Thiếu thanh tra, kiểm tra

Theo hướng dẫn của Thanh tra Chính phủ về việc thanh tra chuyên đề quy hoạch và thực hiện quy hoạch xây dựng thuộc giai đoạn từ năm 2015 - 2022 và cụ thể tình hình của địa phương, Thanh tra tỉnh lựa chọn thanh tra trực tiếp một số đồ án quy hoạch chi tiết và điều chỉnh quy hoạch chi tiết của đô thị và Nông thôn trình UBND tỉnh bổ sung Kế hoạch thanh tra năm 2023.

Thanh tra tỉnh thanh tra trực tiếp UBND huyện Nguyên Bình 02 đồ án quy hoạch chi tiết gồm: Đồ án Quy hoạch xây dựng điểm dân cư Nông thôn xóm Thôm Phát, xã Minh Tâm, huyện Nguyên Bình và Đồ án Quy hoạch chi tiết xây dựng khu vực phía Bắc thị trấn Nguyên Bình, huyện Nguyên Bình, Tỷ lệ 1/500).

Thanh tra tỉnh nhận thấy, thiếu công tác kiểm tra, thanh tra là một trong những nguyên nhân gây nên các đồ án quy hoạch chưa thực hiện làm ảnh hưởng tới hiệu quả kinh tế - xã hội của đồ án được quy hoạch nói riêng và toàn xã hội nói chung. Vì có công tác kiểm tra, thanh tra thì các cấp các ngành, nhân dân mới nắm bắt được thực trạng của đồ án quy hoạch, tìm ra nguyên nhân tồn tại để khắc phục, tháo gỡ và xử lý,...

Nguyên nhân do UBND huyện Nguyên Bình và UBND xã Minh Tâm chưa quan tâm và đánh giá đúng tầm quan trọng của công tác quy hoạch được pháp luật quy định. Trách nhiệm tồn tại thuộc UBND huyện Nguyên Bình và UBND xã Minh Tâm.

Trụ sở UBND huyện Nguyên Bình. Ảnh: Luatquanghuy

Chưa bảo đảm tính công khai, minh bạch trong thực hiện quy hoạch

Cụ thể, tại Đồ án Quy hoạch xây dựng điểm dân cư Nông thôn xóm Thôm Phát, xã Minh Tâm, huyện Nguyên Bình, qua thanh tra nhận thấy một số kết quả đạt được như: Hồ sơ, Đồ án đã thực hiện các nội dung theo quy định: (1) Chấp hành lập, thẩm định, phê duyệt các nội dung: Phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch và phê duyệt quy hoạch; giải pháp mạng lưới công trình hạ tầng kỹ thuật và công trình hạ tầng xã hội; quy hoạch của từng lô đất; thuyết minh tổng hợp và quy định quản lý; (2) Bố trí nguồn lực để lập quy hoạch; (3) Bảo đảm sự phù hợp giữa quy hoạch chung: (4) Lập quy hoạch tuân thủ quy chuẩn về quy hoạch Nông thôn và quy chuẩn khác có liên quan; (5) Bảo đảm về không gian kiến trúc, hệ thống hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật; (6) Đảm bảo nhu cầu sử dụng nhà, công trình y tế, giáo dục, văn hóa; (7) Đảm bảo về hạ tầng kỹ thuật; (8) Về thời gian lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch.

Việc thực hiện dự án đã hỗ trợ xây dựng nhà xí hợp vệ sinh 12 hộ/12 hộ; Hỗ trợ xây dựng hầm bioga 02/40 hộ; Hỗ trợ 70 tấn xi măng cho 38 hộ để láng nền nhà (Kinh phí do Sở xây dựng hỗ trợ).

Nhìn chung, kết quả đạt được, do công tác lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch cơ bản thực hiện theo quy định của pháp luật; Sự quan tâm của Sở Xây dựng đối với đồ án quy hoạch.

Tuy nhiên, tồn tại tại Đồ án này trong hồ sơ: (1) Chưa bố trí quy hoạch cây xanh phù hợp theo quy định; (2) UBND huyện không lập kế hoạch thực hiện quy hoạch xây dựng; (3) Chưa dự báo đánh giá tác động, ảnh hưởng xấu đối với môi trường; (4) Ảnh hưởng đến diện tích đất nông nghiệp (giảm đất nông nghiệp); (5) Chưa có phụ lục tính toán đầy đủ chỉ tiêu hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật để đảm bảo sự phù hợp việc quy mô dân số thay đổi.

Nguyên nhân của tồn tại, do đơn vị lập đồ án còn thiết sót, cơ quan thẩm định và cơ quan xin ý kiến trước khi phê duyệt rà soát chưa chặt chẽ. Trách nhiệm tổn tại thuộc đơn vị lập đồ án, cơ quan thẩm định đồ án và cơ quan xin ý kiến trước khi phê duyệt đồ án.

Thanh tra tỉnh kết luận, việc thực hiện đồ án: (1) Chưa tổ chức thực hiện quy hoạch xây dựng; (2) Chưa bảo đảm tính công khai minh bạch trong thực hiện quy hoạch; (3) Một số nhà dân được xây dựng tại khu vực được quy hoạch là đất trồng lúa (LUK); (4) Đồ án trong thời gian qua chưa thực hiện dự án (thực hiện rất ít).

Nguyên nhân tồn tại là do UBND huyện Nguyên Bình và UBND xã Minh Tâm chưa thực hiện đầy đủ công tác quản lý về quy hoạch và thực hiện quy hoạch; chưa bố trí được nguồn vốn để thực hiện các dự án.

Trong khi đó, về công tác quản lý nhà nước về quy hoạch, địa phương thiếu công tác kiểm tra, thanh tra các đồ án quy hoạch là một trong những nguyên nhân dẫn đến các đồ án quy hoạch chưa thực hiện làm ảnh hưởng tới hiệu quả kinh tế - xã hội của đồ án được quy hoạch nói riêng và toàn xã hội nói chung. Vì có công tác kiểm tra, thanh tra thì các cấp các ngành, nhân dân mới nắm bắt được thực trạng của đồ án quy hoạch, tìm ra nguyên nhân tồn tại để khắc phục, tháo gỡ và xử lý.

Nguyên nhân do UBND huyện Nguyên Bình và UBND xã Minh Tâm chưa đánh giá đúng tầm quan trọng của công tác quy hoạch được pháp luật quy định. Trách nhiệm đó thuộc UBND huyện Nguyên Bình và UBND xã Minh Tâm.

Thiếu báo cáo rà soát trước khi lập quy hoạch

Tại Đồ án Quy hoạch chi tiết xây dựng khu vực phía Bắc thị trấn Nguyên Bình, huyện Nguyên Bình, qua thanh tra, Thanh tra tỉnh đánh giá, một số kết quả đạt được tại Đồ án do công tác lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch cơ bản thực hiện theo quy định của pháp luật. Đồng thời, những mặt làm được là do đồ án được thanh tra và quản lý nhà nước về quy hoạch, UBND huyện Nguyên Bình đã quản lý thực hiện quy hoạch xây dựng; lập, ban hành Quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc.

Thực tế, các Chủ đầu tư triển khai thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình trong khu vực đảm bảo theo quy hoạch được duyệt (trụ sở Bảo hiểm, Kho Bạc, UBND thị trấn), một số tuyến đường tại mặt cắt 3-3, mặt cắt 4-4). Đặc biệt triển khai thực hiện tại mặt cắt 1-1 để lưu thông kết nối Trung tâm thị trấn; Việc cấp giấy phép xây dựng cơ bản đảm bảo theo quy hoạch.

Đồ án còn một số tồn tại, hạn chế như: (1) Thiếu báo cáo rà soát trước khi lập quy hoạch; (2) Chưa tổ chức cắm mốc quy hoạch đầy đủ; (3) quản lý cấp giấy phép xây dựng còn một số hồ sơ chưa đảm bảo theo quy định, chưa xem xét kỹ về khoảng lùi công trình “Chỉ giới xây dựng” theo quy hoạch quy định; (4) Đoạn đường tránh QL34 (chủ đầu tư là Bộ Giao thông vận tải) tại mặt cắt 2-2 thi công phân móng, nên đường, hiện nay dừng thi công nhiều năm. Những nội dung tồn tại này do thiếu kinh phí cắm mốc và thi công công trình QL34; rà soát chưa chặt chẽ trong quá trình cấp phép. Trách nhiệm thuộc UBND huyện Nguyên Bình.