo Chủ tịch UBND thành phố Long Xuyên chỉ đạo các cơ quan chuyên môn phối hợp với Chi cục Thuế thành phố Long Xuyên thực hiện thu số tiền sử dụng đất chưa nộp là hơn 95.307 triệu đồng và lệ phí trước bạ đối với 218 hồ sơ trong năm 2022 theo đúng quy định của pháp luật. Đồng thời, Chi cục Thuế thành phố Long Xuyên thực hiện hoàn trả tiền lệ phí trước bạ thu chênh lệch thừa của 13 trường hợp với số tiền 9,3 triệu đồng; xác định lại lệ phí trước bạ của 39 hồ sơ tại Khu tái định cư (Hợp phần 3) theo Quyết định số 39/2023/QĐ-UBND ngày 31/10/2023 của UBND tỉnh bổ sung Bảng giá các loại đất áp dụng giai đoạn 2020 - 2024 trên địa bàn tỉnh An Giang ban hành kèm theo Quyết định số 70/2019/QĐ-UBND ngày 23/12/2019 của UBND tỉnh.

Cùng với đó, kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh giao Sở Nội vụ chủ trì, phối hợp với UBND thành phố Long Xuyên tham mưu, tổ chức kiểm điểm trách nhiệm các cá nhân thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND tỉnh có liên quan đến những hạn chế, vi phạm.  Các cơ quan có thẩm quyền kiểm điểm trách nhiệm đối với các cá nhân có liên quan đến những hạn chế, vi phạm theo thẩm quyền tại Chi cục Thuế thành phố Long Xuyên, Văn phòng Đăng ký đất đai.

Riêng UBND thành phố Long Xuyên có trách nhiệm chỉ đạo, tổ chức thực hiện kiểm điểm trách nhiệm đối với Phòng Tài nguyên và Môi trường, Trung tâm Phát triển quỹ đất và các cá nhân có liên quan đến những hạn chế, vi phạm theo thẩm quyền. Chủ tịch UBND thành phố Long Xuyên có văn bản chỉ đạo, chấn chỉnh, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trong công tác quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn thành phố Long Xuyên; có giải pháp khắc phục những hạn chế, thiếu sót nêu trên.