Thanh tra Bộ GTVT mới đây đã ban hành Kết luận thanh tra số 1302/KL- TTr về việc chấp hành các quy định của pháp luật chuyên ngành trong hoạt động kiểm định an toàn kỹ thuật bảo vệ môi trường đối với phương tiện thủy nội địa.

Qua thanh tra tại các đơn vị đăng kiểm phương tiện thủy nội địa trực thuộc Sở GTVT - Xây dựng (GTVT-XD) Lào Cai, các Sở GTVT: Tuyên Quang, Lai Châu, Bắc Ninh, Hải Dương, Thanh Hóa, Bà Rịa - Vũng Tàu (Đơn vị đăng kiểm) và làm việc với Cục Đăng kiểm Việt Nam (ĐKVN), Thanh tra Bộ GTVT đã chỉ ra hàng loạt tồn tại, hạn chế, vi phạm tại các Đơn vị đăng kiểm.

Đáng chú ý như về điều kiện pháp lý để hoạt động, còn 2 đơn vị đăng kiểm là Hải Dương và Tuyên Quang chưa được Cục ĐKVN xác nhận, thông báo đủ năng lực theo quy định của khoản 5 Điều 15, khoản 2 Điều 20 Thông tư số 48/2015/TT-BGTVT. Trong số 5 đơn vị đăng kiểm (Lào Cai, Lai Châu, Bắc Ninh, Thanh Hóa, Bà Rịa - Vũng Tàu) đã được Cục ĐKVN xác nhận, thông báo đủ năng lực thì có 2 đơn vị có khoảng thời gian hoạt động khi chưa được xác nhận, thông báo đủ năng lực (gồm Lào Cai trước ngày 09/5/2023 và Lai Châu trước ngày 01/5/2022). Cục ĐKVN xác nhận, thông báo đủ năng lực cho 2 đơn vị đăng kiểm Lào Cai, Lai Châu khi chưa đủ số lượng đăng kiểm viên; đưa ra một số hạn chế, giới hạn của đơn vị đăng kiểm trong xác nhận, thông báo năng lực là chưa đảm bảo đầy đủ cơ sở pháp lý theo quy định tại Phụ lục X Thông tư số 48/2015/TT BGTVT. Sở GTVT Hải Dương chưa làm việc trực tiếp với Chi cục Đăng kiểm Hải Hưng việc tiếp nhận, bàn giao nhiệm vụ theo yêu cầu của Cục ĐKVN.

Về nhân lực phục vụ công tác đăng kiểm, đơn vị đăng kiểm Lào Cai (đã được Cục ĐKVN xác nhận, thông báo) thiếu 01 đăng kiểm viên theo quy định tại mục 2.1 Phụ lục X Thông tư số 48/2015/TT BGTVT. Đơn vị đăng kiểm Hải Dương (chưa được Cục ĐKVN xác nhận, thông báo) thiếu 01 đăng kiểm viên trước ngày 27/3/2023. Từ ngày 27/3/2023 không có đăng kiểm viên theo quy định tại mục 2.1 Phụ lục X Thông tư số 48/2015/TT-BGTVT. Đơn vị đăng kiểm Bà Rịa - Vũng Tàu (đã được Cục ĐKVN xác nhận, thông báo) thiếu 01 đăng kiểm viên từ ngày 01/4/2023 theo quy định tại mục 2.1 Phụ lục X Thông tư số 48/2015/TT-BGTVT.

Tại các đơn vị đăng kiểm Hải Dương, Lào Cai, Lai Châu, Bắc Ninh, Thanh Hóa đã sử dụng đăng kiểm viên của đơn vị đăng kiểm khác (sau khi được sự đồng ý của Cục ĐKVN bằng văn bản) để thực hiện công tác kiểm định phương tiện thủy nội địa là không đúng theo quy định tại Phụ lục X Thông tư số 48/2015/TT BGTVT. Cục ĐKVN hướng dẫn, cho phép đơn vị đăng kiểm được sử dụng đăng kiểm viên của đơn vị đăng kiểm khác để thực hiện công tác kiểm định phương tiện thủy nội địa là không đảm bảo đầy đủ cơ sở pháp lý theo quy định tại Thông tư số 48/2015/TT-BGTVT.

Thanh tra Bộ GTVT phát hiện hàng loạt tồn tại hạn chế tại các đơn vị đăng kiểm phương tiện thủy nội địa

Về tổ chức thực hiện kiểm định phương tiện thủy nội địa, 2 đơn vị đăng kiểm có 3 lượt phương tiện gồm Lai Châu 02 lượt, Bắc Ninh 01 lượt được kiểm định chưa phù hợp với thông báo năng lực đơn vị đăng kiểm. Tại Đơn vị đăng kiểm Tuyên Quang có 01 lượt phương tiện được kiểm định chưa phù hợp với với thẩm quyền, năng lực của đăng kiểm viên. Tại 02 Đơn vị đăng kiểm có 05 lượt phương tiện (Hải Dương 01 lượt, Bắc Ninh 04 lượt) được cấp Giấy chứng nhận ATKT&BVMT không đảm bảo thời hạn 01 ngày kể từ ngày kết thúc kiểm tra hiện trường theo quy định tại khoản 3 Điểu 10 Thông tư số 48/2015/TT-BGTVT.

Ngoài ra, tại đơn vị đăng kiểm Hải Dương có phương tiện HD-0551, 00028/21 S34 được thực hiện hoán cải tại Công ty TNHH Sản xuất & Thương mại Nguyễn Tường tại Hải Dương với Danh mục xác nhận năng lực kỹ thuật cơ sở đóng mới, hoán cải, sửa chữa phục hồi phương tiện thủy nội địa chưa được Sở GTVT Hải Dương xác nhận theo quy định tại điểm 1.5.2 mục IV QCVN 89:2015/BGTVT.

Tại đơn vị đăng kiểm Bà Rịa - Vũng Tàu, có 4 lượt phương tiện sửa chữa phục hồi, hoán cải (00122/22S72, 00089/22S72, 00088/22S72, 00003/21S72) không được thực hiện tại cơ sở đã được xác nhận và thông báo năng lực kỹ thuật phù hợp của cơ quan có thẩm quyền theo quy định tại điểm 1.1.1 Chương II QCVN 89:2015/BGTVT.

Về thực hiện các nội dung kiểm định phương tiện, tại các Đơn vị đăng kiểm Hải Dương, Tuyên Quang, Lào Cai, Bắc Ninh, Thanh Hóa, Bà Rịa - Vũng Tàu có tồn tại, hạn chế, vi phạm về Danh mục kiểm tra, Biên bản kiểm tra thiếu chữ ký của đăng kiểm viên, chủ phương tiện, có nội dung không phù hợp với phương tiện.

Tại 6 đơn vị đăng kiểm Hải Dương, Tuyên Quang, Lào Cai, Bắc Ninh, Thanh Hóa, Bà Rịa - Vũng Tàu có tồn tại, hạn chế, vi phạm về Báo cáo kiểm tra chưa thể hiện đầy đủ kết quả kiểm tra (về hệ trục, ống bao trục, ổ đỡ); chưa có nội dung đánh giá cho hạng mục kiểm tra liên quan; chưa có nội dung kết luận; chưa ghi nhận thời điểm kiểm tra; sử dụng mẫu báo cáo kiểm tra không phù hợp; thiếu báo cáo kiểm tra, báo cáo thiếu chữ ký của đăng kiểm viên.

Các đơn vị đăng kiểm Lào Cai, Bắc Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu có tồn tại, hạn chế, vị phạm về Hồ sơ kiểm định thiếu chữ ký của đăng kiểm viên, chủ phương tiện; không thể hiện các hạng mục phải kiểm tra; lập không phù hợp với loại hình kiểm định. Tại Đơn vị đăng kiểm Lào Cai có tồn tại, hạn chế, vi phạm về việc không tiến hành kiểm tra trên đà theo quy định. Tại đơn vị đăng kiểm Lào Cai, Bắc Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu có tồn tại, hạn chế, vi phạm về việc cấp Giấy chứng nhận ATKT&BVMT.

Có 4 đơn vị đăng kiểm có tồn tại, hạn chế, vi phạm về thời điểm kết thúc kiểm tra được ghi nhận tại Biên bản kiểm tra không phù hợp với thời gian được phân công thực hiện các công việc khác trong ngày gồm Hải Dương, Lào Cai, Bắc Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu, không phù hợp khi các phương tiện được kiểm tra ở các địa điểm khác nhau, không phù hợp khi các phương tiện khác nhau được ghi nhận trùng nhau (Hải Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu); có hiện tượng tẩy xóa, sửa chữa việc phân công nhiệm vụ khác của đăng kiểm viên (Bắc Ninh).

Theo đánh giá của Thanh tra Bộ GTVT, nguyên nhân khách quan của những tồn tại hạn chế đã nêu là do số lượng phương tiện thủy nội địa phân bố không đồng đều theo địa giới hành chính, tại một số địa phương có số lượng phương tiện kiểm định ít, gây khó khăn cho đơn vị đăng kiểm trong việc duy trì, bố trí đủ số lượng đăng kiểm viên. Cùng với đó, địa bàn thực hiện kiểm định rộng, phức tạp theo địa hình tự nhiên nên khó khăn trong hoạt động kiểm định tại hiện trường cũng như việc kiểm tra, giám sát của lãnh đạo đơn vị đăng kiểm đối với đăng kiểm viên.

Hiện nay chưa có các quy định về việc sử dụng trang thiết bị kỹ thuật, ứng dụng khoa học kỹ thuật để giám sát hoạt động của đăng kiểm viên nên việc giám sát còn nhiều bất cập. Đại dịch Covid-19 dẫn đến việc phải thực hiện giãn cách xã hội trong những năm 2021, 2022 nên công tác kiểm định phương tiện thủy nội địa gặp nhiều khó khăn.

Về nguyên nhân chủ quan, Cục ĐKVN đã buông lỏng quản lý hoạt động của các đơn vị đăng kiểm; chưa bổ sung, cập nhật các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo nghiệp vụ; chưa có biện pháp tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động đăng kiểm; không thực hiện đúng thời hạn thực hiện xác nhận và thông báo năng lực cho các đơn vị đăng kiểm theo quy định tại Thông tư 48/2015/TT-BGTVT. Một số Sở GTVT, Sở GTVT-XD đã buông lỏng quản lý; chưa rà soát, bổ sung số lượng đăng kiểm viên; chưa thực hiện thanh tra về công tác kiểm định phương tiện thủy nội địa trên địa bàn; chưa phát hiện kịp thời các tồn tại, hạn chế, vi phạm của đơn vị đăng kiểm.

Một số đơn vị đăng kiểm quản lý chưa chặt chẽ; chưa kịp thời kiểm tra, giám sát để xảy ra các tồn tại, hạn chế, vi phạm trong hoạt động kiểm định; chưa sâu sát trong phân công nhiệm vụ và giám sát hoạt động của các đăng kiểm viên, nhân viên nghiệp vụ.

Một số đơn vị đăng kiểm có số lượng đăng kiểm viên không bảo đảm theo quy định, trình độ năng lực chưa đáp ứng yêu cầu thực tế. Chất lượng kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện thủy nội địa hoàn toàn phụ thuộc vào việc chấp hành các quy định, quy trình, thủ tục đăng kiểm của đăng kiểm viên./.