Mới đây, Phòng Giáo dục và Đào tạo thành phố Thanh Hóa đã có văn bản xin ý kiến Thành ủy và UBND thành phố về việc triển khai mô hình dạy học 5 ngày/tuần đối với các trường trung học cơ sở (THCS) trên địa bàn.

Nếu được thông qua, Thanh Hóa sẽ gia nhập danh sách các địa phương thí điểm mô hình này, cùng với Phú Thọ, Lai Châu, Lào Cai, Hà Nội, thành phố Hà Tĩnh (Hà Tĩnh), thành phố Nha Trang (Khánh Hòa) và thành phố Vinh (Nghệ An).

Thực tế tại các địa phương như Lào Cai, nơi mô hình này được thí điểm cho thấy kết quả tích cực, chất lượng giáo dục được nâng cao, học sinh có thời gian nghỉ ngơi hợp lý hơn và giảm tình trạng bỏ học. Mô hình này không chỉ giúp học sinh có thời gian tái tạo năng lượng mà còn mở ra không gian cho các hoạt động ngoại khóa, giáo dục kỹ năng sống và phát triển toàn diện.

Mô hình này không chỉ giúp học sinh có thời gian tái tạo năng lượng mà còn mở ra không gian cho các hoạt động ngoại khóa, giáo dục kỹ năng sống và phát triển toàn diện.

Tại Việt Nam, Chỉ thị số 16/CT-TTg ngày 18/6/2018 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh đổi mới chương trình giáo dục phổ thông cũng nhấn mạnh việc tổ chức dạy học theo hướng tinh giản, giảm tải áp lực cho học sinh. Mô hình tuần học 5 ngày chính là một trong những giải pháp phù hợp với tinh thần này, góp phần thực hiện hiệu quả Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Việc rút ngắn thời gian học xuống 5 ngày giúp học sinh có thêm thời gian nghỉ ngơi, từ đó tăng khả năng tập trung và hiệu quả học tập trong tuần. Một lịch trình học tập dày đặc với 6 ngày/tuần, trong khi các kỳ thi, kiểm tra vẫn giữ nguyên áp lực, có thể khiến học sinh rơi vào trạng thái căng thẳng kéo dài. Nghỉ thêm ngày thứ bảy giúp học sinh có khoảng trống để thư giãn, đồng thời dành thời gian cho hoạt động gia đình, xã hội và phát triển bản thân.

Mô hình này cũng sẽ tạo điều kiện cho các trường tổ chức các hoạt động giáo dục khác như giáo dục kỹ năng sống, thể dục thể thao, phụ đạo học sinh có học lực chưa đạt và bồi dưỡng học sinh giỏi. Những hoạt động này không chỉ giúp nâng cao chất lượng giáo dục mà còn khuyến khích sự sáng tạo, chủ động của cả thầy và trò.

Về phía giáo viên, việc tổ chức dạy học 5 ngày/tuần cho phép họ có thêm thời gian chuẩn bị bài giảng, sinh hoạt chuyên môn và nghiên cứu phương pháp giảng dạy mới. Điều này góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy, đảm bảo rằng mỗi tiết học đều được đầu tư kỹ lưỡng thay vì bị dàn trải quá nhiều.

Những lo ngại và giải pháp

Một số ý kiến cho rằng việc giảm số ngày học có thể dẫn đến tình trạng thiếu thời gian hoàn thành chương trình. Tuy nhiên, với sự linh hoạt trong phân bổ thời gian giảng dạy, hoàn toàn có thể đảm bảo đủ số tiết theo quy định mà không ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục. Thực tế, mô hình này đã được triển khai thành công ở nhiều nơi, chứng minh rằng chất lượng không chỉ được duy trì mà còn có xu hướng cải thiện.

Mặt khác, việc tổ chức hoạt động ngoài giờ vào thứ bảy cần được kiểm soát chặt chẽ để không biến ngày nghỉ thành một hình thức học thêm trá hình. Các hoạt động này nên hướng đến phát triển kỹ năng mềm, bồi dưỡng năng khiếu và thể chất thay vì tiếp tục dồn ép học sinh vào những giờ học chính khóa kéo dài.

Từ những kết quả tích cực đã ghi nhận ở các địa phương thí điểm, có thể thấy rằng việc triển khai mô hình dạy học 5 ngày/tuần tại Thanh Hóa là bước đi phù hợp với xu hướng đổi mới giáo dục. Việc cho học sinh THCS nghỉ học thứ bảy không chỉ giảm áp lực mà còn giúp các em có điều kiện phát triển toàn diện hơn.

Giáo dục không chỉ là việc nhồi nhét kiến thức mà còn phải giúp học sinh phát triển về thể chất, tinh thần và kỹ năng sống. Một nền giáo dục hiện đại không thể tiếp tục duy trì tư duy "học càng nhiều càng tốt" mà cần tối ưu hóa phương pháp dạy và học, cân bằng giữa học tập và nghỉ ngơi.

Do đó, đề xuất của thành phố Thanh Hóa cần nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ chính quyền, phụ huynh và toàn xã hội. Đây không chỉ là một bước đi thử nghiệm mà là một thay đổi cần thiết để hướng tới một nền giáo dục nhân văn, hiệu quả và phù hợp với thực tiễn./.