Vi phạm nghiêm trọng quy trình quản lý đất đai

 Dự án Khu tái định cư đường phía Nam khu đô thị mới, thành phố Cao Bằng (TP) được UBND tỉnh phê duyệt từ năm 2012 với tổng mức đầu tư 283,6 tỷ đồng, nhằm bố trí quỹ đất tái định cư cho các hộ dân bị ảnh hưởng bởi các dự án phát triển đô thị, hạ tầng kỹ thuật. Dự kiến ban đầu, dự án sẽ hoàn thành vào năm 2015. Tuy nhiên, sau nhiều lần điều chỉnh, đến nay, dự án vẫn chưa hoàn thành, với hàng loạt sai phạm được thanh tra tỉnh phát hiện, liên quan đến quản lý đất đai, giải phóng mặt bằng, chậm tiến độ thi công, và sai sót trong công tác tài chính.

Theo Kết luận thanh tra số 02/KL-TTr ngày 07/02/2025, đến thời điểm thanh tra, UBND TP Cao Bằng không có văn bản chứng minh rõ ràng việc quản lý diện tích 13,7 ha của dự án, dù đây là một yêu cầu quan trọng trong quản lý đất đai. Kết quả kiểm tra thực tế phần đất ranh giới của dự án vẫn còn một số vị trí chưa hoàn thành giải phóng mặt bằng và chưa thu hồi hết như khu quy hoạch là nhà văn hoá,... cây xanh đối diện dãy lô đất ở C5, do vậy chưa xác định được chính xác diện tích của dự án được giao quản lý sử dụng là bao nhiêu.

Nhiều hạng mục của dự án tái định cư vẫn đang dang dở. (Ảnh: Laodong.vn)

Thời điểm hiện tại UBND TP chưa tổng hợp được tổng số các lô đất đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Khu đất giáp chợ và đường Võ Nguyên Giáp theo quy hoạch là khu đất dành cho cây xanh nhưng hiện nay đang sử dụng là bãi đồ xe trung chuyển hàng hoá của TP là chưa phù hợp với quy hoạch sử dụng đất và bản đồ tổng mặt bằng chia lô. Có một số vị trí khu đất công được quy hoạch là cây xanh, bãi đỗ xe, khu vực tập thể dục, thể thao nhưng qua kiểm tra thực tế diện tích không đủ theo mặt bằng chia lô.

Bên cạnh đó, Thanh tra tỉnh đã phát hiện nhiều bất cập trong hồ sơ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng (GCNQSDĐ) cho các hộ dân thuộc diện tái định cư: 14/17 hồ sơ xin cấp GCNQSDĐ không ghi ngày tháng, không có chữ ký của người viết đơn; 16/17 hồ sơ không có xác nhận của cán bộ địa chính và UBND phường Sông Hiến; 12/17 hồ sơ không có phiếu kiểm soát thủ tục hành chính, gây khó khăn trong quản lý đất đai; một lô đất số 14, dãy A2 được cấp hai GCNQSDĐ cho cùng một cá nhân, vi phạm nghiêm trọng trong quy trình quản lý đất đai.

Kết luận thanh tra còn cho biết, dự án đã bị điều chỉnh quy hoạch tổng cộng 5 lần, kéo dài thời gian thực hiện từ năm 2012 đến tận năm 2024. Các hạng mục thi công kéo dài nhiều năm nhưng vẫn chưa hoàn thành và chưa bàn giao đúng tiến độ. Nguồn vốn thiếu ổn định, dẫn đến tình trạng chậm thanh toán khối lượng hoàn thành cho các nhà thầu.

Tại hạng mục điều chỉnh bổ sung thiết kế trên tuyến đường nhánh N9 thuộc dự án, qua kiểm tra hồ sơ Ban quản lý dự án (QLDA), việc lập dự toán áp dụng định mức, bóc tách khối lượng còn nhiều sai sót dẫn đến việc chênh lệch dự toán phải giảm trừ 50.795.011 đồng và thu hồi nộp ngân sách nhà nước số tiền đã thanh toán cho nhà thầu xây lắp: 72.405.481 đồng.

Đặc biệt, đối với hạng mục đường giao thông, thoát nước mặt thuộc các hạng mục bổ sung, Thanh tra tỉnh cho biết, kiểm tra hồ sơ việc lập dự toán áp dụng định mức, bóc tách khối lượng còn nhiều sai sót dẫn đến việc chênh lệch dự toán phải giảm trừ là 1,31 tỷ đồng.

Kiểm điểm, xử lý trách nhiệm các tập thể, cá nhân có liên quan

Thanh tra tỉnh cũng cho biết, để xảy ra những vi phạm trên, trách nhiệm thuộc lãnh đạo UBND TP, lãnh đạo phòng Tài nguyên và Môi trường, Văn phòng Đăng ký đất đai chi nhánh TP, Trung tâm Phát triển quỹ đất và giải phóng mặt bằng, Ban Quản lý đầu tư xây dựng TP, UBND phường Sông Hiến từ thời điểm thực hiện dự án đến thời điểm thanh tra trong công tác chỉ đạo điều hành về giải phóng mặt bằng, quản lý đất đai, thực hiện dự án; các đơn vị khảo sát, tư vấn thiết kế và các cá nhân được giao tham mưu, thực hiện nhiệm vụ.

Trước những vi phạm nghiêm trọng, Thanh tra tỉnh Cao Bằng đã kiến nghị UBND TP kiểm tra, rà soát làm rõ tình trạng sử dụng đất trong dự án, đặc biệt là các khu vực chưa giải phóng mặt bằng. Thu hồi các GCNQSDĐ được cấp sai, điều chỉnh lại quy hoạch khu tái định cư theo đúng kế hoạch được duyệt. Đẩy mạnh, khẩn trương hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng để công trình đang thi công hoàn thành đúng tiến độ, bàn giao công trình, hạng mục để đưa vào sử dụng.

Bên cạnh đó, thu hồi ngay 72,4 triệu đồng đã thanh toán sai, giảm dự toán tổng số tiền 1,31 tỷ đồng do lập dự toán sai sót. Chủ đầu tư, Ban QLDA đầu tư và xây dựng thành phố kiểm tra giảm thanh toán các loại chi phí tư vấn và chi phí quản lý dự án theo chi phí xây dựng đối với hai công trình nêu trên; kiểm tra, rà soát toàn bộ hồ sơ trước khi nghiệm thu, thanh toán, quyết toán dự án hoàn thành.

Đồng thời, kiểm điểm và xử lý trách nhiệm các tập thể, cá nhân có liên quan trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện.

Dự án Khu tái định cư Cao Bằng có quá nhiều vi phạm nghiêm trọng trong quản lý đất đai, tài chính và tiến độ thực hiện. Những vi phạm này không chỉ có nguy cơ gây thất thoát ngân sách mà còn ảnh hưởng lớn đến quyền lợi của người dân tái định cư.

Thanh tra tỉnh đã yêu cầu UBND thành phố khẩn trương khắc phục sai phạm, đảm bảo tiến độ thi công và sử dụng ngân sách một cách minh bạch, hiệu quả. Trong thời gian tới, các cơ quan chức năng cần tiếp tục giám sát chặt chẽ quá trình thực hiện các biện pháp khắc phục để tránh tình trạng tương tự tái diễn.