Chậm nói có thể là dấu hiệu tự kỷ
Thứ tư, 11/06/2014 11:02 (GMT+7)
Chậm nói có thể là một dấu hiệu tạm thời và trẻ sẽ có thể tự nói sau một thời gian, nhưng chậm nói cũng có thể là một dấu hiệu báo động của rối loạn tự kỷ. Phải làm sao khi bé yêu của bạn chậm nói?
<p style="text-align: justify;"><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
</w:WordDocument>
</xml><![endif]-->
</p><p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial"><div style="text-align: center;"><img alt="" src="http://file.thanhtravietnam.vn/data/old_img/Portals/0/NEWS_IMAGES/anhdt/2014_6/copyofanhbaitrechamnoie6af2.jpg" width="500px"></div><div style="font-size: 11px; line-height: 18px; text-align: center; font-style: italic;"><font color="#1f497d"><strong><em>Trò chuyện là một trong nhiều cách giúp trẻ phát triển ngôn ngữ. Ảnh minh họa</em></strong></font></div>Khi nào cần
can thiệp?</span></b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial"> <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">Trong khi
các trẻ 18 tháng tuổi nói năng bi bô thì bé Bi, con chị Ngọc (ở Mỹ Hào, Hưng
Yên) vẫn không bập bẹ lời nào. Tuy nhiên, vì nghĩ trong gia đình nhà chồng đã
từng có người chỉ bắt đầu nói từ 3-4 tuổi, nên chị Ngọc cũng không cho con đi
khám mà chờ con tự nói vào lúc 3-4 tuổi như một số anh chị em bên nhà chồng. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">Theo BS
Phạm Ngọc Thanh, Bệnh viện Nhi Đồng 1, TPHCM, chậm nói có thể là một dấu hiệu
tạm thời và trẻ sẽ có thể tự nói sau một thời gian, nhưng chậm nói cũng có thể
là một dấu hiệu báo động của rối loạn tự kỷ. Bởi kỹ năng ngôn ngữ bắt đầu trước
khi trẻ nói những từ đầu tiên. Trẻ đã bắt đầu giao tiếp từ năm đầu đời của trẻ
qua tiếp xúc mắt, nụ cười, âm thanh. Nếu trẻ chậm nói hoặc có bất kỳ hành vi
nào dưới đây, phụ huynh hãy mang trẻ đến khám với một chuyên viên tâm lý hoặc
chuyên viên âm ngữ (tại khoa tai mũi họng hoặc phục hồi chức năng của các cơ sở
nhi khoa): <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Không
thích vuốt ve. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Không đáp
lại nụ cười của bạn. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Không có
vẻ lưu ý đến sự hiện diện của bạn trong phòng. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Có vẻ
không quan tâm đến một số âm thanh (ví dụ không đáp ứng khi bạn gọi tên trẻ,
nhưng lại lưu ý đến tiếng mèo kêu). <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Ứng xử như
trong thế giới riêng. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Thích chơi
một mình. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Không quan
tâm đến đồ chơi nhưng thích chơi với đồ vật trong nhà. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Thích
những đồ chơi cứng (như quả bóng) hơn là đồ chơi mềm (như thú nhồi bông). <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Có vẻ
không biết sợ. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Có vẻ
không biết đau. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Cười vô
cớ. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Dùng từ
hoặc cụm từ không phù hợp với hoàn cảnh <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Ngưng nói
sau một thời gian đã biết gọi “ba”, “mẹ”.<span style="mso-spacerun:yes"> <br></span></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">Cha mẹ giúp
con thế nào?</span></b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial"> <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">Cũng theo
BS Phạm Ngọc Thanh, ngôn ngữ được phát triển dưới hai dạng: Ngôn ngữ hiểu và
ngôn ngữ nói. Nếu trẻ vừa chậm hiểu và chậm nói mà không có khiếm khuyết thính
lực thì cha mẹ cần phải can thiệp sớm cho trẻ dưới 3 tuổi tại các cơ sở y tế.
Trong trường hợp nếu trẻ chỉ chậm nói đơn thuần, thì cha mẹ có thể giúp trẻ
phát triển ngôn ngữ tại nhà như sau: <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Đọc sách
tranh cho trẻ nghe, tập cho trẻ chỉ bằng ngón trỏ, nói tên những vật dụng quen
thuộc. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Dùng từ
ngữ đơn giản khi nói chuyện với trẻ, đặt câu hỏi và nói lên điều trẻ đang làm. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Động viên,
khen ngợi khi trẻ cố gắng nói. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Lặp lại và
bổ sung từ vào lời của trẻ. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Kiên nhẫn
chờ đợi trẻ nói và không nóng vội. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Không ép
buộc trẻ nói bằng cách không cho trẻ món đồ trẻ yêu cầu, chẳng hạn như nói:
“Con muốn ăn bánh không?” hoặc “À, con muốn ăn bánh” rồi trao bánh cho trẻ. Bắt
buộc trẻ nói có thể làm cho trẻ căng thẳng và ấm ức. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Không nên
cho trẻ dưới 2 tuổi xem truyền hình, vì truyền hình không thể đối thoại với
trẻ. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">Trẻ trai dễ
mắc tự kỷ hơn trẻ gái <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">Chứng tự kỷ
thường đi kèm với chậm phát triển trí tuệ trong 75% trường hợp. Tần suất mắc
chứng tự kỷ hiện nay là 1/110 trẻ và ở trẻ trai là 1/70. Trẻ gái ít mắc chứng
tự kỷ hơn, nhưng nếu có thì sẽ bị nặng hơn trẻ trai. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">Chưa ai tìm
ra nguyên nhân của chứng tự kỷ. Hiện nay, các nhà khoa học đã tìm ra một số yếu
tố di truyền với khoảng 20 gien có liên quan đến chứng tự kỷ và cũng thấy vai
trò của môi trường với những độc chất như chì, thủy ngân. Vì chưa biết nguyên
nhân, nên cũng chưa có thuốc chữa rối loạn tự kỷ. Tuy nhiên, nếu trẻ được phát
hiện sớm trước 3 tuổi và trẻ được điều trị bằng phương pháp tâm lý giáo dục qua
trò chơi và thay đổi hành vi, thì trẻ có thể phát triển và hòa nhập với xã hội.
Những dấu hiệu báo động sớm chứng tự kỷ được BS Phạm Ngọc Thanh khuyến cáo: <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Trẻ không
bập bẹ lúc 12 tháng tuổi. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Trẻ không
biết chỉ đồ vật bằng ngón trỏ lúc 12 tháng tuổi. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Không nói
từ đơn lúc 16 tháng. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Không tự
nói cụm từ đôi lúc 24 tháng (hoặc chỉ lặp lại lời nói của người khác). <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Mất ngôn
ngữ hoặc kỹ năng xã hội ở bất kỳ tuổi nào.<span style="mso-spacerun:yes"> </span></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">Trong
khoảng từ 16 đến 30 tháng tuổi, phụ huynh có thể dựa vào bảng dấu hiệu dưới đây
để phát hiện những dấu hiệu báo động:<span style="mso-spacerun:yes"> <br></span></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Trẻ không
quan tâm đến những trẻ cùng tuổi. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Trẻ không
thích chơi trốn tìm hoặc tìm một đồ vật được che giấu. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Trẻ không
dùng ngón trỏ để yêu cầu người lớn cho một đồ vật. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Trẻ không
chơi cách phù hợp (ví dụ không biết đẩy xe tới lui nhưng lật xe lên để quay
bánh xe). <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Trẻ không
nhìn vào mắt người khác trong 1-2 giây. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Trẻ không
đáp lại nụ cười của người thân. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Trẻ không
đáp ứng khi được gọi tên. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Trẻ có
những cử chỉ bất thường với đôi bàn tay trước mặt trẻ. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">-Trẻ nhìn
xa xăm hoặc đi lang thang không chủ đích. <br></span></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial"><span style="mso-spacerun:yes"> </span>Khi phụ huynh thấy trẻ có vài dấu hiệu trên,
nên cho trẻ đến gặp bác sĩ tâm thần hay chuyên viên tâm lý có kinh nghiệm chẩn
đoán chứng tự kỷ.<span style="mso-spacerun:yes"> <br></span></span></p>
<p style="text-align: right;" class="MsoNormal"><i><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">Theo Minh
Châu</span></i></p><i>
</i><p style="text-align: right;" class="MsoNormal"><i><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial">Giadinh.net.vn</span></i></p>
<p style="text-align: justify;" class="MsoNormal"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial"> </span></p><p style="text-align: justify;">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" LatentStyleCount="156">
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}
</style>
<![endif]--></p>
anhdt