Mới đây Chính phủ đã có báo cáo Quốc hội, các đại biểu Quốc hội về kết quả thực hiện một số Nghị quyết của Quốc hội Khóa XIV về giám sát chuyên đề, chất vấn và Nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề, chất vấn từ đầu nhiệm kỳ khóa XV đến hết kỳ họp thứ 4 trong lĩnh vực thanh tra. Kết quả cho thấy, công tác thanh tra được triển khai theo chương trình kế hoạch và thanh tra đột xuất, nội dung thanh tra có trọng tâm, trọng điểm.

Qua thanh tra đã chấn chỉnh, khắc phục những bất cập, sơ hở trong quản lý, chỉ đạo, điều hành và trong việc ban hành chính sách, pháp luật; phát hiện, kiến nghị xử lý nghiêm đối với các hành vi vi phạm pháp luật, đảm bảo khách quan, chính xác, đúng pháp luật, trong đó, việc chuyển thông tin, hồ sơ vụ việc có dấu hiệu tội phạm sang cơ quan điều tra có nhiều tiến bộ. Công tác đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận thanh tra tiếp tục có chuyển biến tích cực, trong đó, đã tham mưu, trình cấp có thẩm quyền cơ chế tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến dự án, đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án (Đề án 153).

Cơ bản khắc phục được sự chồng chéo, trùng lắp giữa thanh tra với kiểm toán

Thanh tra Chính phủ bám sát vào chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN, TC, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; căn cứ vào đề xuất của các bộ, ngành, địa phương để xây dựng Định hướng chương trình thanh tra trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Trong đó, có nội dung chỉ đạo Thanh tra Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương tăng cường thanh tra công tác quản lý nhà nước và trách nhiệm của người đứng đầu trong trong thực hiện nhiệm vụ được giao, tập trung vào các ngành, lĩnh vực, địa phương dễ phát sinh nhiều vi phạm, tham nhũng, tiêu cực, nhiều đơn khiếu nại, tố cáo và dư luận xã hội quan tâm. Tăng cường công khai, minh bạch trong hoạt động thanh tra; phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan thanh tra, kiểm tra, kiểm toán và các cơ quan nội chính nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả thanh tra.

Trên cơ sở đó, Thanh tra Chính phủ hướng dẫn, chỉ đạo các bộ, ngành địa phương xây dựng kế hoạch thanh tra hằng năm của đơn vị, địa phương mình đảm bảo đúng Định hướng, có trọng tâm, trọng điểm, đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước và phát triển kinh tế, xã hội của các cấp, các ngành.

Đáng chú ý, Luật Thanh tra năm 2022 quy định cụ thể việc xử lý chồng chéo, trùng lắp trong hoạt động thanh tra. Trong quá trình tham mưu Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Định hướng chương trình thanh tra và hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch thanh tra hằng năm, Thanh tra Chính phủ phối hợp chặt chẽ với Kiểm toán nhà nước để xử lý chồng chéo trong hoạt động thanh tra, kiểm toán theo đúng quy định của pháp luật và Quy chế phối hợp giữa Thanh tra Chính phủ và Kiểm toán Nhà nước. Nhìn chung, việc chồng chéo, trùng lặp giữa Thanh tra Chính phủ và Kiểm toán nhà nước đã được khắc phục.

Hiện nay, Thanh tra Chính phủ đang xây dựng Thông tư thay thế Thông tư số 01/2014/TT-TTCP ngày 23/4/2014 quy định việc xây dựng, phê duyệt định hướng chương trình thanh tra, kế hoạch thanh tra. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng nhằm khắc phục triệt để tình trạng chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra.

Toàn cảnh Hội nghị tổng kết ngành Thanh tra năm 2022. (Ảnh: NT)

Triển khai nhiều giải pháp khắc phục tình trạng chậm ban hành kết luận thanh tra

Tại phiên chất vấn, kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, Tổng Thanh tra Chính phủ đã báo cáo về việc chậm ban hành kết luận thanh tra và nguyên nhân thực trạng của Thanh tra Chính phủ và ngành Thanh tra trong thời gian qua. Theo đó, nguyên nhân khách quan là do một số quy định của pháp luật về thanh tra còn bất cập, chưa phù hợp với thực tế; tính chất phức tạp của hoạt động thanh tra, việc chấp hành của đối tượng thanh tra... Đồng thời, có nguyên nhân chủ quan của ngành Thanh tra trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện từng cuộc thanh tra cụ thể.

Báo cáo của Chính phủ nêu rõ, đến nay, nguyên nhân từ bất cập của pháp luật đã cơ bản được khắc phục (Quốc hội ban hành Luật Thanh tra năm 2022). Đối với nguyên nhân chủ quan, để khắc phục tình trạng chậm ban hành kết luận thanh tra, trong thời gian qua, Ban cán sự đảng, Tổng Thanh tra Chính phủ đã ban hành và chỉ đạo thực hiện nhiều văn bản liên quan đến nội dung này, như: Nghị quyết số 45-NQ/BCSĐ ngày 22/7/2022, Nghị quyết số 76-NQ/BCS ngày 06/6/2023 của Ban cán sự đảng; Quyết định số 465/QĐ-TTCP ngày 29/11/2022 của Tổng Thanh tra Chính phủ...

Qua đó tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, đạo đức công vụ của công chức Thanh tra Chính phủ và ngành Thanh tra trong hoạt động thanh tra. Góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động, nhất là thúc đẩy tiến độ, nâng cao chất lượng các cuộc thanh tra nhằm phát hiện, xử lý kịp thời, nghiêm minh, đúng pháp luật các vi phạm; bảo đảm 100% vụ việc có dấu hiệu tội phạm chuyển cơ quan điều tra; chuyển danh sách tổ chức Đảng, đảng viên có dấu hiệu vi phạm đến cơ quan kiểm tra Đảng để xem xét, xử lý theo quy định của Đảng.

Kết quả thực hiện, đến nay tình trạng chậm ban hành kết luận thanh tra đã từng bước được khắc phục góp phần tạo nên kết quả tích cực của ngành Thanh tra thời gian qua.

Tiếp tục triển khai nhiều nhiệm vụ quan trọng khác

Bên cạnh công tác thanh tra, Thanh tra Chính phủ còn triển khai nghiêm túc các cuộc thanh tra theo kế hoạch thanh tra và các cuộc thanh tra đột xuất theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Đồng thời, tăng cường theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận thanh tra, xử lý sau thanh tra tăng tỷ lệ thu hồi về tiền và tài sản, nhất là các kết luận thanh tra do Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo.

Ban hành và tổ chức thực hiện kế hoạch kiểm tra hằng năm đối với công tác xây dựng, thực hiện kế hoạch thanh tra của thanh tra bộ, ngành, địa phương. Trên cơ sở kết quả kiểm tra, Tổng Thanh tra Chính phủ ban hành thông báo kết quả kiểm tra gửi các bộ, ngành, địa phương để phát huy những ưu điểm, kết quả; đồng thời chấn chỉnh, khắc phục những tồn tại, hạn chế trong việc xây dựng, thực hiện Kế hoạch thanh tra nói chung và việc chậm ban hành kết luận thanh tra nói riêng.

Mặt khác, tiếp tục hoàn thiện Đề án 153 “Phương án tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án, đất đai trong các kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại một số tỉnh, thành phố” theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, báo cáo Ban cán sự đảng Chính phủ.

Ngoài ra, ban hành Kế hoạch tổng kết hoạt động thanh tra công vụ, xây dựng Báo cáo kết quả hoạt động thanh tra công vụ và dự thảo Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường hoạt động thanh tra công vụ.